بایگانی مطالب : میراث
بافت تاریخی «استراسبورگ» چگونه حفظ شد
بافتهای تاریخی و میراث شهرهای مرزی ازآنرو که اشتراکهای فرهنگ دو کشور را در دل خود جای دادهاند، از ارزش بیشتری برخوردارند. از این شهرهای مرزی میتوان به «استراسبورگ» در مرز فرانسه و آلمان اشاره کرد که بهعنوان یک گوهر واقعی از دل تاریخ، شگفتیهای فراوانی دارد. ۱۶ استان از ۳۱ استان ایران هم دارای مرزهای زمینی و دریایی با کشورهای همسایه و مشابه «استراسبورگ» هستند؛ اما در میان همهٔ آنها آذربایجانغربی موقعیت استراتژیک مهمی دارد و شهرهای مرزی آن با داشتن آثار و بافت تاریخی میتوانند ظرفیتهای مشابه «استراسبورگ» را رقم بزنند.
ایران چشمانتظار الواح هخامنشی
معاون وزیر میراث فرهنگی خبر داده هزاران شیئ فرهنگی تاریخی متعلق به ایران که اکنون در موسسه مطالعات شرق شناسی شیکاگو در آمریکا نگهداری میشوند، ظرف ماههای آینده به ایران باز میگردد. به گزارش ایسنا، علی دارابی در گزارش عملکرد دوسالهاش اعلام گفته ۱۷ هزار شیئ فرهنگی تاریخی در ماههای آینده از آمریکا استرداد خواهد شد. روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی نیز در توییتی با این متن بازگشت الواح هخامنشی به ایران را تایید کرده است: «خبر خوب اینکه بیش از ۲۰ هزار «لوح هخامنشی» متعلق به تخت جمشید تا پایان امسال از آمریکا به کشورمان بازگردانده میشود.» روشن نیست که این خبر در ماه های آینده در عمل تحقق می یابد یا نه چرا که دست کم در ۴ سال گذشته بارها خبرهایی مبنی بر بازگشت الواح هخامنشی از آمریکا به ایران منتشر شده و پس از مدتی تکذیب شده است.
تهدید شیرابهٔ زباله برای آب هراز
ضربالاجل تعیین شده است تا در همین هفتهای که در آن قرار داریم تصمیمی برای زبالههایی که به لندفیل «عمارت» یا همان «سایت زبالهٔ آمل» برده میشده، گرفته شود. ضربالاجل را علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده و دلیل آن را هم صحبتهای وزارت نیرو دربارهٔ آبگیری «سد هراز» دانسته است. سد تنهبهتنه سایت زباله ساخته شده است و در سالهای گذشته هم هرچه دربارهٔ جانمایی اشتباه آن گفته شده، اثری نداشته و حالا صحبت از آبگیری آن، دمل چرکین عمارت را هم یکبار دیگر باز کرده است. با اینحال عطااله کاویان، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران، به «پیامما» میگوید تلاشهای آنها باعث شده است امسال سازمان برنامهوبودجه پولی به وزارت نیرو برای آبگیری پرداخت نکند و وزارت نیرو و آب منطقهای باید دو سال قبل از آبگیری سد، فکری برای ساماندهی این وضعیت بکنند و زبالهٔ جدیدی به عمارت آورده نشود. هنوز مشخص نیست برای مدیریت زبالههای آمل که قرار است از هفتهٔ آینده جایی در «عمارت» نداشته باشند، چه راهکاری مورد قبول قرار میگیرد؛ اما آنچه پیداست، کلاف سردرگم پسماند و سوءمدیریت آن در دهههای اخیر است که حالا با آبگیری سد هراز ابعاد متفاوتتری به خود گرفته است.
فصلی جدید برای استارتاپهای صنایع دستی
دو هفته پیش تفاهمنامهٔ همکاری میان پارک ملی علوم و فناوریهای صنایعفرهنگی و جهاد دانشگاهی هنر با هدف حمایت از استارتاپهای حوزهٔ فرهنگی امضا شد و قرار است از این پس رویدادها و استارتاپهای این حوزه حمایت بیشتری داشته باشند. ورود استارتاپها به حوزهٔ صنایعدستی اتفاق جدیدی نیست و تقریباً از نیمهٔ دههٔ ۹۰ پای خود را در این حوزه باز کردند. هر چند به تأکید کارشناسان، استارتاپها جزء ملزومات صنایعدستی بهشمار میروند، اما با گذشت چند سال مشکلاتی هم پیش رویشان قرار دارد و حمایتهای دولتی هم نتوانسته مشکلاتشان را کاهش دهد. نکته مهمتر اینکه فعالیت این استارتاپها تاکنون نتوانسته است چنانکه مورد انتظار بود، صنایعدستی ایران را به رتبهٔ مناسبی در جهان برساند.
