لایحه برنامه هفتم توسعه، کفایت لازم برای حل بحران آب را ندارد
اکنون مسئله این است که چگونه بازتخصیص آب بر مبنای پایداری سرزمین و در نظر گرفتن حقابههای محیط زیستی و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی اصلاح شود
۱۶ مرداد ۱۴۰۲، ۲۱:۳۴
|پیام ما| مرکز پژوهشها و گروه کشاورزی مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران بر این باورند که لایحه برنامه هفتم توسعه در نظام مدیریت یکپارچه منابع آب، کفایت لازم برای تعدیل مشکلات حوزه آب را ندارد. «نظام مدیریت یکپارچه منابع آب» عنوان گزارشی است که گروه کشاورزی مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران زیر نظر مرکز پژوهشهای اتاق ایران در ادامه ارزیابی لایحه برنامه هفتم توسعه از نگاه بخش خصوصی تهیه کرده است.
براساس این گزارش استفاده حداکثر و یکطرفه از منابع طبیعی بهطور اعم و منابع نایاب آب کشور بهطور اخص تنها برای راهاندازی موتور توسعه و نادیده گرفتن ابعاد محیط زیستی، اجتماعی و عدم تخصیص و پیشبینی آب برای محیط زیست و تعادلبخشی، سبب تخریب اکوسیستمها، از بینرفتن تنوع زیستی و بروز مشکلات محیط زیستی مانند ریزگردها و نیز تنشها و تعارضات اجتماعی در کشور شده است: «آثار و تبعات این شیوه بهرهبرداری از منابع آب هماکنون در اقصی نقاط کشور در ابعاد مختلف به منصه ظهور رسیده است، بهگونهای که بحران آب در شرایط موجود را میتوان مهمترین چالش توسعه کشور دانست. استمرار این بیتوجهی توأم با بروز پدیده تغییر اقلیم و وقوع خشکسالیها، میتواند سبب پیچیدهترشدن و وخیمترشان اوضاع و تهدید پایداری این سرزمین شود. بحران آب و شیوه برخورد به آن در سیاستهای کلان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و در برنامههای عملیاتی منبعث از آن، از اهمیت زیادی برخوردار است. در شرایطی که رقابت برای برداشت آب در بخشهای مختلف رو به افزایش است، مواجهه با این بحران بدون بازتخصیص و کاهش تخصیص آب به بخش کشاورزی و اختصاص آن به تعادلبخشی و محیط زیست با هدف پایداری سرزمین، بهرهبرداری با حداکثر بهرهوری در بخشهای کشاورزی و صنعت و کاهش و بهینه کردن مصرف آب در بخش شرب، امکانپذیر نیست.»
اکنون مسئله این است که چگونه بازتخصیص آب بر مبنای پایداری سرزمین و در نظر گرفتن حقابههای محیط زیستی و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی اصلاح شود
نیاز به ریاضت آبی
این پژوهش معتقد است که اکنون مسئله این است که چگونه باز تخصیص آب بر مبنای پایداری سرزمین و در نظر گرفتن حقابههای محیط زیستی و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی اصلاح شود: «بررسیهای مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران نشان میدهد که این امر، بدون پذیرش یک دوره دهساله ریاضت آبی در کشور که در آن از یکسو، دولتمردان و سیاستگذاران با پذیرش این واقعیت ابزارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی لازم را تدارک دیده و شرایط لازم برای اجرای آن را فراهم کنند و در کنار آنها بهرهبرداران و مصرفکنندگان نیز، با تغییر در روشهای مصرف و مدیریت آب و سازگاری با شرایط جدید آبی، راهکارهای اجرایی لازم را بهکارگیرند، امکانپذیر نیست.»
