بایگانی مطالب : اقتصاد محیط زیست
جنجال روز تعطیل
|پیام ما| انتقاد از انتخاب پنجشنبه به‌عنوان دومین روز تعطیل در هفته، در میان فعالان اقتصادی ادامه دارد. اتاق بازرگانی تهران و کنفدراسیون صادرات ایران در بیانیه‌هایی جداگانه انتخاب پنجشنبه را به باد انتقاد گرفته‌اند و گفته‌اند چنین انتخابی آسیب‌های فراوانی برای اقتصاد کشور به‌دنبال خواهد داشت. از طرفی، جمعی از شهروندان نیز با راه‌اندازی یک کارزار اعتراضی، خواستار تعطیلی شنبه‌ها به‌جای پنجشنبه‌ها شده‌اند. اما پس از آنکه نقل‌قولی از «خلیل بهروزی‌فر»، نمایندهٔ عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، مبنی‌بر اینکه تعطیلی پنجشنبه‌ها به‌دلیل همراهی نکردن با تعطیلی یهودیان بوده است، روز گذشته او این اظهارات را «کذب محض» خواند و گفت انتخاب پنجشنبه‌ها «به‌دلایل کارشناسی» بوده است. بااینحال، هنوز این طرح در جلسهٔ علنی مجلس مطرح و تصویب نشده و زمان رسیدن آن به صحن نیز مشخص نیست.
برنامه‌ریزی بنگاه‌های اقتصادی قربانی نااطمینانی‌ها
|پیام ما| آخرین اطلاعات شاخص مدیران خرید (شامخ) که هر ماه توسط اتاق بازرگانی منتشر می‌شود، از رسیدن این شاخص به ۵۵.۷۹ حکایت دارد. این رقم، بیشترین رقم در ۱۰ ماه منتهی به اسفند ۱۴۰۲ محسوب می‌شود. این گزارش از افزایش عدد شامخ خبر می‌دهد و هشدارهایی جدی نیز در مورد افزایش نرخ تورم، ناتوانی بنگاه‌های اقتصادی برای برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت است. از مهمترین دلایل این ناتوانی نیز، نااطمینانی‌ها از وضعیت اقتصادی و سیاسی است که یکی از تهدیدهای مهم بنگاه‌های اقتصادی به‌حساب می‌آید.
«بیکاری» پذیرش دانشگاه‌ها را کم کرد
|پیام ما| وزارت علوم اعلام کرد که در سال جاری، بیش از یک‌هزار کدرشته محل مقطع کارشناسی و بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ کدرشته محل مقطع کارشناسی ارشد در سراسر کشور پذیرش دانشجو نخواهند داشت. در مقطع دکترا نیز ظرفیت پذیرش ۱۰۳ کدرشته محل به کمتر از نصف تقلیل یافته است. این وزارتخانه علت این تصمیم را ارزیابی رشته‌ها و ضریب اشتغال فارغ‌التحصلان اعلام کرده است. جالب آنکه در مقطع کاردانی، هیچ کد رشته محلی حذف نشده است.
