بایگانی مطالب : محیط زیست انسانی
در جستوجوی نسخه شفابخش آلودگی هوا
آلودگی هوا، یکی از مهمترین مشکلات محیطزیستی شهرهای جهان است. بررسی مشخصات زمانی و مکانی در زمینه تغییرات غلظت آلودگی هوا، مشخص کردن عمدۀ منابع آلاینده، تخمین تأثیرات آن بر روی سلامت انسان، هزینههای اقتصادی تحمیل شده در این زمینه و پیشنهادهای مناسبی برای بهبود وضعیت موجود، از ضرورتهای انکارناپذیر پژوهشگران و مسئولان شهری به حساب میآید. کلانشهر تهران یکی از آلودهترین شهرهای جهان به شمار میرود که شناخت وضعیت آن از نظر علمی میتواند به مثابه ابزاری علمی در خدمت سیاستگذاری بهتر عمل کند.
آلودگی تابستانی هوا
تهران شهر خودروها و پارکینگهاست. شهروندان تهرانی دست کم یکچهارم از روزهای سال را در وضعیت قرمز و شاخص آلودگی هوای بالا تجربه میکنند. وضعیت قرمز، سهم آنان از روزهای سال است. درحالیکه قوانین و برنامههای مختلفی برای موضوع آلودگی هوا وجود دارد، دولتها و مدیران شهری عزمی برای کاهش این معضل در بلندمدت ندارند.
شفافیت مالی؛ مطالبهٔ مغفولمانده انتخابات
پاسخهای محیط زیستی «پزشکیان»
|پیام ما| نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای بهبود وضعیت شاخصهای محیط زیستی ایران چه برنامهای دارند؟ برای پاسخ به این پرسش راهبردی، «پیام ما» به نقل از کارشناسان، پنج پرسش را از نامزدها مطرح کرده بود. کمیتهٔ محیط زیست ستاد «مسعود پزشکیان» نخستین ستادی بود که به این پرسش ها پاسخ داده است. «پیام ما» آمادگی دارد پاسخ سایر نامزدها را هم در فرصت باقیمانده منتشر کند.
۵ پرسش محیطزیستی از نامزدها
اقتصاد رابطۀ مستقیمی با کیفیت زندگی انسانها دارد و بحث حول آن همیشه داغ است. بهخصوص در بزنگاههای انتخاباتی که جریانهای سیاسی و نامزدها در پی جذب رأی مردماند. اما گاهی سیاسیون به این نکته توجه ندارند که اگر اقتصاد به رفاه مردم گره خورده است، محیطزیست با بقاء انسان پیوند دارد. شاهد آنکه در پنج مناظرۀ تلویزیونی طراحیشده در این دوره از انتخابات ریاستجمهوری، سهتای آن به اقتصاد، یکی به سیاست و امور بینالملل و یکی به فرهنگ اختصاص یافته و سهم محیطزیست از این خوان، هیچ است. بهجبران این غفلت از زیست و بقای مردم ایران در رسانۀ ملی، ما در روزنامۀ «پیام ما» تصمیم گرفتیم، با برشمردن چندی از ابرچالشهای محیط زیستی ایران، متخصصان هر حوزه را پای کار آوریم تا یک پرسش اصلی دربارۀ هریک از ابرچالشها مطرح کنند. «پیام ما» متعهد است که در راستای افزایش آگاهی مردم از برنامههای محیطزیستی کاندیداهای محترم برای انتخاب اصلح، پاسخهای هر شش نامزد ریاستجمهوری ۱۴۰۳ به این پرسشها را منتشر کند.
