بایگانی مطالب : محیط زیست
حفاظت از حیاتوحش در مترو!
درحالی‌که بخش زیادی از آسیب‌های محیط‌زیست از سوی نهاد دولت و پیمانکاران آن و در مناطقی دور از دسترس مردم ساکن شهرها رقم می‌خورد، سازمان حفاظت محیط‌زیست تلاش دارد با تبلیغات در دل شهرها به مصاف مسائل برود. اما استفادهٔ ناقص از شیوه‌های افزایش آگاهی عمومی در راستای حفاظت از محیط‌زیست ممکن است به ابزاری در راستای عکس اهداف خود تبدیل شوند. در این متن سعی شده است جایگاه و سازوکار کلی افزایش آگاهی عمومی برای سیاستگذاری‌ها در راستای حفاظت از محیط‌زیست ترسیم شود.
آزمون و خطا در رفع گردوغبار سیستان
یکی از مصوبات سازمان حفاظت محیط‌زیست در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به سیستان‌وبلوچستان مرطوب‌سازی کانون‌های گردوغبار در سیستان پیش از شروع بادهای ۱۲۰روزه در این منطقه بود. برنامه‌ای که به‌نظر می‌رسد همچنان بلاتکلیف مانده است. اکنون و پس از سیلاب‌های اخیر هیرمند آب به هامون سابوری رسیده است، اما خبری از مرطوب‌سازی نیست. برنامه‌های پیشین ستاد مقابله با گردوغبار نیز در رفع این کانون‌ها بی‌نتیجه و بیشتر شبیه به آزمون و خطا بود تا اقدامی قطعی و اثربخش. ستاد مقابله با گردوغبار در منطقهٔ برینگک یکی از کانون‌های اصلی خیزش غبار در سیستان، برای عملیات نهال‌کاری تلاش کرد. بعد از دو سال این ستاد اعلام کرد به‌دلیل اینکه سطح تالاب دائم خشک و مرطوب می‌شود و وجود دلایل دیگری نهال‌کاری جواب نداد. حدود سال‌های ۹۸ و ۹۹ آب وارد منطقه شد و آن منطقه را پس از سال‌ها زیر آب برد. نهال‌های کاشته‌شده نیز زیر آب رفتند.
فروچاله در قلب «مهارلو»
|پیام ما| قلب دریاچهٔ مهارلو باز شده است و فروچاله‌ها این‌بار در دل دریاچه خود را نشان داده‌اند. زمین، آب دریاچه را در خود می‌کشد و دریاچهٔ صورتی مهارلو با چالشی عجیب روبه‌روست. این فروچاله‌ها، همان فرونشست‌هایی هستند که زمین بسیاری از استان‌ها با آن درگیر است و این‌بار در دل دریاچه خود را نشان داده و با از بین رفتن لایه‌های زمین، آب دریاچهٔ مهارلو که با فاضلاب شهری و صنعتی شور و پر شده است، بر اثر این اتفاق به آبخوان‌های استان فارس می‌ریزد. این اتفاق که حالا تصاویرش دست‌به‌دست می‌شود، به‌گفتهٔ «بهمن ایزدی» اتفاق جدیدی نیست. این فعال محیط‌زیست در استان فارس به «پیام‌ما» می‌گوید سه سال قبل این فروچاله‌ها را در مهارلو دیده و همان زمان هم گزارشی به محیط‌زیست و منابع‌طبیعی ارسال کرده است، اما باوجود پیگیری‌های مستمر جوابی نگرفته. او می‌گوید آن زمان در این منطقه آب نبود، اما بارش‌های امسال آبی را به منطقه رسانده که مخلوط‌شده با نمک و فاضلاب به آبخوان فارس می‌رود. در طول سه سال گذشته به این فروچاله‌ها توجهی نشده و ایزدی همچنان معتقد است بی‌توجهی محیط‌زیست، منابع‌طبیعی، مدیریت بحران و سایر دستگاه‌های متولی، زخمی است بر پیکر کم‌جان محیط‌زیست کشور.
