پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | برگه 2 | برچسب: منابع آبی

بایگانی مطالب برچسب: منابع آبی

کشاورزی با وام «چینی»

دولت اعلام کرده است با تأمین مالی و اجرای توسعهٔ ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور، زمینهٔ افزایش سه میلیون تنی تولید در بخش محصولات کشاورزی کشور فراهم خواهد شد. براساس خبری که وزارت اقتصاد و دارای منتشر کرده است، موضوع تأمین مالی این طرح که مانند همیشه کلیات آن معلوم است و خبری از جزئیات آن منتشر نشده است، قرار است با استفاده از فاینانس خارجی به‌ویژه چینی رقم بخورد. نکتهٔ قابل‌توجه در این نشست این بود که این طرح میان دو وزارت اقتصادی و جهادکشاورزی بررسی شده است و نشانی از وزارت نیرو و سازمان حفظ اراضی کشور به چشم نمی‌آید.

باران ادامه دارد

|پیام ما| سامانهٔ بارشی که در نیمهٔ اردیبهشت به کشور وارد شد، باز هم سیلاب به راه انداخت و بنابه آمار ارائه‌شده از سوی سازمان جمعیت هلال‌احمر کشور، ۲۳ استان را درگیر سیلاب کرد. خوشبختانه تاکنون گزارشی از مرگ ناشی از این سیلاب و آبگرفتگی منتشر نشده است. باوجوداین، وزارت نیرو اعلام کرده است کم‌بارشی حداقل برای ۱۱ استان در ماه‌های پیش رو چالش ایجاد خواهد کرد. این در‌حالی‌است که شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز اعلام کرده است بارش‌ها قطع نخواهد شد و ادامه خواهد داشت.

قدرت فرا هژمونی طالبان در مناقشات آبی

تالاب «بندعلیخان» چشم‌انتظار حقابه

اختلاف‌نظر میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو بر سر میزان و چگونگی تامین حقابهٔ تالاب‌های کشور موضوعی قدیمی است. موضوعی که مدت‌هاست به مسئله‌ای جدی تبدیل شده اما راهکار روشنی برای حل آن در پیش گرفته نمی‌شود. مداخلات و اجرای پروژه‌های عمرانی از سوی سایر دستگاه‌های اجرایی و نهادها بر مشکل تامین حقابه تالاب ها افزوده است. در تازه‌ترین اتفاق ادارهٔ کل حفاظت محیط زیست استان تهران از تامین نشدن حقابهٔ تالاب بندعلیخان به دلیل همین مداخلات خبر داده است. کارشناس‌مسئول محیط زیست استان تهران هشدار داده که تامین نشدن حقابهٔ تالاب می‌تواند «بندعلیخان» را به کانون گرد و غبار تبدیل کند.

راهبرد زخمی‌سازی پروژه‌ها!

تقلای ترکیه برای مصادرهٔ آب ارس

اختلاف بر سر اقدامات سازه‌ای کشور ترکیه برای مهار آب‌های سطحی از بیش از یک دهه قبل بالا گرفته است. کشورهای منطقه، خصوصاً عراق بر سر ابر پروژهٔ «گاپ» در سرشاخه‌های دجله و فرات با همسایهٔ شمالی‌شان، ترکیه به‌اختلاف خورده‌اند. از طرفی ایران نیز به‌دلیل آنکه از تبعات ثانویهٔ سد‌سازی در بالادست دجله و فرات آسیب می‌بیند نیز به این اعتراض پیوسته است. اما ترکیه به‌دنبال آنچه که «توسعهٔ آب‌محور» خوانده، طرح‌های بلندپروازانهٔ دیگری را در سر می‌پروراند. ابرپروژه‌ای دیگر به‌نام «داپ» در شرق ترکیه در دست اجراست که بخشی از این پروژه به مهار آب در حوضهٔ آبریز رودخانهٔ ارس مربوط می‌شود. رودخانه‌ای مرزی که امروزه علاوه‌بر موضوع آلودگی آن، رقابت کشورهای منطقه بر سر بهره‌برداری آب آن نیز از مهمترین مسائل هیدروپلیتیکی منطقه محسوب می‌شود. در مقالهٔ «توسعۀ آب محور ترکیه در حوضهٔ آبریز فرامرزی ارس» که اخیراً توسط «سعید نسترنی عموقین»، «سیده زهرا قریشی»، «حجت میان‌آبادی» و «عاطفه پرورش ریزی» در مجلهٔ «مدیریت آب و آبیاری» دانشگاه تهران منتشر شده، ابعادی از اقدامات ترکیه در حوضهٔ رودخانهٔ ارس مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، ترکیه برای مهار ۳.۷۴۳ میلیارد مترمکعب آب دورخیز کرده است. برنامه‌ای که علاوه‌بر تأثیرات محیط‌زیستی در پایین‌دست رودخانهٔ ارس، می‌تواند بر معادلات دیپلماتیک منطقه نیز تأثیر سوء بگذارد. نویسندگان این مقاله بر این باورند که ترکیه در حوزهٔ آب‌های فرامرزی سعی دارد با «تحریف گفتمان» از آب به‌عنوان یک ابزار سیاسی در منطقه استفاده کند.

احتمال سرریز دوبارهٔ سدهای سیستان‌وبلوچستان

برآوردهای اولیهٔ دولت از خسارت سیلاب به سیستان‌وبلوچستان حاکی از آسیب ۲۲ هزار میلیارد ریالی تا هفتهٔ نخست پس از سیلاب بود. عددی که به تفکیک حوزه‌های خسارت اعلام نشده است. حالا سازمان هواشناسی می‌گوید ممکن است سدهای مناطقی مانند بلوچستان که دوباره در حوزهٔ فعالیت سامانهٔ بارشی قرار دارند، سرریز کنند. اما وزارت نیرو می‌گوید کنترل شرایط را در اختیار دارد. بنا‌بر اعلام وزارت نیرو، جانمایی دقیق و مدیریت صحیح سدها از شروع بارش موجب کاهش قابل‌توجه خسارت شده است. این ادعا درحالی بیان می‌شود که سیلاب هفتم اسفند ۱۴۰۲ مانند سیلاب سال ۱۴۰۰ در ۱۶ شهرستان و حدود هزار روستای بلوچستان خسارت قابل‌توجهی به بار آورده است. ادعای وزارت نیرو در‌حالی‌است که خرداد امسال مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی کارشناسی جانمایی سدهای کشور به‌ویژه سدهایی که در ۲۰ سال اخیر بنا شده‌اند را یکی از مشکلات مدیریت منابع آب و مهار سیلاب‎ها در کشور اعلام کرده بود.

تنش آبی را فراموش نکنید

اگرچه در روزهای گذشته اکثر مناطق کشور شاهد بارش باران یا برف بودند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد حال منابع آبی همچان خوب نیست و تا شرایط نرمال فاصله دارد. این در حالی است که ناترازی منابع و مصارف هم در کشور وجود دارد. به طوری که مصرف آب کشور ۹۰ درصد آب تجدیدپذیر است یعنی نزدیک به ۵۰ درصد مصرف مازاد داریم. مثلا در پایتخت، تهرانی‌ها ۵۰ درصد بیشتر از سرانه دنیا مصرف آب دارند. در این شرایط راهکار چیست و برای عبور از این بحران چه باید کرد؟ سخنگوی صنعت آب ضمن تشریح وضعیت منابع آبی کشور به این سوالات پاسخ می‌دهد. او می‌گوید رفتار مصرفی ما در حوزه آب باید با این فرض باشد که کل کشور درگیر تنش آبی است.