بسیج بینالمللی برای احیای زمین
«زندگی انسانها به زمین وابسته است. بااینحال، در سراسر جهان، مخلوطی سمی از آلودگیها، تغییر شدید اقلیمی و نابودی تنوعزیستی موجب شده تا زمینهای سالم به بیابان و اکوسیستمهای پر رونق به مناطق مرده تبدیل شوند. این روند باعث نابودی جنگلها و علفزارها میشود و قدرت زمین را برای حمایت از اکوسیستمها، کشاورزی و جوامع تضعیف میکند. این به معنای ازبینرفتن محصولات زراعی، ناپدیدشدن منابع آب و تضعیف اقتصاد کشورها است و درنهایت موجب خواهد شد تا جوامع بشری در معرض خطر نابودی قرار گیرند.» آنچه خواندید، بخشی از بیانیۀ «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل است که چندی پیش بهمناسبت روز جهانی محیطزیست منتشر شد. او در این بیانیه بارها دربارۀ بیابانزایی و خشکسالی هشدار داده است. با شنیدن کلمۀ بیابان، ممکن است مناطقی مانند خاورمیانه، شمال آفریقا یا آسیا مرکزی به ذهنمان خطور کند. اما بیابانزایی فرآیندی است که در سالهای اخیر درپی تغییر اقلیمی، بهطور گسترده در سراسر جهان شکل گرفته و بهطور پیوسته در حال افزایش است. گزارش کنوانسیون مبارزه با بیابانزایی سازمان ملل متحد نشان میدهد که تخریب زمین با سرعت شگفتانگیزی در همۀ مناطق جهان در جریان است. این گزارش که براساس بررسی ۱۲۶ کشور جهان از شرایط داخلی خود به دست آمده، بیانگر این واقعیت است که در فاصلۀ سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، جهان هرسال، حداقل ۱۰۰ میلیون هکتار زمین سالم و مولد را از دست داده است. خشکسالی در حال رایجتر شدن است و انتظار میرود سهچهارم ساکنان زمین تا سال ۲۰۵۰ با کمبود جدی آب مواجه شوند.
احیای تالابها، راه کاهش بیابانزایی
«هرچه مطالعه کنیم، بیابانزایی پنجبرابر سریعتر از مطالعات حرکت میکند» این جمله را ماه قبل، یک استاد دانشگاه گفت. او به وضعیت وخیم سرعت بیابانزایی در خراسان اشاره کرده بود، اما نکتۀ اصلی صحبتهایش سرعت تشکیل بیابان بود. اینکه بیابان با قدرت میتازد و بیآبی و خشکی امان بریده. آمارها در سالهای اخیر این وضعیت را وخیم گزارش میکنند و یکیاز دلایل این امر هم خشکی تالابها و اختصاصنیافتن حقابۀ آنهاست. هرچند بهگفتۀ «علی ارواحی» پژوهشگر حوزۀ تالابها، «تاکنون تحقیق کمی در این زمینه انجام نگرفته»؛ اما شواهد میگویند که با خشکی هر تالاب، تا کیلومترها دورتر از آن تحتتأثیر این وضعیت قرار میگیرد و با نابودی هر تکه از تالاب، تکههای بسیاری از کشور بیابان میشوند.
مقابله با بیابانزایی از کدام خطر سخن میگوید؟
نهضت محیطزیست را کشتند
اسماعیل کهرم در گفتوگو با «پیام ما»
تغییر اقلیم، عامل تشدید تعارض با حیاتوحش
تعارض انسان با حیاتوحش یکی از چالشهای بزرگ امروزین برای حفظ تنوعزیستی است که معمولاً از منظر توسعۀ زیست انسانی در حریم حیاتوحش، مثل پیشروی در جنگلها یا سایر مناطق بکر به آن نگریسته میشود. اما نویسندگان پژوهشی با عنوان «تغییر اقلیم عامل جهانی تشدیدکنندۀ تعارض انسان با حیاتوحش» تلاش کردهاند به این مسئله از زاویهای نو نور بتابانند و نقش تعیینکنندۀ تغییر اقلیم در افزایش این تعارض را معرفی کنند. محققان با ترسیم یک الگوی خطی نشان دادند که تغییر اقلیم با تشدید کمبود منابع و نیز تغییر در پراکندگی و رفتار حیوانات و انسانها سبب رویارویی بیشتر انسان با حیاتوحش میشود. این الگو بیانگر آن است که محرکهای اقلیمی با تغییردادن زیستبوم، خط سیر طبیعی زیست حیاتوحش و انسان را تغییر میدهد و تعارض میان این دو را تشدید میکند که نتیجۀ آن چیزی جز تهدید آسایش انسانها، آسیب به حیاتوحش و کاهش تنوع گونههای زیستی نیست.