حذف ایران از معادلۀ دجله و فرات
عراق معاهدهای آبی با ترکیه امضا کرده است. اثرات برنامه‌های آبی ترکیه بر عراق برای ایران یکی از موضوعات مهم بود و به‌همین دلیل این معاهده را می‌توان یکی از مهمترین معاهدات چند سال اخیر در منطقه دانست. رفتارهای آبی ترکیه با عراق از آن جنبه برای کشور ما مهم است که خشکی دجله و فرات بحران ریزگرد را در غرب و جنوب‌غرب کشور تشدید می‌کند و از دیگر سو، اروندرود را نیز می‌خشکاند. به‌علاوه، ایران با هر دو کشور درگیر مشکلاتی در حوزهٔ منابع آب مشترک است. یکی در بالای نقشه و در مورد رودخانهٔ ارس که معاهدهای ندارد و دیگری در پایین نقشه: «شط العرب» که با وجود معاهده، کشور عراق آن را گردن نمی‌گیرد. باوجود تلاش برای اینکه مذاکره در مورد برنامه‌های بلندپروازانهٔ «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری اقتدارگرای ترکیه، به‌شکل چهارجانبه و با حضور ایران و سوریه پیش برود تا اهرم‌های بیشتری برای پیشبرد اهداف گفت‌وگو وجود داشته باشد، عراق بدون مشارکت دو همسایهٔ دیگر خود موفق شد توافقنامه‌اش را به امضا برساند و عملاً ایران از معادلات آبی دجله و فرات کنار گذاشته شد. تفاهمی که ایران را نه‌فقط در ارس تنها گذاشت بلکه بسیاری از گزینه‌هایش در مورد اجبار عراق به پذیرش و عمل به معاهدهٔ ۱۹۷۵ الجزایر در مورد «شط‌العرب» (اروندرود) نیز سلب شد. حالا تنها گزینهٔ پیش روی ایران برای مذاکرهٔ چندجانبه دربارهٔ برنامه‌های آبی ترکیه، همکاری با «سوریه» به‌عنوان یکی از زیان‌دیدگان است.
سموم کشاورزی آفت جان پرندگان
|پیام ما| از سال ۲۰۰۶ تاکنون به مناسبت روز جهانی پرندگان مهاجر، پرنده‌شناسان، پرنده‌نگران، فعالان حوزهٔ حیاتوحش و دوستداران طبیعت برنامه‌هایی به مناسبت این روز برگزار می‌کنند. امسال تأکید این روز به مقوله‌ای اختصاص دارد که کمتر به آن توجه شده است؛ حشرات! مشکل اساسی پرندگان مهاجر در ایران
پایش کمی و کیفی ۶۰ درصد تالاب‌ها
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره آخرین اقدامات و برنامه‌های در دستور کار این سازمان برای حفظ و احیای تالاب‌های کشور توضیحاتی ارائه کرد.
ورود سامانه بارشی به غرب کشور در هفته آینده
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی از تداوم بارش‌ها در برخی نقاط کشور خبر داد.
کلاف سردرگم حفاظت
براساس تصویب شورای‌عالی محیط‌زیست جریمه شکار غیرمجاز حیاتوحش ۳.۹ برابر شد. از نظر معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست این افزایش می‌تواند بازدارندگی ایجاد کند و شکار غیرمجاز را کاهش دهد. در مقابل برخی کارشناسان حیاتوحش معتقدند تنها زمانی بازدارندگی ایجاد خواهد شد که مجموعه‌ای از اقدامات در کنار هم انجام شوند. آنها به «پیام ما» می‌گویند ممکن است یکی از تبعات ناخواستهٔ چنین افزایشی تنها بالا رفتن سطح تعارض و درگیری‌ها باشد.
افزایش حملات خشونت‌بار به روزنامه‌نگاران محیط‌زیست
|پیام ما| یونسکو می‌گوید از سال ۲۰۰۹، بیش از ۷۴۹ روزنامه‌نگاری که به موضوع بحران اقلیمی پرداخته‌اند، مورد حمله یا تهدید قرار گرفته‌اند و تاکنون دست‌کم ۷۵۰ روزنامه‌نگار آسیب بدنی و ارعاب را تجربه کرده‌اند و ۴۴ نفر نیز به قتل رسیده‌اند. بااین‌حال تنها پنج نفر از عاملان این اقدامات محکوم شده‌اند.
مطالبهٔ اقلیمی باید وارد ادبیات عمومی شود
خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی روز دوشنبه میزبان نشست هفتم از «سلسله نشست‌های تغییراقلیم و پیامدهای آن» با حضور دو تن از اساتید آب و هواشناسی بود. «مهری اکبری»، عضو هیئت‌علمی آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی سخنران نخست این نشست بود که به بیان ضرورت تدوین برنامهٔ ملی آموزش برای افزایش آگاهی عمومی نسبت‌به تغییراقلیم از کودکی تا بزرگسالی پرداخت. سخنران بعدی «آذر زرین»، عضو هیئت‌علمی آب و هواشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بود که آخرین دستاوردهای علمی برای پیش‌بینی پیامدهای تغییراقلیم در بازهٔ زمانی ۱۰ سال را معرفی کرد و پس از آن برآورد‌ها از آیندهٔ اقلیمی ایران در سال‌های ۲۰۲۸ و ۲۱۰۰ را که با استفاده از مدل‌های اقلیمی به‌دست آمده‌اند، با حاضران به اشتراک گذاشت.
