بایگانی مطالب : محیط زیست انسانی
پلاستیک، آفتی برای حیات
|پیام ما| امسال روز زمین پاک با شعار «متحد شدن برای آیندهای بدون پلاستیک» نامگذاری شده است. ۲۲ آوریل یعنی سوم اردیبهشت در ایران همزمان با این روز جهانی، توسط سازمان حفاظت محیطزیست «مشارکت مردم، ایران در برابر پلاستیک، نجات زمین» نامگذاری شد. هفتهٔ قبل هم قانون محدودیت توزیع کیسههای پلاستیکی به تصویب رسید و قرار شد در هفتهٔ زمین پاک (سوم تا نهم اردیبهشت) توزیع رایگان کیسه در فروشگاههای زنجیرهای ممنوع شود. بااینحال، تلاشها برای حذف یا کاهش تولید کیسههای پلاستیکی در سراسر جهان موضوعی مناقشهبرانگیز و پرچالش است و در ایران هم کارهایی از این دست، شعارگونه به نظر میرسد. این درحالیاست که فعالان محیطزیست و آنها که حیات کره زمین برایشان مهم است، از رهبران دولتی، مشاغل و مردم عادی میخواهند تولید پلاستیک را تا سال ۲۰۴۰ به میزان ۶۰ درصد کاهش دهند.
![پلاستیک، آفتی برای حیات](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/دیجیتال-10.jpg)
نسخه پایداری در «کندوان»
معماری سنتی ایران چگونه به اقلیم توجه میکرد؟
![نسخه پایداری در «کندوان»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/فارس.jpg)
معماری ایران دچار تجملگرایی شده است
از روزی که آپارتمانهای قدونیمقد با نماهای رومی و سنگهای گرانیتی بخشی از هویت شهرهای ایران شدند، بسیاری از متخصصان حوزه معماری، امیدشان را به آینده پایدار از دست دادند. این در حالی است که معماری سنتی ایران به دلیل هارمونی با ویژگیهای اقلیمی و فرهنگی توانسته بود به نیازهای اجتماعی و اقتصادی شهر و شهروندان پاسخ دهد. شاید به همین دلیل است که وقتی صحبت از توسعه پایدار در حوزه معماری و شهرسازی به میان میآید، هنوز هم برخی بازگشت به معماری گذشته را راهحل مناسب میدانند. اما فرزانه سفلایی، استاد دانشکده معماری دانشگاه همپتون ویرجینیا نظر دیگری در این باره دارد. او که سالها در حوزه معماری پایدار در ایران، چین و ایالات متحده آمریکا تحقیقات گستردهای داشته، معتقد است که بازگشت به گذشته درست نیست، بلکه باید با استفاده از تجربه معماری سنتی ایران و تکنولوژی روز جهان به توسعه پایدار در حوزه معماری و شهرسازی رسید. به گفته او، معماری امروز ایران دچار تجملگرایی شده است.
![معماری ایران دچار تجملگرایی شده است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/پیام-ما-1.jpg)
در معماری پایدار از همسایهها عقب افتادیم
گرمشدن کره زمین و تغییرات آبوهوایی در سراسر جهان، موجب شده تا بحثهای زیادی پیرامون اهمیت معماری اقلیمی شکل بگیرد. بسیاری از متخصصان حوزه شهرسازی در جهان معتقدند که توجه به ویژگیهای اقلیمی در صنعت ساختوساز میتواند برخی از مشکلات شهرنشینی و زیستمحیطی امروزه را حل کند. در این میان، گروهی از معماران ایرانی به الگوبرداری از معماری سنتی ایرانی روی آوردهاند. به اعتقاد این گروه، معماری سنتی ایرانی میتواند درسهای زیادی برای معماران جوان داشته باشد و به پایداری معماری و شهرسازی ایران کمک کند. وحید قبادیان از جمله معمارانی است که در این حوزه مطالعات گستردهای داشته و آثارش در کشورهای مختلف به چاپ رسیده است. او حتی پروژههایی را نیز با الگوبرداری از معماری سنتی یزد و ماسوله در دو دهه گذشته اجرا کرده است. به گفته قبادیان، ساختمانهای سنتی ایرانی نسبت به ساختمانهای امروزی از نظر مباحث پایداری بسیار بهتر عمل میکردند.
![در معماری پایدار از همسایهها عقب افتادیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/یاسر-خدیشی-پیام-ما.jpg)
زنگ خطر غفلت از آمایش سرزمین
بی توجهی به طرحهای بالادستی و آمایش سرزمین باعث تخصیص امکانات نامتوازن به شهرها شده است که نتیجه آن حاشیهنشینی و ساختوسازهای غیراصولی در شهرها است. این بهم ریختگی موجب هدر رفت منابع مالی، انرژی و آلودگیهای زیست محیطی میشود. همچنین در چنین شرایطی هیچ یک از مولفههای مدنظر معماری پایدار در شهرهای امروزی ایران نمیتواند محقق شود. این امر موجب نگرانی بسیاری از متخصصان حوزه معماری و شهرسازی شده است. ترانه یلدا، معمار و شهرساز ایرانی از جمله کسانی است که در سالهای اخیر نسبت به ساختوسازهای غیراصولی و بیتوجهی به طرحهای موجود هشدار داده است. به اعتقاد او، اگر به طرحهای منطقهای و آمایش سرزمین توجه نشود به مرحلهای میرسیم که مردم مجبور به ترک خانهها و شهرهای خود میشوند.
