بایگانی مطالب : زیست بوم
چانهزنی بر سر «حفاظت خصوصی»
حفاظت داوطلبانه در برخی مناطق آزاد یزد و کرمان از سال ۱۳۸۹ شروع شد، شش سال بعد آنها بهشکل رسمی عنوان «قرق اختصاصی» دریافت کردند؛ عنوانی که از سال ۱۳۴۶ در قانون شکار و صید مطرح شده بود، ولی دستورالعملهای مرتبط با آن تصویب نشده بود. از همین زمان انتقادات به آنها شدت گرفت و دو طیف موافقان و مخالفان روبهروی هم ایستادند. موافقان از قرقها بهعنوان ضربهگیر مناطق چهارگانه نام میبرند و در مقابل مخالفان میگویند قرقها بخشی از حیاتوحش مناطق را به خود جذب میکنند و بهاینترتیب، آمارشان را بالا نشان میدهند و براساس همین آمار غیرواقعی پروانهٔ شکار دریافت میکنند. باوجود اینکه تنها پنج قرق اختصاصی مجوز فعالیت دریافت کردهاند و بیش از ۲۰ منطقهٔ دیگر در انتظار تصویب بهعنوان قرق اختصاصی یا حفاظتگاه مردمی هستند، اما هنوز اختلافات میان موافقان و مخالفان ادامه دارد. در ادامهٔ همین بحثها، هفتهٔ گذشته نشستی با عنوان «حفاظتگاههای خصوصی و قرقهای اختصاصی در ایران؛ چالشها و راهکارها» در دانشکدهٔ منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد و دو طیف موافق و مخالف بار دیگر در یک فضای دانشگاهی دغدغههایشان را مطرح کردند.
تذکر به ارمنستان دربارهٔ «ارس»
|پیامما| از ۲۹ خردادماه که گزارش تحقیقی «پیامما» با عنوان «ردیابی مسمومیت ارس» منتشر شد، تاکنون چندین بار دربارهٔ وجود مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین در آب رودخانهٔ ارس صحبت شده است و مسئولان بسیاری به این گزارش واکنش نشان دادهاند. حالا در جدیدترین اظهارنظر دراینباره، مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجهٔ شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته «وضعیت کیفی آب و بهویژه آلودگیها، خط قرمز وزارت نیروی ایران است.» او همچنین تأکید کرده تذکراتی به طرف ارمنستانی و پیمانکار دادهاند و همچنان پایشها در جریان است.
برنامهٔ هفتم هم گره را باز نکرد
سرانجام نوبت بررسی پیشنویس لایحهٔ برنامهٔ هفتم توسعهٔ کشور در مجلس شورای اسلامی فرا رسید
نسخهٔ نجاتبخش «بمو»
فیلمی که یکی از اعضای جامعهٔ محلی و فعالان محیط زیست حاشیهٔ پارک ملی بمو میفرستد، رد بزرگی از خون نشان میدهد و جای دیگری زیر بوتهها، شاخ پازنی افتاده است. فردی که فیلم را فرستاده، از این میگوید که این پارک ملی بدل به جولانگاه شکارچیان شده است. شاید همین موضوع باعث شده است گروهی از فعالان محیط زیست استان فارس دستبهدست هم دهند بلکه «بمو» از زیر بار فشار بالای شکار غیرمجاز کمر راست کند. البته کسانی هم هستند که میگویند اگر امروز ادارهکل محیط زیست استان حرف از مدیریت مشارکتی میزند، ازاینروست که آنقدر آش شور شده و منطقه آسیب دیده است که برای نشان دادن اقدامی عملی برای حفاظت ناچار به حرف زدن در این باره شدهاند، این گروه به حسن نیت ادارهکل شک دارد.
رگههای اعتراض به اکتشاف مس
بعضی از اهالی روستاهای جنوب کرمان میگویند ۵۰۰ درخت کوهی قطع شده تا جادهای برای معدنکاوی بسازند. اهالی ۱۲ روستای این منطقه که مخالف راهاندازی معادن مس هستند، تاکید میکنند که «این اول کار است و بررسی منطقه برای راهاندازی معدن تازه شروع شده است». آنها به چشم دیدهاند که اهالی روستای «درآلو» که در سی کیلومتری آنهاست در سالهای اخیر مجبور به ترک اجباری روستایشان شدند و آلودگیهای گسترده، آب و خاک و زمین را به نابودی کشاند. «محمد کمالی»، رئیس اداره حفاظت محیط زیست جیرفت میگوید این منطقه حفاظتشده نیست و از آنها استعلامی برای معدنکاوی نگرفتهاند و مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان هم میگوید گزارشی از قطع درختان نداشتهاند و درخواست تازهای برای دریافت مجوز معدنکاوی در میان نبوده است. محلیها اما میگویند کسی پاسخگو نیست. آنها نمیدانند که چه زمانی بهرهبرداری شروع میشود و این جاده قرار است راه چند معدن را باز کند. فقط میدانند قرارگاه «خاتمالانبیا» کار را در دست گرفته اما هیچکس درباره آینده منطقه و وضعیتی که با آن روبهرو خواهند شد با آنها جواب نمیدهد.
