بایگانی مطالب : محیط زیست انسانی
شکست کمربند سبز
ایستادن در برابر گسترش افسارگسیختهٔ شهرها، کاهش آلودگی هوا و زیست‌پذیر کردن شهرها اهدافی است که از سال‌ها پیش قانونگذاران در طرح‌های جامع شهری و لوایح مرتبط با کمربند سبز دنبال کرده‌‌اند. این الگو نه‌تنها در ایران که در تمام نقاط جهان به‌طور موفق یا ناموفق در حال اجرا است. بحث محدوده و حریم در دههٔ ۴۰ در نخستین طرح جامع شهری تهران مطرح شده بود، بعد در دههٔ ۷۰ طی برنامه‌ای ۲۵ساله و در سال ۸۵ به‌طور مشخص توصیه‌هایی برای حریم سبز تهران در طرح جامع شهر تهران به میان آورده شد و سال ۹۶ نیز مجلس ذیل لایحهٔ هوای پاک به لزوم داشتن کمربند سبز در شهرهای تحت‌تأثیر ریزگردها تأکید کرد و وظایفی را برای دستگاه‌ها در نظر گرفت. در تمام طول چند ده سالی که موضوع حریم و محدوده در شهرهای ایران مطرح شده است، هیچ‌گاه دولت‌ها و شهرداری‌ها در اجرای آن به موفقیت مطلوبی دست نیافته‌اند؛ چراکه هر بار رشد و گسترش حاشیه‌نشینی به‌ویژه در کلانشهری چون تهران خود را بر این محدودهٔ تعیین‌شده تحمیل کرده، ضمن اینکه همواره مشکلات منابع آبی و مالی پا برجا بوده است. بنابراین، با وجود اقدامات انجام‌شده به‌نظر می‌رسد که در نمایی کلی فعلاً با طرحی شکست‌خورده روبه‌رو هستیم.
سایه سیل بر خوزستان
باران‌های سیل‌آسای پاییزی در راه است. رئیس سازمان هواشناسی از پیش‌بینی بارش‌های فراتر از نرمال در فصل پاییز به‌ویژه در نیمهٔ غربی کشور خبر داده است. پیش‌بینی‌های فصلی این سازمان (با احتمال وقوع ۶۵ درصد) نیز نشان می‌دهد که بارش در استان‌های نیمهٔ غربی کشور به‌ویژه استان‌های واقع بر کوه‌های زاگرس میانی تا جنوبی به‌طور مشخصی بیش از نرمال خواهد بود. پیش‌بینی بارش‌های شدید از نیمهٔ پاییز، نگرانی از وقوع سیل در رودخانه‌ها و برخی شهرهای خوزستان را دوباره به میان آورده است. گرچه مدیر بحران این استان به «پیام ما» می‌گوید در حال حاضر وضعیت ذخایر سدهای استان معقول است و رهاسازی به‌صورت نرمال برای کشت‌های پاییزه انجام می‌شود. همچنین، درصورت بارندگی رهاسازی آب از سدها بیشتر می‌شود. اما به گفتهٔ او در مسیر رودخانه‌های ۲۱ نقطهٔ حادثه‌خیز بحرانی مواقع سیلاب در سطح استان شناسایی شده که قرار است با اقداماتی رفع شوند.
اتلاف منابع بیمه‌شدگان زیر عنوان محرومیت‌زدایی
۲۹ آذر ۱۴۰۱ «مهدی ناقوسی»، سرپرست وقت اداره‌کل درمان مستقیم تأمین اجتماعی به‌همراه «مجید یوسفی مقدم»، مدیر درمان تازه منصوب‌شدهٔ سیستان‌وبلوچستان از زمینی که منطقهٔ آزاد چابهار برای ساخت بیمارستان در اختیار تأمین اجتماعی گذاشته است، بازدید کردند. زمینی که قبل از آن و در سال ۹۳ در اختیار ستاد برکت قرار گرفته بود تا برای ساخت بیمارستان ۵۵۰ تختخوابی استفاده شود، اما بعد از کلنگ‌زنی فقط نامی از آن برجای ماند. البته در سال ۹۷ با حضور وزیر وقت بهداشت کلنگ‌زنی یک بیمارستان ۵۰۰ تختخوابی وزارت بهداشت در نزدیکی همین زمین اهدایی انجام شد که درحال ساخت است. تنها بیمارستان فعال چابهار همین بیمارستان «امام علی» است که تأمین اجتماعی ساخته و در سال ۱۳۸۰ همراه با ۲۹ بیمارستان دیگر، آن را به وزارت بهداشت واگذار کرده است و طبق قرارداد، تمامی بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی در این مرکز خدمت رایگان می‌گیرند. بنابراین آیا لازم است که تأمین اجتماعی به‌جای متولی درمان، عهده‌دار ساخت بیمارستان شود؟ آن هم در شرایطی که در چندقدمی آن بیمارستانی در حال ساخت است.
غفلت سیاستگذار از «تغییر اقلیم»
دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تازگی گزارشی با عنوان «ضرورت اقدام ملی برای ارتقای سازگاری با تغییر اقلیم» منتشر کرده است. گزارشی که محصول بررسی‌های این تیم از اواخر اردیبهشت تا پایان شهریور‌ماه است، نشان از آن دارد که مسئولان، به مسئله تغییر اقلیم بی‌توجه بوده و بررسی محتوای اسناد آمایش سرزمین، قوانین پنج ساله توسعه و متن لایحه برنامه هفتم توسعه نشان‌دهنده بی‌توجهی به «کلان‌روند» تغییر اقلیم در کشور است.
