یک سال بعد از افتتاح نخستین ایستگاه یکپارچه مدیریت پسماند در تهران، این روش مورد نقد کارشناسان است
فراموشی تفکیک از مبدأ در مدیریت پسماند
ابوعلی گلزاری: امآرافها در کشورهای پیشرفته تفکیک جدی دارند اما الان همه پسماندها به یک منطقه میروند ما محلی برای تصفیه شیرابه نداریم و آثار اجتماعی و بوی ناشی از آن را هم باید اضافه کرد
![فراموشی تفکیک از مبدأ در مدیریت پسماند](https://payamema.ir/pubfiles/2023/10/فراموشی-تفکیک-از-مبدأ-در-مدیریت-پسماند-jpg.webp)
۷ آبان ۱۴۰۲، ۲۱:۲۹
یک سال بعد از افتتاح نخستین ایستگاه یکپارچه مدیریت پسماند در کوهک، هنوز وضعیت پسماند شهری تهران تفاوتی با گذشته ندارد. ایستگاههای مدیریت یکپارچه پسماند یا MRF چندین سال است که جزو برنامههای مدیریت پسماند شهری هستند و با عنوان اینکه حجم پسماند ارسالی به آرادکوه را کاهش میدهند، زبالهگردی را از بین میبرند و دست مافیای زباله را کوتاه میکنند، وارد کار شدهاند. در سال گذشته دو ایستگاه راهاندازی شده و قرار است شش ایستگاه دیگر ساخته شود اما بیم و امیدهای این طرح برای کارشناسان آنقدر بزرگ است که نتوانند از آن بهدرستی دفاع کنند. آنها طرحهای گذشته مدیریت پسماند و بیاثر بودن آنها را به یاد میآورند و میپرسند: چطور تمام زبالهها بدون تفکیک دقیق به مناطقی داخل شهر منتقل خواهند شد؟ بو و شیرابه زباله چطور قرار است مدیریت شود؟ این روش هنوز تفکیک از مبدأ را جدی نگرفته، چگونه میخواهد اثرگذار باشد؟ این سوالات در کنار پرسشهای دیگر و نبود گزارش از عملکرد یک ساله این طرح، عاملی است تا نگرانیها از شکست بالا رود و امیدها رنگ ببازد.
هفتم آبانماه پارسال، «محمدمهدی عزیزی»، مدیرعامل وقت سازمان مدیریت پسماند شهر تهران در مراسمی حاضر شد که در آن قرار بود نخستین مرکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری (MRF) افتتاح شود. کوهک در منطقه چیتگر با ۵۵ غرفه دریافت پسماند خشک بازگشایی شد و عزیزی هدف بهرهبرداری از فاز نخست مرکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری را تفکیک ۱۰۰ درصدی پسماند با ارزش در ابتدای مسیر دانست. قرار شد به این مرکز، پسماندهای مخلوط شهری 3 منطقه 5، 21 و 22 که حدود 730 تن بار روزانه را شامل میشود، آورده شود و در همان مراسم رونمایی گفته شد که مشوقهای خوبی برای شهروندان مراجعهکننده در این غرفهها وجود دارد. «در غرفه سنتی فقط شوینده تحویل شهروندان داده میشد. اکنون در ازای تحویل پسماند خشک، گل به شهروندان میدهیم و آنها میتوانند از هایپرپسماندها نیز مواد مورد نیاز خود را دریافت کنند. همچنین در منطقه ۱۵ فضایی برای بازی کودکان در ازای دریافت پسماند خشک ایجاد شده است و مجموعهای در منطقه ۱۰ نیز روزانه یک تن پسماند خشک دریافت میکند.»