بیپناهی حیاتوحش «خوش ییلاق»
|پیام ما|درگیری در «خوشییلاق» این بار بخیر گذشت. دفعهٔ پیش شکارچیان با محیطبانان گلاویز شده و شلیک مستقیم کرده بودند. دو ماه پیش بود. بعد از آن درگیری با شکارچیانِ شناختهشدهٔ منطقه شکارممنوع «تِپال»، «علیرضا دزیانیان» سه روز در بیمارستان بستری بود. همین چهارشنبه هم درگیری دیگری این بار در پناهگاه حیات وحش خوشییلاق اتفاق افتاد که کیلومترها از تپال دورتر است. باز هم شکارچیان غیرمجاز با اسلحههایشان آمدند و یکیشان هنگام فرار محیطبانان را نشانه رفت و شلیک کرد. اما گلوله به محیطبان برخورد نکرد. محیطبانان آن شب از خورجین یک موتور سه لاشهٔ گوسفند وحشی پیدا کردند، بهعلاوه ۲۹ تیر فشنگ. چه شد که خوشییلاق، با آن تصاویر بهشتی گذشتهاش به امروز افتاد؟ محیطبان دزیانیان که بهناچار همزمان سرپرست تپال، خوشییلاق و جنگل ابر است، میگوید حفاظت خوشییلاق در این سالها رها شده و اکنون ۱۱ محیطبان بهتنهایی نمیتوانند از پس حفاظت این منطقهٔ ۱۵۰ هزار هکتاری برآیند.
«هیرکانی» دفنگاه بزرگ زباله
|پیامما| بوی سایت زباله آزادشهر در استان گلستان تا کیلومترها دورتر از آن شنیده میشود. این را «علی سلاجقه»، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفته که بهتازگی بازدیدی از این سایت داشته است. همین بو در سایت پسماند سراوان در گیلان و سایت پسماند عمارت آمل و دیگر دفنگاههای شمالی هم به مشام میرسد اما مسئله فقط بو نیست.
مقابله با فرونشست روی کاغذ مانده است
درخصوص پدیده فرونشست در ایران، بهترین برنامهها را روی کاغذ داشتهایم اما در عمل، اجرای آنها ضعیف است
مرگ آبخوان همهچیز را نابود میکند
در مقیاس جهانی پدیده فرونشست از شرق آسیا تا چین و هند، پاکستان، ایران و عربستان، حتی در بخشهایی از ایتالیا و امریکا مشاهده میشود
ماندگاری گوزن زرد در فهرست سرخ
کمتر از چهارده سال پیش، اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، گوزن زرد ایرانی را در رده گونههای «در معرض خطر انقراض» فهرست سرخ قرار داد. گونهای که سالها در زیستگاه طبیعیاش یعنی اطراف دز و کرخه و زاگرس هم بهخوبی رویت نمیشد، از سال ۱۳۸۵ برای تکثیر در اسارت به سایتهای مختلفی منتقل شد و البته همچنان نتوانست از رده گونههای در معرض خطر خارج شود. اکنون که بر اساس گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست تنها ۳۰۰ گوزن زرد در ایران وجود دارد، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفته است: «با افزایش جمعیت گوزنهای زرد ایرانی در مرکز تکثیر رشکان، افزون بر آنکه زمینه انتقال این گونه به زیستگاه اشک پارک ملی ارومیه وجود دارد، امکان انتقال به سایر زیستگاهها هم ممکن است و با این اقدامات تاثیرگذار، امیدها برای خارج شدن گوزن زرد ایرانی از لیست قرمز (در معرض انقراض) وجود دارد.» کارشناسان حیات وحش اما این ادعا را رد میکنند. آنها میگویند این نقل و انتقالات و افزایش چند فرد، دلیلی برای خروج از فهرست قرمز نیست و گوزن زرد ایرانی همچنان گونهای است در معرض خطر. در همین حال «هوشنگ ضیایی» که سالها مسئول پروژه احیای گوزن زرد ایرانی بوده هم به «پیامما» میگوید: «گونهای که در اسارت تعدادش زیاد میشود، جزو حیات وحش نیست.»