کیسه پلاستیک‌ها منتظر آیین‌نامه
|پیام‌ما| یک‌سال پس از تصویب آیین‌نامهٔ «کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی»، بیشتر بندهای این آیین‌نامه هنوز در کش‌وقوس برگزاری جلسات برای تدوین شیوهٔ عمل به سر می‌برند. در طول این مدت جلسات بسیاری برای تدوین شیوه‌نامهٔ مواد ذکرشده در این آیین‌نامه برگزار شده است. تدوین شیوه‌نامه برای یکی از بندهایی که در ماده ۳ این آیین‌نامه آمده از جمله مواردی است که به عمل نزدیک شده و همین هم دلیلی بود تا در چند روز گذشته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بگوید: «طی پنج سال باید پلاستیک‌های زیر ۲۵ میکرون جمع‌آوری شود.» از نظر مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست آیین‌نامه هنوز به سرانجام نرسیده، چون تدوین استاندارد ملی برای کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر سخت است؛ اما یکی از کارشناسان محیط زیست می‌گوید مشکل در نبود آمار است و تدوین آیین‌نامه بدون داشتن آمار از تولید و توزیع کیسه‌های پلاستیکی و بررسی دقیق زیرساخت‌ها ناقص خواهد بود و نتیجهٔ عملی در بر ندارد.
چرخه تکرار فجایع طبیعی قطع نمی‌شود
|پیام ما| کرمان را از هفتهٔ پیش غبار برداشته و نفس بیش از هزار و ۴۰۰ نفر را تنگ کرده است. غباری که به توفان شن در سیستان‌وبلوچستان تبدیل شده و بیش از ۵۰۰ نفر را هم آنجا راهی بیمارستان کرده است. چهار روز پیش هم جاده‌ها را در مشهد، نیشابور و سرخس بند آورده و منشأ آن کویر مرکزی عنوان شده بود. تکرار این وضعیت در ایران به‌عنوان یکی ۱۰ کشور پرمخاطرهٔ دنیا، حالا تقریباً سهم هرسالهٔ مردم ساکن استان‌های عمدتاْ کویری است. این، درحالی‌است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اگر سیاستگذاری‌های عمومی در سطح کلان به‌سمت برنامه‌ریزی و سیاست‌های جامع و کنشگرانهٔ کاهش خطر باشد، می‌توان از آثار و پیامدهای منفی بلایای طبیعی جلوگیری کرد یا آنها را به حداقل رساند.
غبار در سینهٔ کرمان
|پیام ما| افزایش گرد و غبار از سه‌شنبهٔ گذشته، دید مردم استان کرمان را کاهش داده و تردد آنها در سطح شهر را با مشکل مواجه کرده است. غلظت غبار در این استان به‌ویژه در مناطق شمالی، غرب و شرق این استان به حدی است که به گفته رئیس مرکز پیش‌بینی ادارهٔ کل هواشناسی استان کرمان تا پایان هفته خبری از تنفس هوای پاکیزه نخواهد بود. سازمان هواشناسی نیز دیروز با صدور هشدار زرد رنگ به معنای احتمال وقوع پدیدهٔ جوی از ادامه یافتن آن تا روز سه‌شنبه خبر داد و تأکید کرد که گرد و غبار با افزایش وزش باد بیشتر خواهد شد. آنطور که پیش از این حمیده حبیبی، رئیس مرکز پیش‌بینی کل هواشناسی استان کرمان گفته بود، کویر مرکزی منشاء گرد و غباری‌ست که حالا مردم کرمان در مناطق جنوبی و شرقی این استان را درگیر و مدارس ابتدایی و پیش‌دبستانی جیرفت را دیروز تعطیل کرده است. عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت ضمن تأکید بر اینکه ادامه پیدا کردن این وضعیت، سلامت جمعی افراد را به خطر می‌اندازد، به «پیام ما» می‌گوید: «وقوع بیماری‌های قلبی و تنفسی و سکته‌های مغزی به طور میانگین در مناطقی که توفان گرد‌وغبار بیشتر رخ می‌دهد، نسبت به میانگین کشوری سایر مناطق بالاتر است.»
راه سخت توافق اقلیمی در زمانه جنگ
|پیام ما| یک هفته پیش، درست در روزی که جنگ گروه‌های مقاومت فلسطین و اسرائیل آغاز شد، امارات متحده عربی مشغول برگزاری نشستی برای آماده‌سازی مذاکرات بین‌المللی سازمان ملل بود. از آن روز جنگ هر روز بیشتر شدت گرفته است. قرار است بیست و هشتمین اجلاس اقلیمی سازمان ملل (کاپ ۲۸) اواخر نوامبر در دوبی برگزار شود و اکنون با ادامه حمله‌های اسرائیل و تنش در خاورمیانه، بحث‌ها درباره تاثیر جنگ بر روند تغییر اقلیم شدت گرفته است. تحلیل‌گران از یک سو می‌گویند بعد از درگیری طولانی روسیه و اوکراین، اکنون وقوع جنگی دیگر، اجلاس اقلیمی و مذاکره درباره بحران بزرگ سیاره زمین را به‌خطر می‌اندازد و از سوی دیگر با کمک‌های مالی و تسلیهاتی ایالات متحده به اسرائیل، وعده کمک به کشورهای آسیب‌دیده از تغییر اقلیم باز هم به تاخیر می‌افتد.
«پژوهشکده محیط زیست» آنچه باید باشد و نیست
اثربخشی هر دستگاه اجرایی تا حد زیادی به اثربخشی فردی و گروهی و عملکرد مناسب و صحیح کارکنان و مدیریت بستگی دارد
لزوم سازگاری اقلیمی در پاییز و زمستان
نوزدهم شهریور ۱۴۰۲ سخنگوی صنعت آب ایران اعلام کرد
