فرونشست زیر پای آثار تاریخی

تصویر تلخ از بحران فرونشست‌ها بر کسی پوشیده نیست، اما کارشناسان می‌گویند هیچ اقدامی برای کاهش این آسیب‌ها به ویژه در مناطق دارای ظرفیت‌های تاریخی و باستانی انجام نمی‌شود. در نبود برنامه‌ریزی‌ها، فرونشست‌های محوطه تاریخی مرودشت در شیراز به 20 سانتی‌متر رسیده و حتی در استان مازندران به عنوان یکی از مناطق سبز و پربارش کشور سالانه 10 سانتی‌متر فرونشست رخ می‌دهد. واقعیت تلخ هم این است که حتی در برنامه توسعه هفتم یک کلمه درباره فرونشست‌ها بیان نشده و اگر همین حالا اقدام خاصی در این باره صورت نگیرد، طی 5 تا 10 سال آینده زوال تدریجی نمادهای فرهنگی کشور رقم خواهد خورد.

اسطوره به مثابه بال حفاظت؟

نقاشی دیواره‌ی غاری در لاسکو، فردی با صورتک پرنده را نشان می‌دهد که گویی در حال شکار گاومیش است. نزدیک آنها بر فراز یک تیرک،‌ پرنده‌ای نشسته! برخی معتقدند که این صحنه در واقع نوعی «خلسهٔ شَمَنی» است. فردی که صورتک بر چهره دارد شمنی است که در سفر خلسه‌آمیز به دنیای دیگر رفته و بدنش بیهوش افتاده است. پرنده در این سفر معنوی «شمن» را همراهی می‌کند و گاومیش نیز حیوان قربانی است. این مثال و انواع و اقسام نمونه‌های دیگر نشان می‌‌دهد که رابطهٔ انسان و حیات‌وحش تنها مبتنی بر شکار نبوده است. نیاکان ما برای تفسیر محیط خویش برای گونه‌های مختلف جایگاه‌های متفاوت قائل بوده‌اند، همچنان که امروز نیز هستند. همین چند روز قبل، اشتراک گذاشتن وسیع فیلمی از پرندهٔ «هما» در شبکه‌های اجتماعی توسط ایرانیان، بسیاری از کارشناسان حیات‌وحش را متعجب کرد. کاربران شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها از عبارت «همای سعادت» در پست‌هایشان استفاده کردند و آن را نمادی از خوش‌یمنی دانستند. اما از آن‌سو، بحثی بین کارشناسان حیات‌وحش درگرفت که آیا می‌توان از این انگاره‌ها، باورها و اسطوره‌ها برای حفاظت از حیات‌وحش بهره گرفت؟ یا باید از ورود اسطوره‌ها به دنیای مدیریت حیات‌وحش به‌شکل جدی جلوگیری کرد؟ در این زمینه نظرات سه کارشناس حیات‌وحش را جویا شده‌ایم.

تقلای حذف نظارت محیط‌زیست

اوایل بهمن‌ماه نامه‌ای به امضای سرپرست دفتر کل بهره‌برداری معادن خطاب به مدیران کل صنعت و معدن چند استان ارسال شد که در آن آمده بود «استخراج و برداشت مواد معدنی بدون عملیات فراوری و کانه‌آرایی مشمول ارائهٔ گزارش ارزیابی محیط زیستی نیست.» بر این اساس، معادنی که در آن عملیات فراوری اتفاق نیفتد، نیازمند ارائهٔ گزارش ارزیابی به سازمان حفاظت محیط زیست نیستند. این یعنی نابودی تنوع زیستی، آب و خاک نیازمند توضیح و بررسی نیست. اتفاقی که به‌گفتهٔ فعالان و کارشناسان نگران‌کننده است و نه‌تنها تنوع زیستی، بلکه حیات انسانی را هم تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

سیل هر روزهٔ شیرابه در شمال

جولان زباله‌ها در استان‌های شمالی بیش از سایر استان‌ها مشکل پسماند را در سال‌های اخیر به رخ کشیده است. بارها اعتراض و تجمع در گیلان و مازندران و پیاده‌سازی طرح‌هایی که همچنان بعد از چند دهه بی‌نتیجه بوده‌اند، مردم در شرایط دشواری قرار دارند و بارها از نبود استراتژی منسجم و مشخص در این حوزه صحبت شده است. «محمد حسینی»، دکتری مدیریت پسماند از مالزی که در سال‌های ۸۳ تا ۸۶ مدیر پسماند استان مازندران بود، در گفت‌وگو با «پیام ما» از فقدان استراتژی می‌گوید. او که در مقطعی مشاور پسماند استانداری مازندران بوده است،‌ وضعیت بحرانی منطقه را متناسب با عملکرد مسئولان نمی‌داند و می‌گوید هرچند از دههٔ ۷۰ زنگ خطر در این زمینه به صدا درآمده، اما تاکنون طنین آن باعث تغییر در عملکرد مسئولان نشده است.

مالچ‌پاشی در محدوده مناطق محیط‌زیست انجام نمی‌شود

مدیرکل امور بیابان و مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در خصوص مالچ‌پاشی در غرب کرخه، گفت: فعالیت‌های مالچ‌پاشی به هیچ وجه در محدوده مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست و مناطق چهارگانه مرتبط انجام نمی‌شود.

از شعار تا عمل «گفت‌وگوی آب»

خطر جدی فرونشست در مجموعه تاریخی نقش رستم

رئیس کل دادگستری استان فارس گفت: زیان و آسیب‌های ناشی از فرونشست زمین به وضوح در مجموعه تاریخی نقش رستم مشهود است به نحوی که بنا بر اظهار نظر کارشناسان امر اُفت سفره‌های آب زیرزمینی سبب جدایی کوه از دشت شده است.

بیش از ۶ هزار نفر در تهران قربانی آلودگی هوا

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران گفت: بیش از 27 هزار نفر از در کشور و 6 هزار و 398 نفر در پایتخت در طول یک سال گذشته به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند.

آبی که بر باد می‌رود

مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور با اشاره به هدر رفت بیش از ۳۱ درصد آب شرب کشور گفت: چهار برابر نُرم جهانی هدررفت آب داریم.

۴۵۰ هزار چاه غیرقانونی مجوز قانونی گرفتند

عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب گفت: ایران در بحث قانون‌گذاری در صنعت آب کشور مشکل دارد؛ برای نمونه، بیش از ۴۵۰ هزار چاه غیرقانونی در دهه ۶۰ مجوز قانونی گرفتند! دلیل چیست؟