![زنگ خطر غفلت از آمایش سرزمین](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/یاسر-خدیشی-پیام-ما-1.jpg)
فراموشی دستورالعمل مقابله با سگهای ولگرد
خبر گزیدگی ۱۶ نفر توسط یک سگ ولگرد و احتمالاً بیمار، فقط در تعداد آسیبدیدگان با اخبار پیشین فرق میکند. معضلی بهنام سگگزیدگی که ایران را در رتبهٔ بالای حیوانگزیدگی در جهان قرار داده است، علاوهبر هزینههای اجتماعی سنگین و گاه جبرانناپذیر، واردات گستردهٔ داروی واکسن هاری و بیماریهای مشترک سگ و انسان را بیش از معمولِ جهانی به کشور تحمیل میکند. بهنظر میرسد بهرغم گفتههای گاهوبیگاه در رسانهها، نه شهرداریها و نه وزارت کشور بهعنوان متولی حفظ سلامت جانی شهروندان در محیط شهر، با وجود دستورالعملهای روشن و دقیق، مسئولیت این موضوع را بهعهده نمیگیرند. سال ۱۳۸۷، یعنی ۱۵ سال پیش، وزارت کشور دستورالعملی را در مورد مقابله با افزایش جمعیت و پرسهزنی سگها به شهرداریهای سراسر کشور ابلاغ کرد که نهتنها شهرداریها آن را فراموش کردند، بلکه خود وزارت کشور نیز ضرورت اجرای آن را یادآور نمیشود.
![فراموشی دستورالعمل مقابله با سگهای ولگرد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/همشهری-jpg.webp)
زبالهگردی و زبالهفروشی جرم است
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند:
![زبالهگردی و زبالهفروشی جرم است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/پسماند-jpg.webp)
سیلابِ محرومیت در بلوچستان
![سیلابِ محرومیت در بلوچستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/سیل-جنوب-سیستان-jpg.webp)
سریال سیلاب در بلوچستان
گزارش منتشرشده از سوی پژوهشکدهٔ اقلیمشناسی و تغییراقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور حاکی از تمرکز بارش هفتهٔ دوم اسفند ۱۴۰۲ بر شرق و جنوبشرق کشور، دامنهٔ شرقی کوههای زاگرس میانی، و دو سوی دامنههای البرز مرکزی و غربی بود. همچنین، بارش انباشته در جنوبشرق کشور با احتمال حدود ۷۵ درصد، بین ۳۰ تا ۸۰ میلیمتر بیش از نرمال پیشبینی شده بود. گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز، میزان بارشهای سیستانوبلوچستان از ابتدای سال زراعی جاری تا آغاز ورود سامانههای بارشی اسفند ۱۴۰۲ را ۱۶.۴ میلیمتر نشان میدهد که این رقم نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۶۸ درصد کاهش داشته و پس از فعالیت سامانههای اخیر، میزان بارش استان به ۵۴.۹ میلیمتر رسیده است که نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۱.۵ درصد افزایش را نشان میدهد. بیشترین میزان بارش سامانههای هفتهٔ اول اسفند گذشته از ایستگاههای شارک قصرقند با ۳۱۹ میلیمتر، عورکی ۲۱۷، باهوکلات ۲۰۷.۵ و نگور ۲۰۳ میلیمتر و کمترین میزان بارشها در ژالهای ۵.۵، محمدآباد ۵، قلعهرستم ۶، زهک ۶.۱ و زابل ۶.۷ گزارش شده است. اعدادی که بهنظر میرسد میتوانند تا حدی سیلاب را توجیه کنند. اما گزارشهای رسمی کارشناسی روایتی دیگر دارند. نه خاک تشنه و بی گیاه و نبات بلوچستان توان جذب آب را داشت و نه سدها توانستند کارا عمل کند. پس از جاری شدن سیلاب نیز خانههای فرسوده و ساختهشده در مسیل، تخلیه نشدن بهموقع سدها، اراضی تغییر کاربری داده شده و طرحهای آبخیزداری به اجرا درنیامده، همه دستبهدست هم دادند تا خسارت سیلاب بالا برود. پژوهشکدهٔ سوانح طبیعی در گزارشی که پس از سیلاب سال گذشته در جنوب سیستانوبلوچستان بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خسارت زد، علل تکرار وقوع سیلابها و خسارت بالای آن را فهرست کرده است که بهنظر میرسد همهٔ دلایل قابلمدیریت بود، اگر برایش برنامهای وجود داشت و ارادهای برای انجام.
![سریال سیلاب در بلوچستان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/سیل-سیستان-jpg.webp)
سیلزدگانِ مقروض
دولت پس از سیلاب اسفند سال ۱۴۰۲ در جنوب استان سیستانوبلوچستان خسارتهای سیلاب را برآورد کرد و به عادت معمول وعدهٔ جبران داد. بااینحال، اهالی مناطق سیلزده میگویند خسارت سیلهای پیشین نیز برایشان جبران نشده است. کشاورزان و دامدارانی که زمینها و دامهایشان را آب برده و محصولات کشاورزیشان از دست رفته است، میگویند هنوز بهدلیل وامهایی که سال گذشته برای بازسازی چاه و ادوات کار گرفتهاند، مقروض بانکها هستند و نمیدانند چطور باید از پس بازپرداخت آن برآیند؛ آنهم در شرایطی که تکلیف معاششان معلوم نیست. علاوهبراین، شهروندان و روستانشینان این مناطق میگویند بهداشت اندک، تخریب چاههای فاضلاب در این شرایط آنان را مبتلا به بیماری پوستی کرده است که با گرمتر شدن هوا بدتر نیز خواهد شد. بااینحال، دانشگاه علومپزشکی این استان و مرکز بهداشت و درمان این استان تاکنون طغیان یا همهگیری هیچ بیماری ناشی از سیلابی را تأیید نکرده است.
![سیلزدگانِ مقروض](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/دیجیتال-1-jpg.webp)