خطر مرگ ۳۵ میلیون کودک زیر پنج‌سال
براساس آخرین برآوردهای سازمان ملل متحد از مرگ‌ومیر کودکان، در سال ۲۰۲۲ تعداد کودکانی که قبل از پنج‌سالگی، جانشان را از دست داده‌اند تا حدود پنج میلیون نفر کاهش یافته و به پایین‌ترین حد خود در طول تاریخ رسیده است. با‌وجوداین، اما این سازمان بین‌المللی می‌گوید اگر به پیامدهای افزایش بی‌عدالتی و بی‌ثباتی اقتصادی، درگیری‌های جدید و طولانی‌مدت، تأثیر تشدید تغییر‌اقلیم و پیامدهای کووید-۱۹ توجه نشود، این دستاورد می‌تواند به‌راحتی از بین برود و روند کاهشی مرگ‌ومیر کودکان معکوس شود. «کاترین راسل»، مدیر اجرایی یونیسف، در این باره می‌گوید هرچند افزایش دانش و امکانات در نظام‌های بهداشت و سلامت و همچنین واکسینه شدن کودکان در‌برابر بیماری‌های کشنده تأثیر زیادی بر زنده ماندن نوزادان داشته اما هنوز راه طولانی برای پایان دادن به همهٔ مرگ‌ومیرهای قابل پیشگیری کودکان و نوجوانان در پیش است. آن‌طورکه برآوردهای گزارش تازهٔ سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد باوجود کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر کودکان، هنوز هم اکثر این مرگ‌و‌میرها در جنوب صحرای آفریقا و آسیای جنوبی رخ می‌دهد و عمر بیش از دو میلیون کودک، نوجوان و جوان بین سنین ۵ تا ۲۴ سالگی ساکن این مناطق، به‌دلیل در دسترس نبودن مراقبت‌های بهداشتی باکیفیت کوتاه شده است.
تجویز سبد معیشت « کم‌کالری» برای کارگران
|پیام ما| جلسات شورای‌عالی کار بر سر تعیین حداقل دستمزد کارگران امسال هم مانند سال‌های گذشته به دقیقهٔ ۹۰ رسید و هنوز اختلاف‌نظر بین نمایندگان کارگری و کارفرمایی بر سر حداقل دستمزد برقرار است. گروه کارفرمایان سبد معیشت کم‌کالری و مقرون‌به‌صرفه به ارزش ۱۵ میلیون تومان را پیشنهاد کرده‌اند، درحالی‌که گروه کارگران می‌گویند باید سبد معیشت دست‌کم ۲۱ میلیون تومان در نظر گرفته شود. به‌علاوه باید پیش‌بینی تورم در این سبد معیشتی نیز انجام شود. بااینحال، پیش‌از‌ظهر روز گذشته (سه‌شنبه) نیز یک جلسهٔ کارشناسی در مورد سبد معیشت کارگران برگزار شد که تا زمان تنظیم این گزارش، جزئیاتی از آن منتشر نشد. از طرفی، اعتراض نمایندگان کارگری به‌دلیل دعوت نشدن یکی از اعضای اصلی به جلسهٔ شورای‌عالی کار، از اخبار روز سه‌شنبه دربارهٔ جلسات تعیین دستمزد بود.
تضعیف امنیت سرمایه‌گذاری
|پیام ما| سرمایه‌گذاران پیش از هر اقدامی برای سرمایه‌گذاری باید از محیطی که قرار است در آن فعالیت کنند، مطمئن باشند. یکی از مهمترین شاخص‌هایی که چنین وضعیتی را می‌سنجد، گزارش «پایش امنیت سرمایه‌گذاری» است که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه می‌شود. تاز‌ه‌ترین گزارش بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی دربارهٔ پایش امنیت سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۱ از بدتر شدن وضعیت این شاخص در کشور حکایت دارد.