در بخشی از گزارش به وضعیت آبهای زیرزمینی اشاره شده: «افزایش تعداد چاهها از 47 هزار حلقه در سال 52-51 به 857 هزار حلقه در سال 1400-1399 و برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی سبب تخلیه منابع آب زیرزمینی شده است. قوانین مصوب تاکنون عملاً نتوانستهاند نقش پررنگی در حفظ و صیانت از منابع آب زیرزمینی ایفا کنند و بالعکس، برخی از قوانین تصویبشده حتی تأثیر منفی در صیانت از منابع آب زیرزمینی داشتند. بهعنوانمثال، در خلال سالهای 1383 تا 1384 درمجموع تعداد چاهها نسبت به سال 1382 حدود 26 درصد افزایشیافته است که میتواند ناشی از خشکسالی اتفاق افتاده و مصوبههای دولت در راستای صدور مجوز احداث چاههای جدید و حذف حقالنظاره چاههای کشاورزی باشد. همچنین در سال 91-1390 تعداد چاههای کشاورزی نسبت به سال 1389 حدود 11 درصد افزایشیافته است که پس از تصویب قانون تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه است. میزان کسری تجمعی مخازن آب زیرزمینی تا اواسط سال 1357 کمتر از یک میلیارد مترمکعب بوده و تا سال 1366 با شیب ملایمی افزایش یافته است. بعد از این سال، روند افزایش کسری مخازن روند افزایشی چشمگیری داشته و در سال 1396 به 134 میلیارد مترمکعب رسیده است؛ بهعبارتدیگر، بهطور متوسط، سالانه حدود 6 میلیارد مترمکعب از منابع آب بین نسلی و غیرقابل تجدیدپذیر برای مقاصد اقتصادی به مصرف رسیده است. همچنین روند صعودی کسری مخازن آبهای زیرزمینی، حاکی از آن است که علیرغم وجود احکام مرتبط با جبران بیلان منفی منابع آب زیرزمینی در قوانین برنامه توسعه پنجساله، سیر نزولی این شاخص ادامه داشته و این امر بیانگر ناکامی برنامههای یادشده در این زمینه است. با بررسی روند تحولات قانونی بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی مشخص میشود که بهتدریج دخالت و اختیارات دولت در اعمال حاکمیت و نظارت بر منابع آب زیرزمینی گسترشیافته است؛ اما تمهیدات حقوقی و احکام و قوانین صادرشده در این زمینه و تورم قوانین و دستورالعملها تا امروز نتوانستهاند مانع روند برداشت از مخازن ارزشمند آب زیرزمینی ایران شوند. با توجه به اینکه در حال حاضر مالکیت منابع آب زیرزمینی در اختیار صادرکننده مجوز بهرهبرداری قرار دارد و بهوضوح رانتهای اقتصادی به این حوزه واردشده است، دیگر نمیتوان تصویب قانون به روال قبلی را، راهحلی برای صیانت از باقیمانده آبهای زیرزمینی در فلات ایران و جلوگیری از دستدرازی بیشتر به این منابع باارزش، دانست.»
برچسب ها:
مطالب مرتبط
![خطر بیکاری ۷۰۰ پرستار و ۲۰۰ پزشک](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/بیمارستان.jpg)
تغییرات عجیب در مدیریت بیمارستان محب کوثر با اعتراض کادر درمان روبهرو شد
خطر بیکاری ۷۰۰ پرستار و ۲۰۰ پزشک
![وزیر ارشاد به آزادی رسانهها متعهد باشد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/پزشکیان-2.jpg)
انجمنهای صنفی روزنامهنگاران تهران و عکاسان مطبوعاتی ایران در نامهای به دفتر ٰرئیس جمهوری منتخب خواستار شدند
وزیر ارشاد به آزادی رسانهها متعهد باشد
![ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خودکشی-پرستاران.jpg)
«شهناز نوحی» روانشناس، در گفتوگو با «پیام ما»:
ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد
![ضرورت تأسیس مرکزی منسجم برای پژوهشهای محیط زیستی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سدچمشیر.jpg)
برای پاسخ به ابرچالشهای کشور چه باید کرد؟
ضرورت تأسیس مرکزی منسجم برای پژوهشهای محیط زیستی
![مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/مهاجرین-افغان.jpg)
تاکید دو فعال اجتماعی بر لزوم به رسمیت شناختن مهاجران و اجرای برنامهٔ غربالگری
مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند
![الزامات افزایش تابآوری تهران](https://payamema.ir/pubfiles/2022/04/2-jpg.webp)
الزامات افزایش تابآوری تهران
![خلأ قانونی مدیریت پسماند پرتوزا](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/AP-1.jpg)
مرکز پژوهشهای مجلس گزارش کرد
خلأ قانونی مدیریت پسماند پرتوزا
![مرگهای تکراری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-2.jpg)
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
![نگاههای منتظر به معدن فروریخته](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/معدن-شازند.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
![صدای جمهور آمد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/دیجیتال-15.jpg)
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید