بایگانی مطالب : حیات وحش
فراموشی دستورالعمل مقابله با سگ‌های ولگرد
خبر گزیدگی ۱۶ نفر توسط یک سگ ولگرد و احتمالاً بیمار، فقط در تعداد آسیب‌دیدگان با اخبار پیشین فرق می‌کند. معضلی به‌نام سگ‌گزیدگی که ایران را در رتبهٔ بالای حیوان‌گزیدگی در جهان قرار داده است، علاوه‌بر هزینه‌های اجتماعی سنگین و گاه جبران‌ناپذیر، واردات گستردهٔ داروی واکسن هاری و بیماری‌های مشترک سگ و انسان را بیش از معمولِ جهانی به کشور تحمیل می‌کند. به‌نظر می‌رسد به‌رغم گفته‌های گاه‌وبیگاه در رسانه‌ها، نه شهرداری‌ها و نه وزارت کشور به‌عنوان متولی حفظ سلامت جانی شهروندان در محیط شهر، با وجود دستورالعمل‌های روشن و دقیق، مسئولیت این موضوع را به‌عهده نمی‌گیرند. سال ۱۳۸۷، یعنی ۱۵ سال پیش، وزارت کشور دستورالعملی را در مورد مقابله با افزایش جمعیت و پرسه‌زنی سگ‌ها به شهرداری‌های سراسر کشور ابلاغ کرد که نه‌تنها شهرداری‌ها آن را فراموش کردند، بلکه خود وزارت کشور نیز ضرورت اجرای آن را یادآور نمی‌شود.
«بیکاری» پذیرش دانشگاه‌ها را کم کرد
|پیام ما| وزارت علوم اعلام کرد که در سال جاری، بیش از یک‌هزار کدرشته محل مقطع کارشناسی و بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ کدرشته محل مقطع کارشناسی ارشد در سراسر کشور پذیرش دانشجو نخواهند داشت. در مقطع دکترا نیز ظرفیت پذیرش ۱۰۳ کدرشته محل به کمتر از نصف تقلیل یافته است. این وزارتخانه علت این تصمیم را ارزیابی رشته‌ها و ضریب اشتغال فارغ‌التحصلان اعلام کرده است. جالب آنکه در مقطع کاردانی، هیچ کد رشته محلی حذف نشده است.
مخفی‌کاری نکرده‌ایم
چهارشنبه، ۲۳ اسفندماه ۱۴۰۲ روز خوبی برای محیطبانان پارک ملی «بمو» نبود. آنها در گشت و پایش خود به لاشهٔ یک بز کوهی رسیدند. دلیل مرگ نه حمله یک گونهٔ گوشتخوار بود و نه تیر شکارچی! بیماری این بز کوهی را تلف کرده بود، اما کدام بیماری؟ نگرانی همه این بود که بار دیگر طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) به جان حیات‌وحش «بمو» افتاده باشد، اما آزمایش‌های دامپزشکی این گزینه را منتفی دانست و نتیجه را اینطور اعلام کرد؛ تب برفکی!
گردشگری جنگلی بدون تخریب
فرض کنید در روی کره زمین محوطه‌ای باشد که دایناسورها هنوز حضور دارند و زندگی می‌کنند، چه تصمیمی برای زیستگاه آنها باید گرفت؟ آیا منطقه را باید آزاد گذاشت تا هر تعداد ماشین می‌خواهند تردد و گوشه‌گوشه آن آتش روشن کنند؟ یا اینکه برنامهٔ حفاظت ویژه‌ای برایش اجرا کرد؟ هر راهکاری که برای این زیستگاه در نظر گرفته می‌شود، برای «النگدره» هم صادق است؛ پارکی جنگلی و بخشی از جنگلهای هیرکانی در محدودهٔ شهر گرگان که همچون درختان انجیلی و... در آن وجود دارند، درختانی که به‌عنوان فسیل زنده توانسته‌اند از عصر یخبندان نسل‌به‌نسل خود را زنده نگه دارند و به سال ۱۴۰۳ برسانند. این گونه‌ها نیاز به حفاظت ویژه دارند و در پی مطالبهٔ متخصصان، فعالان و کارشناسان جنگل و محیط‌زیست، در اسفند ۱۴۰۲ با تصمیم شورای حفظ حقوق بیتالمال به ریاست رئیس‌کل دادگستری استان گلستان و با حمایت دادستان گرگان، تردد تمامی وسایل نقلیه به این پارک جنگلی و افروختن آتش در آن ممنوع اعلام شد. از دکتر «مریم شهبازی»، دانشیار گروه محیط‌زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و رئیس کارگروه تنوع زیستی اتحادیهٔ انجمنهای علوم زیستی ایران، دربارهٔ دلایل این تصمیم و تبعات آن پرسیدیم. او قبل از هر سخنی تأکید داشت ازآنجاکه به‌دلیل دخالتها و بهرهبرداریهای بی‌رویه، سطح قابلملاحظهای از جنگلهای دنیا از بین رفته‌اند و یا در معرض خطر نابودی قرار دارند. امروزه بشر دریافته که مدیریت جنگل و هر نوع بهرهبرداری از آن باید به‌صورت پایدار و با حفظ تنوع زیستی و منابع آب و خاک برای نسل آینده برنامهریزی شود. از این نظر گردشگری به‌ویژه در پارکهای جنگلی، نیاز به نگاه و رویکرد تازهای دارد.
