نهال نفیسی

انسان شناس

بعد از آشنایی با کتاب «حکایت بلوچ» اثر محمود زند مقدم، این کتاب را به دانشجویان معرفی کردم.

«محمود زند‌مقدم» مردم‌شناسِ گشاده‌دست

۱۵ آذر ۱۴۰۱، ۹:۳۸

بعد از آشنایی با کتاب «حکایت بلوچ» اثر محمود زند مقدم، این کتاب را در کلاس‌های درسم به عنوان کتابی شاخص در مطالعات مردم‌نگارانه به دانشجویان معرفی کردم. ما بارها این کتاب را با هم در کلاس‌ خواندیم و آنچنان نکات مهم و جذابی داشت که قابلیت یاددهی آن را به دانشجویان بالا می‌برد. این در حالی است که زند مقدم ابتدا به عنوان کارمند سازمان برنامه و بودجه راهش به بلوچستان باز می‌شود اما از دل این سفر همنشینی طولانی مدت و سالیان دراز با مردمان این خطه به دست می‌آید. او سالیان متمادی ارتباطش را با مردم آنجا حفظ می‌کند و حضور مستمر و معاشرت دائمی‌اش با آن خطه باعث نگارش هفت جلد کتاب درخشان می‌شود. کاری که دقیقا یک مردم‌شناس باید انجام دهد را او با آرامش و حضور همیشگی‌اش به بهترین شکل ممکن انجام می‎دهد.
علاوه بر اینکه این کتاب از ابعاد انسان‌شناسی و مردم‌شناسی بسیار کتاب مهم و درخور اهمیتی است، باید گفت قلمی که دکتر زند مقدم در نوشتن این کتاب به کار برده هم بسیار شیوا و زیباست و بیش از پیش در جذب مخاطب کمک‌کننده است. او نگاه اجتماعی قوی و نثر زیبایش را به درستی تلفیق می‌کند تا این اثر اهمیتش دوچندان شود. هرچند نمی‌توان آثار مختلف را با یکدیگر قیاس کرد اما از ابعادی این کار با آثار غلامحسین ساعدی و تک نگاری‌اش درباره مراسم زال و یا نوشته‌های سیروس طاهباز و… در یک راستا قرار دارند. تفاوت موجود اما در این است که ما در چهار دهه گذشته نمونه‌ای به این برجستگی نداشته‎‌ایم.
این مورد برای تمام پژوهشگران مردم‌شناسی نمونه قابل استنادی است که می‌تواند برایشان در تحقیقات راهگشا باشد. این در حالی است که ما در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ علاقه و اقبال به مردم شناسی‌هایی از این دست را کمتر شاهد بودیم اما در حال حاضر توجه به انجام کارهایی از این دست بیشتر شده است و این خود جای خوشحالی دارد که پژوهشگران این حوزه، پرداخت به زیست مردم را با در کنار آنها بودن و ارتباط مستمر می‌بینند. هرچند کاری که محمود زند مقدم انجام داد در عین گشاده‌دستی و فراغ بالی بود. نکته‌ای که بسیاری از پژوهشگران ممکن است نتوانند مانند او با این کار مواجه شوند.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:

محمود زند مقدم، مردم شناس، یادداشت