اواخر اسفندماه پارسال دومین غرفه در سرخه حصار شروع به کار کرد و «رضا شرفی»، مدیر عامل وقت سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به بهرهبرداری از دومین کارخانه MRF گفت: «مطابق مطالعات طرح جامع پسماند شهر تهران، در حال حاضر ظرفیت خطوط پردازش شهر تهران در آرادکوه برابر هفتهزار و ۵۰۰ تن در روز است که بیش از میزان پسماند ورودی در وضع موجود و تقریبا برابر میزان پسماند مخلوط در افق ۲۰ ساله شهر است؛ از این رو مطلوب است که بخشی از ظرفیت پردازشی شهر تهران به درون شهر منتقل و در ایستگاههای انتقال موجود مستقر شود.»
اتفاق عجیب اما تفکیک نشدن پسماند از مبدأ بود؛ نکتهای که روی آن مانور زیادی داده شده بود اما در عمل چنین چیزی اتفاق نیفتاد.
چندماه قبل «تقوی»، مسئول مدیریت یکپارچه پسماند شهری کوهک دراینباره به فارس گفت: «بخش اول این فرآیند کمی عجیب است چون ما همچنان ساختار تفکیک پسماند در مبدأ (یعنی همان سطلهای خانههایمان) را نداریم و به همین دلیل انواع و اقسام زبالهها با اشکال مختلف به این مرکز میآید. در مرحله نخست تفکیک، از لاستیک خودرو، پوشال کولر، شاخ و برگ درختان، پتو و تشک گرفته تا مبل و صندلی! این زبالهها علیرغم حجمشان، ارزش بازیافت ندارند و جداسازی میشوند و بعد از آن در ایستگاه اولیه تفکیک دستی وارد میشوند. این مرکز مجهز به سه خط آنلاین پردازش 250 تنی است.»
به گفته او، درMRF کوهک یک قسمت هم به زبالههای خشک ارزشمند اختصاص داده شده و بعد از اینکه زبالهٔ ورودی جدا شد، سپس زبالههای ارزشمند که اندازهشان بالای 15 سانتیمتر است، تفکیک میشوند.
اما نه فقط در یک سال گذشته که این مراکز افتتاح شدند، بلکه پیش از این هم سازمان مدیریت پسماند یکی از اهدافش را کاهش ورودی به کهریزک و تفکیک از مبدأ عنوان میکرد. ادعایی که آماری از آن ارائه نمیشود و حتی آمار ارائهشده از میزان تولید زباله در سالهای متمادی یکسان عنوان شده است. با وجود این و بدون گزارش عملکرد مراکز مشغول به کار، قرار است مراکز تفکیک «حکیمیه» (مناطق ۴-۷) و «آزادگان» (مناطق ۱۲-۱۵-۱۶) هم در ماههای آینده افتتاح شوند.
«این نقطهٔ ایدهآل ما نبود»
راهاندازی این مجموعه برای افرادی که از ابتدا درگیر آن بودند همچنان پرچالش است. یکی از کسانی که در راهاندازی یکی از مراکز حضور داشته و نمیخواهد نامش در این گزارش بیاید به «پیامما» میگوید: «این نقطهٔ ایدهآل ما نبود. ما میخواستیم از روش سنتی خارج شویم و مجبور بودیم راههای مختلف را امتحان کنیم و به سرمایهگذاران اجازه حضور درست دهیم. اما وقتی فراخوان اعلام شد با آنچه عملی شد فاصلهٔ زیادی داشت.»
این کارشناس پسماند میگوید پیمانکاران سنتی به روشهای سنتی علاقه دارند و نمیخواهند با شهروندان ارتباط بگیرند. در نتیجه با استفاده از نیروهای اتباع خارجی، جمعآوری از مقابل خانهها و بدون تعامل این اتفاق میافتد. «ما میخواستیم و میخواهیم این روند تغییر کند. با امکاناتی که برای سرمایهگذار تعریف شده، این کار میتواند به نفعش باشد اما مشکل در حال حاضر این است که همچنان پسماند خشک و تر مخلوط میشوند و تفکیک از مبدأ جدی گرفته نشده است.»
به گفتهٔ او، در قراردادهای نوشتهشده با سرمایهگذار، ارزش ریالی هر کارخانه بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان است و در قراردادها آمده که سرمایهگذار باید تفکیک از مبدأ داشته باشد تا قبل از مخلوط شدن و رسیدن به کهریزک، پسماند تر و خشک از یکدیگر جدا شوند اما در حال حاضر این اتفاق نمیافتد.
