بایگانی مطالب : آب
تأمین حقابهٔ ایران اختیاری نیست
|پیام ما| بیش از دو سال است که حقابهٔ ایران از هیرمند پرداخت نشده و مذاکرات ایران با طالبان برای رهاسازی آب بهسمت ایران بینتیجه مانده است. حالا «علیاکبر محرابیان»، وزیر نیرو، در نشست خبری اعلام کرده است که تأمین حقابهٔ ایران از هیرمند اختیاری نیست: «امیدواریم با ادامهٔ بارشها، طالبان نسبت به تخصیص حقابهٔ ایران اقدام کنند. در غیر اینصورت از ابزارهای قانونی و حقوقی استفاده خواهیم کرد.» این گفتهها درحالیاست که طی ۲۰ سال گذشته حتی در زمان ثبات نسبی افغانستان، یا در دوران ریاستجمهوری «اشرف غنی» نیز سیلابهای هیرمند بهسمت هیرمند رهاسازی میشد. از زمان تکمیل طرحهای سازهای آبی در افغانستان مانند تکمیل و بهرهبرداری بند انحرافی کمالخان دیگر حتی سیلابهای احتمالی هم امکان ورود به کشور ندارند. بهرغم آنچه در معاهدهٔ ۱۳۵۱ پیشبینی شده، ایران تاکنون نه از حکمیت استفاده کرده است و نه از ابزارهای حقوقی دیگر. گرچه بسیاری از کارشناسان حقوق و روابط بینالملل میگویند ایران ابزارهای گستردهٔ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در برابر طالبان دارد که در دیپلماسی و مذاکرهٔ فعلی هیچ کدام را فعال نکرده است.
تالابهای ایران در مرز بحران
۱۸ سال قبل وقتی «طرح حفاظت از تالابهای ایران» در همکاری بین دولت ایران (سازمان حفاظت محیط زیست ایران)، صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی(GEF) و برنامهٔ توسعهٔ ملل متحد(UNDP) کار خود را شروع کرد، گمان نمیرفت در دو دهه بعد اغلب تالابهای ایران درگیر آسیببهای جدی و حلنشدنی باشند. خشکی گریبان بسیاری از تالابها را گرفته است و برنامههای مختلف دو دههٔ گذشته هم تأثیرات اندکی بر وضعیت گذاشتهاند. «علی ارواحی»، کارشناس مدیریت زیستبومهای تالابی که در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ بهعنوان کارشناس فنی و در سال ۹۸ تا ۹۹ مدیر ملی طرح بوده است، حالا که به گذشته و فعالیتهای انجامگرفته در این مدت برمیگردد، تعمیم نیافتن الگوهای موفقی که بهصورت پایلوت عملیاتی شدند در سطح ملی و عملکرد جزیرهای را از جمله مشکلات و نقدهایی میداند که همچنان گریبان این طرح را گرفته است. او در روز جهانی تالابها از نقاط ضعفهای موجود در این حوزه و بیتوجهی سازمان محیط زیست و سایر ارگانها به اهمیت تالابها میگوید:
متناقضگویی دربارهٔ کمبود آب
|پیام ما| استاندار تهران میگوید که دربارهٔ آب در پایتخت با «چالش جدی» مواجه هستیم و اولویت مسئولان نیز تأمین آب شرب است. اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در اظهارنظری دیگر میگوید که نگرانی از بابت تأمین آب شرب وجود ندارد. این درحالیاست که چندی پیش، سخنگوی صنعت آب کشور از چند شهر از جمله تهران را بهعنوان شهرهایی که برنامهٔ تأمین اضطراری آب برای آنها اجرا شده است، نام برده بود. بهنظر میرسد در کنار مشکل کمبود آب، مشکلاتی نیز در حوزهٔ اطلاعرسانی و آگاهیرسانی از وضعیت موجود منابع آب در دولت وجود دارد؛ چراکه دو مقام ارشد دولت، دو اظهارنظر متناقض دربارهٔ وضعیت آب ارائه کردهاند.
سدهای بزرگ و تحریک گسلهای فعال
لزوم رهاسازی حقابهٔ دریاچهٔ ارومیه از سدها
توافق کارشناسان ایران و آذربایجان در خصوص موقعیت ایستگاههای رودخانه ارس
کارشناسان و متخصصان ایران و آذربایجان پس از بازدید موقعیت ایستگاه هیدرومتری ( اندازه گیری چگالی ) بالادست و پایین دست سدهای خدآفرین و قیزقلعهسی، در مورد تهیه برنامه زمانبندی تعیین موقعیت نهایی ایستگاههای هیدرومتری رودخانه ارس تا یک ماه آینده به توافق رسیدند.
بیآب ماندن ۲۵ هزار کشاورز شمالشرق
اترک خشک شده است. این صریحترین شکل بیان اتفاقی است که رخ داده است. درحالیکه از سال ۱۳۷۶ هشدار در مورد وضعیت رودخانهٔ اترک بهدلیل افزایش بهرهبرداران بخش کشاورزی، توسعهٔ آبزیپروری و سدسازیهای گسترده بیان میشد، حالا خبرگزاریهای کشور از خشک شدن اترک خبر میدهد. این خبر درحالی منتشر شده است که بنا به اعلام رسمی شرکت آب منطقهای خراسانشمالی، ۸۰ درصد از آورد رودخانهٔ اترک تا سال ۱۴۰۱ کاهش پیدا کرده بود. اکنون رودخانهای خشک شده است که ۲۵ هزار کشاورز در کرانهٔ آن و تا شعاع ۱۱۰ کیلومتری آن، کشت و زرع میکردند.
اترک، بدون معاهدهٔ دوجانبه
کسی ابرها را ندزدید
سرانجام باران و برف از آسمان باریدن گرفت و ادعای غیرعلمی «ابردزدی» را شست و با خود برد. در دو هفته اخیر نه فقط فضای مجازی بلکه حتی رسانههای رسمی و مجالس کارشناسان اقلیم، آب و هوا و آب پر بود از صحبت دربارهٔ این موضوع که چرا با آغاز زمستان پیش بینی های قبلی برای بارش باران به وقوع نپیوسته است. برخی کاربران شبکههای اجتماعی با انتشار عکسی مدعی بودند که در یک منطقه مرزی ایران و ترکیه، در کشور همسایه برف باریده و در ایران برف نباریده است.
تاملی دربارهٔ راههای عبور از مسئلهٔ کم آبی