بایگانی مطالب : محیط زیست انسانی
تولید روزانه ۵۵ هزار تن پسماند عادی در کشور
آسیب به محیط زیست؛
تدوین شیوهنامهٔ مدیریت پسماندهای پزشکی
|پیام ما| مسئلهٔ مدیریت پسماند در کشور از ضعف جدی در سطح سیاستگذاری و اجرا رنج میبرد به طوریکه در برخی از مناطق کشور از جمله در استانهای شمالی این مسئله به یک ابرچالش بدل شده است. در چنین شرایطی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت فرارسیدن هفتهٔ محیط زیست سیاستهای این سازمان برای غلبه بر مسئلهٔ مدیریت پسماند در کشور را تشریح کرد.
تکرار ادعای تحقق حقابه
«علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور، ۱۶ خرداد و در حاشیۀ جلسۀ هیئتدولت، در جمع خبرنگاران اعلام کرد که بهدلیل بارندگیهای اخیر، حقابۀ ایران از هیرمند تأمین شده است. این درحالیاستکه، در هفتۀ آخر خرداد و پس از آخرین سیلاب رودخانۀ هیرمند در افغانستان، آب محدودی که از هیرمند بهسمت ایران جریان داشت نیز قطع شد. آنهم در شرایطی که تصاویر ماهوارهای نشان میداد، مسیر آب بهسمت گودزره همچنان باز و آب بهسمت این شورهزار در جریان بود. این گفتهها درحالیاستکه، براساس آمار رسمی از طغیانهای پیاپی هیرمند در فاصلۀ زمانی اسفند ۱۴۰۲ تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۳، کمتر از ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب از هیرمند به کشور وارد شده است. مقامهای دولتی درحالی اصرار بر تأمین حقابه دارند، که یک نمایندۀ شهروندان سیستانوبلوچستان در مجلس شورای اسلامی به «پیام ما» گفته است: اطلاعات اخذشده از گروههای علمی تأیید میکند که در سازۀ بند کمالخان تغییری رخ نداده و آب ورودی به سیستان از طریق دریچههای این سد بهسمت پاییندست رهاسازی شده است. براساس مطالعات زمانبندیشدۀ گروه جغرافیای دانشگاه سیستانوبلوچستان، تصاویر ماهوارهای اردیبهشت نشان میداد، حدود یکدهم آب توسط دریچههای بند کمالخان بهسمت ایران جاری شده بود و دَهبرابر این آب بهسمت شورهزار گودزره منحرف شد.
تهران در بین هزار شهر جهان، هفتصدوچهلوپنجم شد
|پیام ما| شما از کیفیت زندگی خود راضی هستید؟ پاسخ به این سؤال، تعیینکنندۀ سطح رضایت عمومی از کیفیت زندگی در شهرها است. رشد آن هم به شاخص توسعهیافتگی کشورها بستگی دارد. هرچه کشوری توسعهیافتهتر و نظام فکری، سیاسی و اقتصادی آن بالاتر باشد، سطح رفاه و بهبود کیفیت زندگی در آن نیز بالاتر است. کیفیت زندگی شهرها ترکیبی از میزان رفاه و رضایت ساکنان یک شهر را شامل میشود که منعکسکنندۀ عوامل اجتماعی و اقتصادی آن جامعه است. شهرها از ابتدا بهعنوان نمادی برای نشاندادن تمدن و رفاه تمدن بشری ایجاد شدهاند. بنابراین انتظار میرود زندگی شهرنشینی برخورداری حداقلی از توسعۀ سطح زندگی را دارا باشد. غذای سالم، آبوهوای تمیز و لذت از فضاهای باز و آزاد، از شاخصهای ابتدایی سنجش عیار کیفیت زندگی در شهرها بوده است که بعدها موارد دیگری هم به آن اضافه شد.
زنان و محیط زیست؛ یک گام به پیش
جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی شاهد انتخاباتهای سرنوشتساز زیادی است. یکی از آنها انتخابات ریاستجمهوری مکزیک بود که روز دوشنبه با پیروزی یک اقلیمشناس زن به پایان رسید تا دو نخستین تاریخ رقم بخورد. برای نخستینبار در جهان، یک دانشمند اقلیمشناس که در تدوین گزارشهای هیئت بینالدولی تغییراقلیم (IPCC) همکاری داشته است به مقام رهبری یک کشور رسید و برای نخستینبار در تاریخ مکزیک زنان توانستند کرسی ریاستجمهوری را تصاحب کنند. «کلودیا شاینبام پاردو» با تلفیق دو مسئلهٔ حقوق زنان و محیطزیست توانست کارزار انتخاباتی خود را به سرانجام برساند و انتظار میرود در دولت او اقدامات اقلیمی نقش پررنگی داشته باشند. مکزیک شباهتهای اقلیمی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی زیادی با ایران دارد و با توجه به آنکه در ایران نیز بهزودی شاهد برگزاری انتخابات ریاستجمهوری خواهیم بود، انتظار میرود اعلام موضع دربارهٔ گرمایش زمین و اقدام اقلیمی در برنامههای کاندیداهای ریاستجمهوری وجود داشته باشد.