این صحبتها در حالی است که فناوریهای مورد استفاده در امآرافهای بسیاری از کشورهای دنیا که در سطح شهرها در حال فعالیت هستند، در ساخت و راهاندازی آنچه در تهران میبینیم دیده نشده است. از سوی دیگر کارشناسان حوزه پسماند میگویند هدف اصلی از راهاندازی هشت واحد امآراف کاهش هزینههای انتقال پسماند از شهر تهران به مجتمع آرادکوه معرفی شده است. این در حالی است که براساس تجربه تنها ۴ تا ۶ درصد از پسماندهای خشک قابل بازیافت در این واحدها جدا و پسماندهای خشک غیرارزشمند و پسماندهای طرح مجدد از هشت نقطه مختلف شهر تهران برای بازیافت و دفع نهایی به مجتمع آرادکوه ارسال خواهند شد. از جمله دیگر نقدهای واردشده به این طرح، کوتاه بودن زمان مطالعات امکانسنجی ساخت این واحدها در شهر تهران و بیتوجهی به نظرات مردمی است که در این مناطق ساکنند.
برای شیرابه و بو در محیط شهری هیچ فکری نشده است
«ابوعلی گلزاری»، کارشناس پسماند کسی است که تکنولوژیهای جدید حوزه پسماند را ارزشمند میداند اما میپرسد در عمل در سالهای گذشته چه اتفاقی افتاده است؟ «ما طرحهای بسیاری در سالهای گذشته داشتهایم. استفاده از هاضم، زبالهسوز، طرح کاپ، طرح ملودی و… اما در عمل نتوانستند درست ظاهر شوند و در نتیجه عنوان کار را هم خراب کردند. در سالهای اخیر سرمایهگذاری روی طرح ورمیکمپوست (فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی که با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل میکند) انجام شد اما سرمایهگذار اختلاس کرد و پولها را بالا کشید. این تکنولوژی و روش درستی بود که با بدترین حالت ممکن اجرا شد و این طرح را در ذهن همه خراب کرد.»
او میگوید برای راهاندازی سیستم هاضم برای تولید بیوگاز در اوایل دهه ۹۰ بیش از هفتاد میلیارد تومان هزینه شد و هاضمی تهیه شد که میتوانست روزانه ۳۰۰ تن زباله در خود جای دهد، اما «بعد از ۱۲-۱۳ سال حتی یک مترمکعب هم گاز از آن تولید نشده است».
تجربیات بیسرانجام سالهای گذشته برای مدیریت پسماند حالا دلیلی است تا گلزاری درباره سیستم امآراف هم با نگرانی صحبت کند و بگوید هرچند این روش یکی از روشهای خوب و جدید است اما در ایران آنطور که باید اجرایی نشده و در یک سال گذشته هم گزارش عملکردی از آن منتشر نشده است. «ما باید در هر صورت خوشبین باشیم و از طرحهای جدید در این حوزه استقبال کنیم اما آنچه در حال حاضر میبینیم آنطور که باید و شاید نیست. امآراف در کشورهای پیشرفته تفکیک جدی دارد اما الان همهٔ پسماندها به یک منطقه میرود. با حجم شیرابه در منطقه شهری قرار است چه کنند؟ ما محلی برای تصفیهٔ شیرابه نداریم و آثار اجتماعی و بوی ناشی از آن را هم باید اضافه کرد. ما تنها راهمان تفکیک از منازل است و چون این چرخه این بخش را همچنان ندارد، ناقص است.»
او یکبار دیگر تأکید میکند که در مدیریت پسماند، بدون تفکیک از مبدأ توسط شهروندان، تمام پروسهها محکوم به شکست است و هیچ تکنولوژیای نمیتواند این کار را به نتیجه برساند. «ما در این حوزه حتی تاریخ معکوس داشتهایم. یک زمانی برای گذاشتن زباله در ساعت ۹ شب فرهنگسازی خوبی انجام گرفته بود اما الان افراد بسیاری هر ساعتی از روز و شب زباله میگذارند. مسئلهٔ امآراف را باید با دیدن همه جوانب بررسی کرد و ندیدن همهٔ بخشها در کنار هم محکوم به شکست است.»