بازیافت مسئلۀ اقتصادی یا اجتماعی؟
بازیافت دارای چرخه‌ای اقتصادی با ذی‌نفعان مشخص است
چرخۀ حیات؛ کاهش ضایعات و استفادهٔ مجدد از منابع
ارزیابی چرخهٔ حیات (LCA) به‌عنوان یک ابزار تحلیلی، پیامدهای محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی یک محصول، فرایند یا سیستم را در کل چرخهٔ حیات آن از استخراج مواد اولیه تا دفع و پایان عمر محصول مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این رویکرد جامع‌نگر به تصمیم‌گیرندگان دیدگاهی ارزشمند در مورد پایداری ارائه می‌دهد. با کمی‌سازی تأثیرات سناریوهای مختلف، ارزیابی چرخهٔ حیات، صنایع را به‌سمت شیوه‌های سازگارتر با محیط زیست سوق می‌دهد و رویکردی مبتنی‌بر داده برای صنایع فراهم می‌کند تا بتوانند انتخاب‌های آگاهانه‌ای داشته باشند. این رویکرد با تجزیه و تحلیل اثرات محیط زیستی گزینه‌ها و جایگزین‌های مختلف، به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که راه‌حل‌های پایدار را اولویت‌بندی کنند. این رویکرد در طراحی و تولید محصول، بهینه‌سازی زنجیرهٔ تأمین، صنعت ساختمان و سازه، مدیریت پسماند، صنایع خودروسازی، گاز و پتروشیمی، کشاورزی و انرژی، برچسب‌گذاری و مارکتینگ محصولات کاربرد دارد و در زمینهٔ مدیریت پسماند، ارزیابی چرخهٔ حیات به شناسایی بهترین گزینه‌های پردازش پسماند از لحاظ محیط زیستی و طراحی سیستم‌های مدیریت پسماند و تدوین سیاست‌های اقتصاد چرخشی و کاهش تولید پسماند یاری می‌رساند و ابزاری جامع برای درک اثرات محیط زیستی و اجتماعی محصولات و فرایندهایی است که می‌تواند صنایع و مدیریت پسماند را به‌سمت پایداری هدایت کند.
ذهنیت اشتباه مانع بزرگ ماست
قطعی برق زمستانه در سال‌های گذشته تیر خلاصی بر وضعیت نامناسب انرژی کشور بود. شاید اگر در سال‌های قبل‌تر کسی می‌گفت روزی در زمستان برق کشور قطع می‌شود، باورپذیر نبود. اما این اتفاق رخ داد تا ناترازی انرژی رسما به زندگی روزمره ما اضافه شود. حالا هر سال منتظر کمبود برق و گاز در فصول گرم و سرد سال هستیم. سال گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات کسری برق در کشور وجود داشت. کسری که هر سال در حال افزایش است. پیشبینیها نشان می‌دهد تا ۲۰ سال آینده به حدود ۱۹۰ هزار مگاوات برق در کشور نیاز داریم. در این شرایط برای تامین برق راهی به جز رفتن به سمت تجدیدپذیرها نیست. در همین زمینه با «محمد امین زنگنه»، دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید. یکی از ابرچالش‌های کشور ما در سال‌های اخیر، انرژی است. پیش از این صحبت دربارۀ حامل‌های انرژی بیشتر حول بنزین و گازوئیل بود، اما در ۲ سال اخیر صحبت‌های جدید شنیده می‌شود. کلماتی مانند ناترازی به ادبیات عمومی اضافه شده است. چه شد که انرژی از یک مرحله به بعد به‌عنوان یک ابرچالش به ادبیات عمومی ما وارد شد؟ به طوری که جامعه در زمستان نگران گاز است و در تابستان نگران برق؟ این مسیر از کجا شروع شد؟
پوشش سبز بازگشته از نیستی‌ها
کودک و بزرگسال نشسته‌اند به کنار هم گذاشتن خرده‌پارچه‌ها تا قابی از میان‌برش‌هایی درست کنند که قرار بود زباله شوند. این بخشی از تعامل پروژۀ «هناس» با مخاطبان است که «چیا جبری» تلاش می‌کند به‌وسیلۀ آن به مخاطبان نشان دهد چطور از خرده‌پارچه‌ها لباس تولید می‌شود و چطور می‌توان از میان زباله‌هایی که نفس زمین را تنگ می‌کنند، با خلق چیزی تازه، به زمین نفس تازه بخشید. جبری، مدیر پروژه، طراح و ایده‌پرداز این مجموعه، با همکاری «خاتون شهبازی» قصد داشتند در این مجموعه با گردآوری میان‌برش‌های کارگاه‌های کوچک، این مواد اولیه را به چرخۀ تولید بازگردانند و الهام‌بخش طراحان و تولیدکنندگان باشند تا آنها را از خطری که زمین و محیط زیست را تهدید می‌کند، آگاه کنند. «هناس»، به‌عنوان نخستین رویداد مُد و محیط زیست در ایران از ۲۶ تا ۲۹ دی‌ماه برگزار شد.