خسارت 3 هزار میلیاردی پسماند پلاستیکی
|پیام ما| ایران سالانه حدود چهار میلیون تن پسماند پلاستیکی تولید میکند که حدود ۵۰۰ هزار تن از آن، پسماند کیسهٔ پلاستیکی است. فقط بخش کوچکی (کمتر از ۱۰ درصد) از پسماند پلاستیکی، جداسازی و بازیافت میشود و بقیه مدفون یا سوزانده میشوند. این میزان از پسماند پلاستیکی معادل سرانهٔ تولید ۱۴۰ گرم در روز است. این آمار در نشست کمیسیون استاندارد، محیطزیست، توسعهٔ پایدار و آب اتاق بازرگانی ایران ارائه شد. براساس اعداد ارائهشده در این نشست، ایران، هفدهمین کشور جهان از منظر حجم پسماند پلاستیکی تولیدی است و از منظر سرانهٔ تولید در ردهٔ ۹۸ قرار دارد. در سال ۲۰۱۹ حدود ۴۹۶ هزار تن پسماند پلاستیکی در ایران سوءمدیریت شدند که خسارت این عدم مدیریت صحیح پسماندهای پلاستیکی در ایران سالانه سه هزار میلیارد تومان برآورد میشود. همچنین، با فرض مدیریت اصولی پسماند میزان ارزش پسماندهای پلاستیکی دو میلیارد دلار خواهد بود. در شرایط کنونی، ارزش سه قلم پت و پلیاتیلن و پلیپروپیلن، ۲۳ هزار میلیارد تومان است.
بهبود محیط زیست در گرو شکستن انحصار دولت
بحرانهای محیطزیستی در ایران صورتهای مختلفی دارد که هرکدام میتواند منجر به بحرانهای دیگر و بیشتری شوند. بحران آب، پسماند، خشکسالی در حوضههای آبریز مانند زایندهرود و دریاچه ارومیه، آلودگی هوا و فرونشست زمین و... هریک از این بحرانها از نظرگاههای مختلف اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، زیستشناختی و سیاسی قابل بررسی است. آنها راهحلهای پیچیدهای دارند که منوط به نگاهی بینرشتهای، وسیع و غیرخطی هستند.
جابهجایی «آرادکوه» بی فایده است
«موافق انتقال مرکز دفن و بازیافت پسماند آرادکوه هستم.» این جملهٔ تکرارشوندهٔ استاندار تهران در ماههای اخیر بوده و بارها از موافقت با طرح انتقال و تعیین مکان جدید برای آرادکوه گفته است. آرادکوه در ۱۸ کیلومتری جنوب تهران، نقطهای است که برای سالها محل مناقشه بوده، بوی آن به فرودگاه بینالمللی و حتی مرکز پایتخت هم رسیده و گاز متان تولیدشده از آن در سالهای اخیر توسط ناسا تصویربرداری شده است. نه لندفیل استانداردی دارد و نه کمپوستسازی اصولی در آن انجام میگیرد و همهٔ این موارد دلیلی است تا «مهدی جلیلی قاضیزاده»، دکترای مهندسی محیطزیست با گرایش پسماند از دانشگاه تهران که مدیر پروژهٔ مطالعات جانمایی محل جدید دفن پسماند تهران ست، این جابهجایی را تا زمان حل مشکلات آرادکوه، مسکنی مقطعی بداند. مکان جدید بهگفتهٔ او در مرز استان قم و با فاصلهٔ ۲۸ کیلومتری از آرادکوه است، اما این جانمایی برای سه دههٔ دیگر تهران لازم است و آرادکوه با استانداردسازی میتواند سه دهه مشکل پسماند پایتخت را حل کند و صحبت از جابهجایی فقط استانداردسازی را به حاشیه رانده است. او در حال حاضر عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی در پژوهشکدهٔ علوم محیطی است و میگوید مکان جدید هشت تا ۱۰ سال دیگر بهصورت کامل افتتاح خواهد شد.
زبالههای «انجیلسی» در راه گلستان
۱۵ روز بستنشینی مردم مقابل «سایت زبالهٔ انجیلسی» بابلکنار و اجازه ندادن به ماشینهای حمل زباله برای آوردن زبالهها به این سایت دیروز پایان یافت؛ آنهم وقتی که مردم بعد از روزها دیدند که قرار نیست ماشینهای حمل، زبالهٔ جدیدی به منطقه بیاورند. این سایت از بهمن ۱۴۰۰ حکم قطعی برای تعطیلی داشت و باوجوداین، در دو سال گذشته حکم قانونی و نظر دادستانی و دادگاه نتوانست مانعی برای آوردن زبالهها باشد. مسئولان شهرداری، مدیریت پسماند و سایر ارگانهای ذیربط بعد از گذشت بیش از دو سال از صدور حکم، همچنان برای حل مشکل پسماند فرصت خواستهاند و حالا شنیدهٔ محلیها حاکی از آن است که نهتنها چارهای برای مدیریت پسماند منطقه نیندیشیدهاند، بلکه قرار است پسماند بابلکنار و روستاها و شهرهای اطراف نیز به گلستان برود. جمع شدن مردم مقابل سایت زباله، در سالهای گذشته در سراوان استان گیلان هم رخ داده بود. اهالی سراوان بعد از روزها بستنشینی مقابل ورودی سایت، با برخورد شدید نیروهای انتظامی روبهرو شدند و مشکل پسماند در این منطقه نیز همچنان حلناشده باقی مانده است.
آبیشویی