از میان هشت پهنه که دربارهٔ بارگذاری آنها صحبت شده، در حال حاضر پهنهٔ سرخهحصار و کوهک مشغول به کارند و حکیمیه هم قرار است تا پایان سال راهاندازی شود اما با وجود جدینشدن تفکیک از مبدأ، راهاندازی هر هشت پهنه هم راه به جایی نخواهد برد. «ارگانهای دیگر در زمینه پسماند مسئولیت خود را بر گردن نمیگیرند. وزارت بهداشت حتی در مدیریت پسماند بیمارستانی خود هم به درستی مسئولیت نمیپذیرد. وزارت صنعت، معدن و تجارت هم همینطور و در نتیجه نمیتوان همه مشکلات را به گردن شهرداریها هم انداخت. سازمان حفاظت محیط زیست کجاست؟ سازمان دهیاریها و شهرداریها چطور؟ ما نقشی از آنها نمیبینیم.»
او میگوید سرمایهگذاران این طرح قراردادهای طولانی دارند و همین هم باعث میشود تا اگر یک سال هزینه میکنند، امیدوار باشند که در سالهای آینده نتیجه آن را برداشت کنند اما همچنان نکته مغفولمانده در این ماجرا را باید جدی بگیرند تا این طرح هم به سرنوشت سایر طرحها دچار نشود.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![آیین تعزیه، تنها مخاطب هنر زرهبافی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/زره-بافی.jpg)
«زرهبافی» یکی از قدیمیترین هنرهای بشر است و در ایران هشت قرن قدمت دارد
آیین تعزیه، تنها مخاطب هنر زرهبافی
![رفع «ایران هراسی»ماموریت دولت آینده](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/گردشگر.jpg)
نامزدهای ریاست جمهوری چقدر به صنعت گردشگری توجه کردند؟
رفع «ایران هراسی»ماموریت دولت آینده
![کنسرت تخت جمشید استاندارد برگزار میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/03/1952272_980-jpg.webp)
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:
کنسرت تخت جمشید استاندارد برگزار میشود
![گرۀ قلابی فرش!](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/فرش-دست-باف.jpg)
فضای مجازی هم به مصائب فرش ایرانی اضافه شد
گرۀ قلابی فرش!
![۳۰ مسجد تاریخی ایران واجد شرایط ثبت جهانی یونسکو است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/مسجد-تاریخی.jpg)
قائم مقام وزیر میراثفرهنگی:
۳۰ مسجد تاریخی ایران واجد شرایط ثبت جهانی یونسکو است
![کشف گونهای از بندپایان در غارهای ایران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/گونه-جانوری.jpg)
کشف گونهای از بندپایان در غارهای ایران
![جستوجوی هویت ماناها](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/کاوش-باستانی.jpg)
کاوش دهم آغاز شد
جستوجوی هویت ماناها
![تمام سیستم صوتی ما پشت به این ابنیه تاریخی هستند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/علیرضا-قربانی.jpg)
واکنش «علیرضا قربانی» به حواشی کنسرت تخت جمشید
تمام سیستم صوتی ما پشت به این ابنیه تاریخی هستند
![چهارمین همایش بینالمللی معماری دستکند برگزار میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/همایش-معماری-دستکند.jpg)
مدیرکل میراث فرهنگی لرستان:
چهارمین همایش بینالمللی معماری دستکند برگزار میشود
![کشف نخستین اثر دوران اسلامی در ماسولهٔ جنوب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دره-حشم.jpg)
«پیمان پاسالاری»، باستانشناس، در گفتوگو با «پیام ما» مطرح کرد
کشف نخستین اثر دوران اسلامی در ماسولهٔ جنوب
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید