بایگانی مطالب : حیات وحش
«بمو» را تکهتکه کردند
آخرین دستاندازی به «پارک ملی بمو» به سفر اخیر هیئت دولت به استان فارس برمیگردد. در این سفر استاندار درخواست جدا شدن بخش دیگری از پارک ملی بمو برای نهضت ملی مسکن را مطرح کرد. در این پنج دهه، هر اداره و نهادی هر چقدر توانسته و از دستش برآمده زمینهای پارک ملی بمو را اشغال کرده است تا به گفتهٔ «بهمن ایزدی»، پیشکسوت محیط زیست بزرگترین پروندهٔ زمینخواری در کشور در محدودهٔ مناطق تحتمدیریت سازمان حفاظت محیط زیست در این منطقه رقم بخورد. «یکی داستان است پر آب چشم»، بیش از هر کدام از مناطق چهارگانهٔ سازمان حفاظت محیط زیست، برای بمو مصداق دارد.
انتقال خبرساز توله ببرها
|پیام ما| چهار ببری که فرمانده انتظامی مشهد خبر از کشف آنها در قسمت بار یک وانت داده بود، متعلق به باغوحش مشهد و در حال انتقال به یک سافاری پارک در شهرستان نور در استان مازندران بودند. مدیر باغوحش مشهد میگوید تمام مجوزها برای این انتقال دریافت شده بود اما یک اتفاق غیرمنتظره برای راننده و در پی آن تغییر وانت برای بازگرداندن ببرها به باغوحش باعث شده تا پلیس وارد عمل شود. ببرها هماکنون در باغوحش مشهد هستند.
طبیعت قصه میسازد
ایران مملو از اقوام و فرهنگهای مختلف است که درنهایت همهٔ ما را به یک زبان و خاستگاه پیوند میدهد. بسیاری از این فرهنگها برآمده از دل طبیعت هستند که با مرور زمان و رفتن بهسوی مدرنیته از آنها فاصله گرفتهایم. حالا گروهی جمع شدهاند و سعی کردهاند که هم دانش بومی گذشتهٔ ما را یادآوری کنند، هم قصههایی را که از دل طبیعت شکل گرفته و به نسلهای بعد منتقل شده است؛ درواقع تلاشی برای پیوند آدمها با سرگذشتشان. چیزی که «صونا آقابابایی»، مدیر ترویج علوم و فناوری موزۀ علوم و فنون دربارۀ آن میگوید: «میخواهیم نشان دهیم چه گسترۀ متنوعی در ایران وجود دارد.»
واکنش محیط زیست فارس به گزارش «پیام ما»
پس از انتشار گزارشی درباره مسئله شکار غیرمجاز در پارک ملی بمو در روزنامه «پیام ما
سرنوشت نامشخص ۶۵ پرنده
|پیامما| بهمنماه پارسال بود که خبر کشف و ضبط یک محموله قاچاق انواع پرندگان غیربومی و بومی در کامیونی در استان البرز منتشر شد. همان زمان فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان البرز گفت که متهمان این پرونده درصدد انتقال این محموله از یکی از استانهای همجوار به یکی دیگر از استانها از مسیر البرز بودند. دو نفر در این اتفاق دستگیر و تحویل مراجع قضایی شده و پرندگان هم به مرکز تیمار البرز فرستاده شدند. در هشت ماه گذشته خبری از این پرونده در میان نبود تا چند روز قبل که قاضی دادگاه کیفری شعبه ۱۱۵ شهر کرج، حکم به استرداد این پرندگان به مالکشان داد. این حکم باعث تعجب بعضی فعالان حوزه حیات وحش و محیط زیست شده و تصاویر پرندگان استردادی در گروههای محیط زیست در حال دست به دست شدن است. اگرچه اداره کل محیط زیست استان میگوید تابع نظر دستگاه قضایی است، یکی از فعالان حوزه حیات وحش معتقد است چنین دستوری راه قاچاق، خرید و فروش و نگهداری غیرمجاز گونههای جانوری را هموار میکند.
چانهزنی بر سر «حفاظت خصوصی»
حفاظت داوطلبانه در برخی مناطق آزاد یزد و کرمان از سال ۱۳۸۹ شروع شد، شش سال بعد آنها بهشکل رسمی عنوان «قرق اختصاصی» دریافت کردند؛ عنوانی که از سال ۱۳۴۶ در قانون شکار و صید مطرح شده بود، ولی دستورالعملهای مرتبط با آن تصویب نشده بود. از همین زمان انتقادات به آنها شدت گرفت و دو طیف موافقان و مخالفان روبهروی هم ایستادند. موافقان از قرقها بهعنوان ضربهگیر مناطق چهارگانه نام میبرند و در مقابل مخالفان میگویند قرقها بخشی از حیاتوحش مناطق را به خود جذب میکنند و بهاینترتیب، آمارشان را بالا نشان میدهند و براساس همین آمار غیرواقعی پروانهٔ شکار دریافت میکنند. باوجود اینکه تنها پنج قرق اختصاصی مجوز فعالیت دریافت کردهاند و بیش از ۲۰ منطقهٔ دیگر در انتظار تصویب بهعنوان قرق اختصاصی یا حفاظتگاه مردمی هستند، اما هنوز اختلافات میان موافقان و مخالفان ادامه دارد. در ادامهٔ همین بحثها، هفتهٔ گذشته نشستی با عنوان «حفاظتگاههای خصوصی و قرقهای اختصاصی در ایران؛ چالشها و راهکارها» در دانشکدهٔ منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد و دو طیف موافق و مخالف بار دیگر در یک فضای دانشگاهی دغدغههایشان را مطرح کردند.
نسخهٔ نجاتبخش «بمو»
فیلمی که یکی از اعضای جامعهٔ محلی و فعالان محیط زیست حاشیهٔ پارک ملی بمو میفرستد، رد بزرگی از خون نشان میدهد و جای دیگری زیر بوتهها، شاخ پازنی افتاده است. فردی که فیلم را فرستاده، از این میگوید که این پارک ملی بدل به جولانگاه شکارچیان شده است. شاید همین موضوع باعث شده است گروهی از فعالان محیط زیست استان فارس دستبهدست هم دهند بلکه «بمو» از زیر بار فشار بالای شکار غیرمجاز کمر راست کند. البته کسانی هم هستند که میگویند اگر امروز ادارهکل محیط زیست استان حرف از مدیریت مشارکتی میزند، ازاینروست که آنقدر آش شور شده و منطقه آسیب دیده است که برای نشان دادن اقدامی عملی برای حفاظت ناچار به حرف زدن در این باره شدهاند، این گروه به حسن نیت ادارهکل شک دارد.
بیپناهی حیاتوحش «خوش ییلاق»
|پیام ما|درگیری در «خوشییلاق» این بار بخیر گذشت. دفعهٔ پیش شکارچیان با محیطبانان گلاویز شده و شلیک مستقیم کرده بودند. دو ماه پیش بود. بعد از آن درگیری با شکارچیانِ شناختهشدهٔ منطقه شکارممنوع «تِپال»، «علیرضا دزیانیان» سه روز در بیمارستان بستری بود. همین چهارشنبه هم درگیری دیگری این بار در پناهگاه حیات وحش خوشییلاق اتفاق افتاد که کیلومترها از تپال دورتر است. باز هم شکارچیان غیرمجاز با اسلحههایشان آمدند و یکیشان هنگام فرار محیطبانان را نشانه رفت و شلیک کرد. اما گلوله به محیطبان برخورد نکرد. محیطبانان آن شب از خورجین یک موتور سه لاشهٔ گوسفند وحشی پیدا کردند، بهعلاوه ۲۹ تیر فشنگ. چه شد که خوشییلاق، با آن تصاویر بهشتی گذشتهاش به امروز افتاد؟ محیطبان دزیانیان که بهناچار همزمان سرپرست تپال، خوشییلاق و جنگل ابر است، میگوید حفاظت خوشییلاق در این سالها رها شده و اکنون ۱۱ محیطبان بهتنهایی نمیتوانند از پس حفاظت این منطقهٔ ۱۵۰ هزار هکتاری برآیند.
«پژوهشکده محیط زیست» آنچه باید باشد و نیست
اثربخشی هر دستگاه اجرایی تا حد زیادی به اثربخشی فردی و گروهی و عملکرد مناسب و صحیح کارکنان و مدیریت بستگی دارد
ماندگاری گوزن زرد در فهرست سرخ
کمتر از چهارده سال پیش، اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، گوزن زرد ایرانی را در رده گونههای «در معرض خطر انقراض» فهرست سرخ قرار داد. گونهای که سالها در زیستگاه طبیعیاش یعنی اطراف دز و کرخه و زاگرس هم بهخوبی رویت نمیشد، از سال ۱۳۸۵ برای تکثیر در اسارت به سایتهای مختلفی منتقل شد و البته همچنان نتوانست از رده گونههای در معرض خطر خارج شود. اکنون که بر اساس گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست تنها ۳۰۰ گوزن زرد در ایران وجود دارد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفته است: «با افزایش جمعیت گوزنهای زرد ایرانی در مرکز تکثیر رشکان، افزون بر آنکه زمینه انتقال این گونه به زیستگاه اشک پارک ملی ارومیه وجود دارد، امکان انتقال به سایر زیستگاهها هم ممکن است و با این اقدامات تاثیرگذار، امیدها برای خارج شدن گوزن زرد ایرانی از لیست قرمز (در معرض انقراض) وجود دارد.» کارشناسان حیات وحش اما این ادعا را رد میکنند. آنها میگویند این نقل و انتقالات و افزایش چند فرد، دلیلی برای خروج از فهرست قرمز نیست و گوزن زرد ایرانی همچنان گونهای است در معرض خطر. در همین حال «هوشنگ ضیایی» که سالها مسئول پروژه احیای گوزن زرد ایرانی بوده هم به «پیامما» میگوید: «گونهای که در اسارت تعدادش زیاد میشود، جزو حیات وحش نیست.»