|پیام ما| محوطه‌ٔ باستانی «ویگل» در شرق شهر «بیدگُل» شاهد جاده‌سازی در حریم خود است؛ محوطه‌ای که به اذعان باستان‌شناسان یکی از شاخص‌ترین سایت‌های باستان‌شناسی ایران است و طی فقط دو فصل کاوش باستان‌شناسی، بقایای یکی از استثنایی‌ترین آتشکده‌های دوران ساسانی در آن کشف شده. باوجوداین، هیئت‌امنای «شهرک سلیمان صباحی بیدگلی» برای توسعهٔ مجموعه‌ای از شرکت‌های فرش ماشینی با موافقت رئیس «پایگاه ملی ویگل» و مصوبهٔ «شورای فنی میراث‌فرهنگی استان اصفهان»، یک ماه است که عملیات احداث جادهٔ ترانزیتی را آغاز کرده‌اند. این اقدام فعالان میراث فرهنگی را نگران حریم منظر این سایت باستانی کرده است. آنها با انتقاد به این عملیات می‌پرسند چرا خلاف مقررات حفاظتی حریم، ماشین‌آلات سنگین در فاصلهٔ ۱۰متری در حال شخم زدن حریم منظر برای عبور جاده‌ای هستند که در آینده می‌تواند منظر این اثر باستانی را با چالش مواجه کند؟ این در‌حالی‌است که سایت‌های باستانی و آثار تاریخی ثبت ملی، عرصه و حریم‌های مصوب و ضابطه‌مند از سوی میراث‌فرهنگی کشور دارند که هر اقدامی در جوار آنها باید از این ضوابط پیروی کند.

استفاده از زیورآلات برای تزئین لباس‌ها با دست‌ساخته‌های فلزی، یکی از ویژگی‌های اقوام است و در گذشته‌های دور ریشه دارد. ساخت زیورآلات با الهام از نقوش هندسی و عناصر طبیعی، هنر خاصی است که عشایر ایل سنگسر استان سمنان در کنار سایر هنرهای دستی خود از جمله بافندگی حسابی در آن تبحر داشتند. «چنگوم» که حالا حتی نامش هم غریبه است، جز در چند کارگاه خانگی درست نمی‌شود و در آستانهٔ فراموشی قرار دارد.

شهر دوبی در امارات متحده ۱۲ ماه استثنایی از نظر گردشگری را در ۲۰۲۳ میلادی تجربه کرده است که با جذب ۱۷ میلیون گردشگری بین‌المللی رقم خورده و یک رکورد هم برای آن ثبت شده است. شهری که تنها سه‌دهه طول کشید تا وابستگی از درآمدهای نفتی را در یک برنامه‌ریزی منسجم به‌ثمر برساند. اماراتی‌ها حالا دوبی را به‌عنوان یک مقصد گردشگری به توریسم بین‌المللی قبولانده‌اند و یک گام بلند برای چشم‌انداز اقتصادی این شهر در ۲۰۳۳ با هدف قرار گرفتن در فهرست یکی از سه شهر برتر جهان برای تجارت و گردشگری برداشته‌اند.

هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران با تأکید بر یک نکتهٔ مهم افتتاح شد؛ باز شدن مرزهای ایران به روی ۵۰ درصد جمعیت جهان که می‌توانند بدون دریافت ویزا و فقط با یک بلیت به ایران سفر کنند. نخستین روز نمایشگاه (۲۳بهمن‌) بازدید عمومی نداشت و ویژهٔ متخصصان و فعالان گردشگری بود، اما از امروز از ساعت ۸ تا ۱۷ غرفه‌ها برقرار هستند و به بازدید عمومی و مردمی اختصاص دارد. غرفه‌هایی که ایرانی‌ها و خارجی‌ها را در کنار هم قرار داده است نمایندگان و فعالان صنعت گردشگری ۱۲ کشور خارجی از جمله روسیه، ترکیه، مالزی، اندونزی، ونزوئلا، تایلند، ازبکستان، ویتنام، تاجیکستان، زیمبابوه، تانزانیا و سریلانکا هم تا ۲۶ بهمن در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران میزبان علاقه‌مندان هستند. علاوه‌بر رسانه‌های داخلی و خارجی ۲۰ فعال مجازی پربیننده (اینفلوئنسر) هم در این نمایشگاه حضور دارند. نمایشگاه چندان هم بی‌سروصدا نیست و گروه‌های موسیقی آئینی و سنی استان‌ها هر روز پنج اجرا خواهند داشت. گردشگری خوراک، اقامتگاه‌های بومگردی و چادرهای عشایری، کمپرها و خودروهای کلاسیک هم از دیگر ظرفیت‌های نمایشگاه هستند. از حاشیه‌های جالب افتتاحیه این بود که بالاخره پای دو لوح جهانی به ایران رسید. لوح ثبت جهانی شهر یزد به‌عنوان پایتخت کشورهای عضو مجمع گفت‌وگوهای همکاری آسیایی و لوح کندوان به‌عنوان روستای برتر گردشگری همزمان با این مراسم به استاندار یزد و آذربایجان‌شرقی اعطا شد.

یک اقدام موفق در حفظ میراث تاریخی، شهری قدیمی در کشور آذربایجان را به‌عنوان نقطهٔ گردشگری مورد توجه جهان بدل کرده است. «ایچری شهر» طی یک‌دههٔ اخیر و از زمانی که به فهرست جهانی یونسکو به‌عنوان یک نمونهٔ تاریخی به‌خوبی حفظ‌شده از یک مجموعهٔ شهری اضافه شد، آذربایجان و به‌ویژه شهر باکو را به مقصدی ضروری برای مسافران سراسر جهان تبدیل کرد. شهری که تقریباً از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی اقدامات حفاظتی برای میراث تاریخی‌اش را با معماران و صنعتگران بومی آغاز کرد و با نگاهی به گردشگری بین‌المللی در کمتر از یک‌دهه به ایستگاه فهرست جهانی هم رسید. مطالعات و بررسی‌ها نشان می‌دهد که تجربهٔ موفق این شهر در حفظ بافت و میراث تاریخی برای دو شهر بزرگ ایران هم قابل‌تکرار است و می‌توان با رویکردی چندوجهی یک ظرفیت ویژه در این حوزه فراهم کرد.

رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور در حاشیۀ مراسم رونمایی از ماکت نقش برجسته محوطۀ باستانی کنارصندل جیرفت گفت: «کاوش در بسیاری از محوطه‌های باستانی بزرگ کشور همچون شهر سوخته، جیرفت و شوش عملا متوقف است که سال آینده با جذب اعتبارات پژوهشی فعالیت‌های باستان‌شناسی، حفاظت و مرمت در این محوطه‌ها را دوباره آغاز می‌کنیم».