خطر مرگ ۳۵ میلیون کودک زیر پنج‌سال
براساس آخرین برآوردهای سازمان ملل متحد از مرگ‌ومیر کودکان، در سال ۲۰۲۲ تعداد کودکانی که قبل از پنج‌سالگی، جانشان را از دست داده‌اند تا حدود پنج میلیون نفر کاهش یافته و به پایین‌ترین حد خود در طول تاریخ رسیده است. با‌وجوداین، اما این سازمان بین‌المللی می‌گوید اگر به پیامدهای افزایش بی‌عدالتی و بی‌ثباتی اقتصادی، درگیری‌های جدید و طولانی‌مدت، تأثیر تشدید تغییر‌اقلیم و پیامدهای کووید-۱۹ توجه نشود، این دستاورد می‌تواند به‌راحتی از بین برود و روند کاهشی مرگ‌ومیر کودکان معکوس شود. «کاترین راسل»، مدیر اجرایی یونیسف، در این باره می‌گوید هرچند افزایش دانش و امکانات در نظام‌های بهداشت و سلامت و همچنین واکسینه شدن کودکان در‌برابر بیماری‌های کشنده تأثیر زیادی بر زنده ماندن نوزادان داشته اما هنوز راه طولانی برای پایان دادن به همهٔ مرگ‌ومیرهای قابل پیشگیری کودکان و نوجوانان در پیش است. آن‌طورکه برآوردهای گزارش تازهٔ سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد باوجود کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر کودکان، هنوز هم اکثر این مرگ‌و‌میرها در جنوب صحرای آفریقا و آسیای جنوبی رخ می‌دهد و عمر بیش از دو میلیون کودک، نوجوان و جوان بین سنین ۵ تا ۲۴ سالگی ساکن این مناطق، به‌دلیل در دسترس نبودن مراقبت‌های بهداشتی باکیفیت کوتاه شده است.
بازگشت از لبهٔ انقراض
|پیام ما| «ترس برادر مرگ است. اگر می‌ترسیم و نمی‌توانیم ریسک کنیم، بهتر است در خانه بمانیم و وارد کار حفاظت نشویم. اگر پروژهٔ گوزن زرد شکست می‌‌خورد، ممکن بود نه‌تنها آبروی سال‌ها کارم در حوزهٔ حفاظت، بلکه آبروی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان یا آبروی مهندس هوشنگ ضیایی به‌عنوان حامیان پروژه از دست می‌رفت. هیچ‌کدام ما نترسیدیم؛ هرچند هنوز هم تا موفقیت کامل پروژه نیاز به زمان زیادی داریم. متأسفانه روندی که ما در ایران داریم، مشابه سایر کشورها نیست. در تاریخ حفاظت پروژه‌های بزرگی را در سطح جهان شاهدیم که شکست خوردند، اما کارشناسان برای پروژه‌های بعدی از آنها درس گرفتند. در ایران شکست پلی برای پیروزی نیست، با شکست شما چندین مرحله عقب می‌روید و مدیران بعدی به‌سختی ممکن است با شما همراه شوند. با همهٔ اینها دلیلی نیست که ریسک نکنیم، آن‌هم برای گونه‌ای مانند گوزن زرد ایرانی که سرمایهٔ ماست و کلمهٔ ایرانی کنار آن به ما انگیزه برای کار می‌دهد.» اینها گفته‌های «فرشاد اسکندری»، کارشناس حیات‌وحش است که نزدیک به ۱۶ سال روی این گونه کار کرده و سه پروژهٔ رهاسازی هم جزو مدیران پروژه بوده است. از او دربارهٔ وضعیت گوزن زرد پرسیدیم و راهکارهایی که برای حفاظت از آن باید در دستورکار قرار گیرد.
تجویز سبد معیشت « کم‌کالری» برای کارگران
|پیام ما| جلسات شورای‌عالی کار بر سر تعیین حداقل دستمزد کارگران امسال هم مانند سال‌های گذشته به دقیقهٔ ۹۰ رسید و هنوز اختلاف‌نظر بین نمایندگان کارگری و کارفرمایی بر سر حداقل دستمزد برقرار است. گروه کارفرمایان سبد معیشت کم‌کالری و مقرون‌به‌صرفه به ارزش ۱۵ میلیون تومان را پیشنهاد کرده‌اند، درحالی‌که گروه کارگران می‌گویند باید سبد معیشت دست‌کم ۲۱ میلیون تومان در نظر گرفته شود. به‌علاوه باید پیش‌بینی تورم در این سبد معیشتی نیز انجام شود. با‌این‌حال، پیش‌از‌ظهر روز گذشته (سه‌شنبه) نیز یک جلسهٔ کارشناسی در مورد سبد معیشت کارگران برگزار شد که تا زمان تنظیم این گزارش، جزئیاتی از آن منتشر نشد. از طرفی، اعتراض نمایندگان کارگری به‌دلیل دعوت نشدن یکی از اعضای اصلی به جلسهٔ شورای‌عالی کار، از اخبار روز سه‌شنبه دربارهٔ جلسات تعیین دستمزد بود.
امید برای نجات یوز ایرانی کمرنگ‌تر شد
پیام ما: گرچه شاید بیشترین تولید محتوای مطبوعاتی دربارهٔ حیات‌وحش در ایران برای یوز انجام شده باشد، اما همچنان بسیاری از نکات ناگفته در این زمینه وجود دارد. در این پرونده، «عطیه تک تهرانی» و «نوید قلی‌خانی»، اعضای انجمن یوز، ضمن بیان تجربه‌شان در سفر به اتیوپی جهت شرکت در اجلاس جهانی یوزپلنگ و بازدید از پارک ملی «بله»، دربارهٔ وضعیت یوز آسیایی و راهکارهای پیش رو نوشته‌اند.
تضعیف امنیت سرمایه‌گذاری
|پیام ما| سرمایه‌گذاران پیش از هر اقدامی برای سرمایه‌گذاری باید از محیطی که قرار است در آن فعالیت کنند، مطمئن باشند. یکی از مهمترین شاخص‌هایی که چنین وضعیتی را می‌سنجد، گزارش «پایش امنیت سرمایه‌گذاری» است که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه می‌شود. تاز‌ه‌ترین گزارش بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی دربارهٔ پایش امنیت سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۱ از بدتر شدن وضعیت این شاخص در کشور حکایت دارد.
پرواز «همای سعادت» از «کُنار صندل» تا «کاخ سفید»
دیده شدن «کرکس ریشدار» که در گنجینهٔ ادب فارسی از آن با نام «همای سعادت» یاد می شود، همزمان شد با بارش‌های واپسین روزهای زمستان و پس از ماه‌ها خشکی و بی‌بارشی و پاییز و زمستانی نه‌چندان نرمال، بارش برف و سرما بیش از یک‌سوم پهنهٔ ایران را در برگرفت و جنوب سیستان‌وبلوچستان را بار دیگر درگیر سیلاب کرد. برآوردهای انجام‌شده بیانگر آن است که تنها آب برابر برف این بارش‌ها تا امروز بیش از ۱۷ میلیارد مترمکعب است، یعنی ۸۵ برابر گنجایش سدی به بزرگی سد امیرکبیر کرج این برآورد را چه بتوان پیشکش «سعادت» از سوی «هما» دانست یا نه، ولی هرگز نشانی از پایان خشکسالی یا بازسازی دوبارهٔ سفره‌های آب زیرزمینی ازبین‌رفته و فرونشستهٔ این سرزمین نیست. به هر روی، همزمانی دیده شدن «هما» و این ویژه‌بارش‌ها، پیشکشی «سعادت» و نیکبختی از سوی این کرکس ریشدار را برای ایرانیان پشتیبانی کرد، اگرچه نتوانیم بین این دو رخداد، همبستگی یا پیوندی علمی برقرار سازیم.
