لایحهٔ تشکیل «سازمان اسناد ملی ایران» در کشور در ۱۳۴۵ خورشیدی ارائه شد و مجلس شورای ملی در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۴۹ خورشیدی، قانون تأسیس این سازمان را تصویب کرد. از آن تاریخ تا ۱۳۹۰، ۱۷ اردیبهشت به‌عنوان روز اسناد ملی بزرگ داشته می‌شد، اما در این سال تصمیم گرفته شد که ۱۹ اردیبهشت همزمان با روز بزرگداشت شیخ کلینی به‌عنوان «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» نامگذاری شود. حالا هرچند نهادهای زیادی در زمینهٔ حفاظت از اسناد ملی و میراث مکتوب فعال هستند،‌ اما از نگاه کارشناسان این حفاظت و پاسداشت، مشارکت مردمی هم می‌طلبد.

|پیام ما | خلیج‌فارس، آبراهه‌ای است نیلگون، یک جلوه از تمدنی دیرپا و باشکوه که مردم جنوب پا‌به‌پای آن پیش آمده‌اند. مردم این دیار از خوزستان گرفته تا بوشهر و هرمزگان به‌واسطهٔ همنشینی با دریا، اشتراک‌های فرهنگی بسیاری در تجارت، دادوستد، هنر، معماری، موسیقی، خوراک و پوشاک دارند. همین اشتراک‌ها و تعامل دیرینی که در جوار خلیج‌فارس شکل گرفته بود، روز دهم اردیبهشت را به‌نام روز ملی ‌خلیج‌فارس مزین کرد و حالا به همین بهانه به تاریخچهٔ باستانی کرانه‌های خلیج‌فارس سر زده‌ایم.

در سفر رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به همراه رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی وزارت میراث‌فرهنگی و مشاور رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی باهدف اتخاذ تصمیمات لازم دررابطه‌با موضوعات پیرامون از محوطه تاریخی شهر قدیم جیرفت، کنار صندل و محطوط آباد و همچنین موزه میراث‌فرهنگی این شهرستان بازدید کردند.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور در حاشیۀ مراسم رونمایی از ماکت نقش برجسته محوطۀ باستانی کنارصندل جیرفت گفت: «کاوش در بسیاری از محوطه‌های باستانی بزرگ کشور همچون شهر سوخته، جیرفت و شوش عملا متوقف است که سال آینده با جذب اعتبارات پژوهشی فعالیت‌های باستان‌شناسی، حفاظت و مرمت در این محوطه‌ها را دوباره آغاز می‌کنیم».

|پیام ما| میراث جهانی نام پیمان‌نامه‌ای بین‌المللی است که ۱۶ نوامبر سال ۱۹۷۲ به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید تا حفاظت از آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر که اهمیت جهانی دارند و متعلق به همهٔ انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص هستند، در دستورکار قرار گیرد. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی ماندن در حیطهٔ حاکمیت کشور مربوط، به‌عهدهٔ تمام کشورهای عضو خواهد بود. ایران سه سال پس از تصویب کنفرانس عمومی یونسکو در تاریخ ۲۶ فوریه سال ۱۹۷۵ به این پیمان‌نامه پیوست و اولین‌بار سال ۱۳۵۸ توانست «زیگورات چغازنبیل» را به‌عنوان اولین اثر جهانی خود به ثبت برساند، در همان سال «تخت‌جمشید» و «میدان نقش جهان» نیز ثبت جهانی شدند. حالا بعد از گذشت ۴۴ سال از شروع ثبت جهانی آثار ایران در یونسکو، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «بررسی فرایند ثبت میراث جهانی در ایران و ارائهٔ راهکارهای تقنینی» به این موضوع پرداخته که ثبت جهانی در ایران چه فرایندی را طی کرده است و چه مشکلاتی دارد. «محمدرضا محمودی قوژدی» و «سعید شفیعا» کار این پژوهش را که به‌تازگی منتشر شده است، برعهده داشته‌اند.

رییس پژوهشکده مردم‌شناسی، تعطیلی روز بعد از شب یلدا را پیشنهاد کرد.

|پیام ما| مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تازه‌ترین گزارش خود ارزیابی به «میزان تحقق اعتبارات وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ذیل قانون بودجهٔ ۱۴۰۲ در هشت‌ماههٔ ابتدایی سال ۱۴۰۲» پرداخته است؛ گزارشی که نشان می‌دهد. به‌‌طور میانگین فقط حدود ۴۵ درصد از اعتبارات هزینه‌ای و حدود ۱۷ درصد از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تحقق یافته‌ است و تاکنون اعتباری برای برنامه‌های ساماندهی و تملک مجموعهٔ تاریخی، فرهنگی تپه‌های هگمتانه، تقویت یگان حفاظت میراث‌فرهنگی از محل واگذاری اموال توقیفی و توسعه و گسترش فعالیت‌‌های ایرانگردی و جهانگردی تخصیص نیافته است.

|پیام ما| آمار دقیقی از آتش‌سوزی و خسارت‌های آن در بناهای تاریخی و میراثی در دسترس نیست، اما مرور اخبار نشان می‌دهد وقوع آتش‌سوزی حادثه‌ای تکرارشونده در حوزهٔ میراث‌فرهنگی‌ است. فقط در یک ماه گذشته، دو بار خبر آتش‌سوزی در بناهای تاریخی منتشر شد؛ هتل تاریخی انزلی و بازار تاریخی زنجان. اتفاقاتی که نه در روزهای اخیر که در طول تاریخ تکرار شده‌اند و هر بار گوشه‌ای از تاریخ را برای همیشه از بین برده‌اند. این نکتهٔ کلیدی که تخریب و آسیب‌ به بناهای تاریخی غیر قابل جبران است، اهمیت حفاظت از آنها را در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی از جمله آتش‌سوزی دوچندان می‌کند، به‌ویژه اینکه آتش‌سوزی حادثه‌ای است که در کنار بلایای دیگر از جمله سیل و زلزله هم احتمال وقوع دارد.