رشت، شهر زنده در شب
رشت با اینکه عنوان جهانی «شهر خلاق غذا در یونسکو» را از سال ۱۳۹۴ یدک میکشد و سال گذشته هم نامزد ثبت جهانی در حوزهٔ صنایعدستی شد، حالا برای کسب عنوان دیگری تلاش میکند؛ چند روز پیش بود که «ولی جهانی» مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گیلان از تدوین پروندهٔ ثبت جهانی شهر رشت بهعنوان تنها شهر زندهٔ ایران خبر داد و گفت که قرار است این شهر شامل میدان شهرداری، سبزهمیدان، خیابان شریعتی و بخشی از خیابان سعدی با عنوان «مرکز تاریخی رشت» و تنها شهر زندهٔ ایران ثبت جهانی شود. زندگی در رشت اما چطور و چگونه پیش میرود؟ و زندگی شبانه چه نقشی در زنده بودن آن دارد؟
یک عمر شاگردی به سبک استاد
دهۀ ۱۳۶۰ «فرامرز پایور» گروهی بهنام «گروه اساتید» را تشکیل داد. گروهی که اعضای آن را «جلیل شهناز»، «علی اصغر بهاری»، «محمد موسوی» و «محمد اسماعیلی» تشکیل میدادند و پایور خود سرپرستی، آهنگسازی و نوازندگی سنتور را برعهده داشت. دو تن از اعضای این گروه یعنی محمد موسوی و محمد اسماعیلی تنها بازماندگان گروه اساتید بودند؛ تا روز یکشنبه ۲۲ مردادماه که «محمد اسماعیلی»، پیشکسوت تنبکنواز هم از دنیا رفت.
نقد خودمحوری تاریخی ایرانیان
بمباران اخبار ناامیدکننده از تغییراقلیم، سیل و توفان، خشکی تالابها و از دست رفتن منابع آبی و بعد فرونشست و تخلیهٔ روستاها، همه نشان از این دارد که نه فقط انسان ایرانی که جهان در بزنگاهی تاریخی برای بقاست. نقطهای که یا راهی برای بقا مییابیم یا سند نابودیمان را امضا میکنیم. این بهانهٔ پنل حدوداً ۴ ساعتهای بود که «پرویز پیران»، جامعهشناس برجستهٔ ایرانی در آن بر ضرورت بازگشت به ریشههای فرهنگی و مفهومسازی حول محور تمدن، مدنیت و مدنی بودن تأکید کرد: «انسان ایرانی میتواند در روندی رفت و برگشتی از جهان بیاموزد و با تکیه بر آموزههای فرهنگ کهن خود به جهان بیاموزاند و الگوساز باشد.»
جزیره در بحران اقلیمی خاکستر شد
تابستان سوزان با رسیدن به جزیرهای در هاوایی بلایی مرگبار رقم زده است. حوادثی که با آتشسوزیهای پراکنده در «مائوئی» آغاز شد، اواسط هفتهٔ پیش به فاجعه انجامید؛ فاجعهای که آخرین خبرها نشان میدهد دستکم ۸۰ نفر را کشته است، دهها نفر را زخمی و هزاران نفر را آواره کرده است. در روزهای گذشته که آتشنشانان بهدنبال مهار شعلهها بودند، بیش از همه به نادیدهگرفتن تغییر اقلیم و بیتوجهی مسئولان این ایالت به خطر آتشسوزی اشاره شد. چنانکه بعضی رسانهها نوشتند: «اگر تغییر اقلیم نبود، فاجعهٔ آتشسوزی در هاوایی رخ نمیداد».
بیموامیدها دربارۀ بافت تاریخی قم
اسفند سال ۱۴۰۱ بود که کمیسیون ماده ۵ موضوع قانون شورایعالی شهرسازی و معماری استان قم مصوبهای را اعلام کرد که در آن با انکار کامل محدودهٔ ۳۱۵ هکتاری بافت تاریخی، آن را به ۴۰۰ قطعهٔ پراکنده با حریم قرار دادن یک پلاک مجاور آنها تقلیل داد؛ درحالیکه «مفهوم بافت تاریخی» در چارچوب محلات، گذرها و ساکنان بومیشان در یک همبستگی کالبدی و اجتماعی، همواره در منشورهای ملی و بینالمللی مورد تأکید بوده است. اردیبهشت امسال هم مدیرکل حفظ و احیا بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در اظهارنظری که «مهر» آن را منتشر کرد، در این باره تأکید کرد «محدودهٔ بافت تاریخی شهر قم در سالهای گذشته توسط معاونت میراثفرهنگی تعیین و ابلاغ شده است.» همچنین آنطور که «فاطمه داوری» اعلام کرد دربارهٔ مصوبهٔ کمیسیون ماده ۵ قم معاونت میراثفرهنگی مخالفت جدی خود را اعلام کرده و اقدامات لازم برای هماهنگی و پیگیری از طریق شورایعالی معماری و شهرسازی و لغو مصوبه در حال انجام است.
جزیره در بحران اقلیمی خاکستر شد