بایگانی مطالب برچسب: منابع آبی
ابرپروژههای آبی ترکیه و بحرانزایی اقلیمی
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/995957-jpg.webp)
کشف یخآب جدید در مریخ به اندازه دریای سرخ زمین
مدارگرد آژانس فضایی اروپا شواهدی قطعی از حجم زیادی از یخآب متمرکز در اطراف استوای مریخ کشف کرده است.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/62888571-jpg.webp)
روز جهانی «خاک شور» در ایران
![](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/168907809-jpg.webp)
آبِ گران و ناپایدار
|پیام ما| در نخستین نشست «گفتوگوهای آبی» با رویکرد انتقال آب دریا کارشناسان بر رعایت ملاحظات محیط زیستی و توجیه اقتصادی طرح تأکید کردند. مشاوران طرح نیز اذعان کردند که طرح انتقال آب دریا کاملاً منطبقبر سند آمایش سرزمینی است. ضمن اینکه صنایع با توجیه اقتصادی حاضر به تأمین بخشی از هزینههای طرح انتقال آب دریا شدهاند. باوجوداین، منتقدان انتقال آب دریا همچنان بر دقیق نبودن مطالعات، گرانی غیرقابلتوجیه آب منتقلشده و ضرورت شفافیت اقتصادی حضور صنایع، همچنین نبودن توجیه محیط زیستی و اثرات مخرب آن تأکید میکردند، اما دولت و حامیانش معتقد به اجرای طرح تحت هر شرایطی بودند. «مسعود امیرزاده»، نمایندهٔ تشکلهای محیط زیستی، «علی مریدی» استاد دانشگاه، «سعید نیریزی» و «مهرداد حاج زوار» مشاوران طرح از میهمانان نشستی بودند که به میزبانی «عیسی بزرگ زاده» سخنگوی صنعت آب برگزار میشد.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/2-21-jpg.webp)
نگرانی از برنامههای آبی ترکیه
بنا به اعلام رسمی دولت ترکیه، ۲۷سد و ۲۶ دریاچهٔ مصنوعی بر سرشاخههای ارس احداث میشود. بااینحال، پس از برگزاری دومین کمیتهٔ مشترک همکاریهای آبی ایران و ترکیه که روز گذشته برگزار شد، معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو، اعلام کرده است که مقامات ترکیه اطمینان دادهاند ایجاد تأسیسات روی رودخانهٔ ارس، محدودیتی برای حقابهٔ ایران ایجاد نمیکند. ترکیه در حالی اطمینان میدهد مشکلی برای منابع آبی ایران روی ندهد که به گفتهٔ محمد جوانبخت «کاهش آورد رودخانهٔ مرزی ساریسو» باعث نگرانی جدی ایران است. رودخانهای که پروتکل ۱۹۵۵ بین ایران و ترکیه تکلیف بهرهبرداری از آن را معین کرده است. پروتکلی که بهنظر میرسد مانند معاهدهٔ آبی ایران در مورد رودخانهٔ هیرمند اجرا نمیشود. همچنین، این مقام وزارت نیرو در مورد تعیینتکلیف «احداث دیوار مرزی ترکیه» که موجب جلوگیری از ورود جریان آب مسیرهای طبیعی منتهی به دشتها و تالابهای ایران در دو استان آذربایجان شرقی و غربی میشود، صحبتی نکرد بلکه فقط از این موضوع بهعنوان یکی از نگرانیهای جمهوری اسلامی ایران نام برد.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/3-17-jpg.webp)
بحران در حوضههای آبریز کشور
بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییراقلیم نیست، بهعبارت دیگر سوءمدیریت و عدم وجود برنامهریزی در بخش آب نیز در این بحران دخیل بودهاند. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که در نخستین روز آبان منتشر کرده است، میگوید: «بررسیهای انجامشده نشان میدهد سهم عوامل انسانی از جمله توسعهٔ مصارف آببر، وضعیت اقتصادی و معیشت وابسته به آب، وضعیت صادرات-واردات، سطح زیر کشت، رشد جمعیت، امنیت غذایی، انگیزهٔ اصلاح الگوی مصرف و بهرهوری و غیره در ازدیاد مصارف بیشتر از سهم عوامل طبیعی ناشی از کاهش بارشها در کمیابیهای آبی بوده است. آثار کمآبی مشاهدهشده در سالهای اخیر درواقع حلقهٔ مؤخر از زنجیرهٔ روند فزایندهٔ مصرف آب در دشتها و حوضههای کشور است.» براساس گزارش این مرکز وضعیت آبی حوضههای آبریز درجه یک کشور براساس شاخص سرانهٔ آب تجدیدپذیر، فقط در دو حوضهٔ دریای خزر و دریای عمان و خلیج فارس مناسب است و بقیهٔ حوضههای آبریز درجه یک کشور یا بحرانی هستند یا مبتلا به کمآبی مطلق و بیآبی. این گزارش وضعیت عمومی کشور در این بخش را بحرانی اعلام کرده است. همچنین چهار سناریوی احتمالی درصورت عدم تغییر روند موجود در این مطالعه طراحی شده است که نتیجهٔ همهٔ آنها به تهدید امنیت آبی و غذایی کشور، از بین رفتن منابع طبیعی کشور و تحتالشعاع قرار گرفتن امنیت ملی ختم میشود.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/آب-1-jpg.webp)
آب زیرزمینی پای چمنهای پایتخت
اینکه چقدر آب در تهران صرف فضای سبز شود، عدد و حساب و کتابش با مهندسان شهرداری یا مدیران نیست. این رقم را کارگرانی تعیین میکنند که صبح شیر آب را باز میگذارند، به کارهای دیگرشان میرسند و ظهر که میشود دوباره آن را میبندند. در این چند ساعت گاهی آب به بزرگراهها سرریز میکند. کمتر کسی میداند که پیمانکاران تلاش میکنند با کمترین میزان نیرو این عرصهها را آبیاری کنند. کارگرانی هم که پیچ شیر آب دستشان است، از آنچه در زیر زمین میگذرد بیخبرند، آنها با دستودلبازی فضای سبز شهر را مشروب میکنند تا کارفرما از کارشان راضی باشد و اندک حقوقشان پرداخت شود. بااینحال، آنچه در این پروسه به چشم نمیآید عددی است از مصرف آب برای فضای سبز پایتخت. کارشناسان این عدد را تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب برآورد کردهاند. همچنین جمعیت تهران و شهرهای اطراف در حال افزایش است، تأمین آب شرب این جمعیت یک موضوع است و تأمین آب آبیاری فضای سبز رو به گسترش هم موضوعی دیگر. پیشتر و در سال ۱۳۹۹ تفاهمنامهای میان شهرداری تهران و وزارت نیرو با هدف تأمین آب مورد نیاز فضای سبز پایتخت از پساب، منعقد شده بود که طبق آن، قرار بود طی دورهٔ زمانی ۱۱ ساله (۱۴۱۰-۱۴۰۰) مصرف پساب برای آبیاری فضای سبز کلانشهر تهران ۱۳۸ میلیون مترمکعب در سال افزایش پیدا کند و به موازات آن مصرف آبهای زیرزمینی ۵۳ میلیون مترمکعب کاهش یابد. این تفاهم اجرا نشده است.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2023/09/5-43-jpg.webp)