بایگانی مطالب : انرژی
زمستان بی‌برقِ عشایر
احکام برنامه ششم توسعه طی سال‌های گذشته بر توسعهٔ صنعت برق پاک و استفاده از پنل خورشیدی قابل جابه‌جایی برای زندگی کوچ‌نشینان تأکید کرده است. بااین‌حال، عمده تأمین برق مورد نیاز عشایر در اکثر نقاط کشور با استفاده از موتورهای سیار برق با سوخت بنزین و گازوئیل است که از کنار سهمیهٔ سوخت عشایری تأمین می‌شود. دولت می‌گوید کمتر از ۳۰ هزار پنل طی پنج سال گذشته توزیع کرده اما برای توسعه آن برنامه دارد. عشایر می‌گویند سهمیه سوخت کفاف تولید برق را نمی‌دهد. دولت برای خرید پنل به عشایر وام می‌دهد، اما عشایر می‌گویند امکان بازپس‌دهی وام را ندارند. سال گذشته «عباس پایی‌زاده»، رئیس وقت سازمان امور عشایری کشور، اعلام کرده بود «۸۵ درصد عشایر فاقد دسترسی به برق هستند، تلاش می‌شود در یک برنامهٔ دو تا سه ساله تمامی عشایر کشور از نعمت برق برخوردار شوند.»
پارادوکس حفاظت از آب‌های زیرزمینی
«ما در ایران با یک پارادوکس مواجهیم؛ سیاستگذاران عطش آب دارند، برنامه‌های توسعه آب‌طلب هستند و در مقابل عده‌ای تلاش می‌کنند مصرف آب را کاهش دهند. وضعیت ما مشابه مدرسه‌ای است که نه معلم دارد و نه زیرساخت و نه در و پنجره، آن وقت عده‌ای می‌خواهند کلاس تقویتی در آن برگزار کنند. تا زمانی که این پارادوکس حل نشود، وضعیت آب‌های زیرزمینی هم حل نخواهد شد.» اینها گفته‌های «نعمت‌الله دهبندی»، مدیر پیشین گروه تلفیق و بیلان شرکت مدیریت منابع آب ایران بود که در نشست «تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی، وعده تا واقعیت» که دوشنبه، ۱۵ آبان، توسط اندیشکدهٔ تدبیر آب برگزار شد.
پایداری فدای ارزانی می‌شود
معماری می‌تواند شهر را برای زندگی آسان‌تر مهیا کند و معماری پایدار هم روشی است برای بهبود زیست در آن. معماری پایدار می‌تواند علاوه‌بر آنکه زیبایی را به شهر می‌آورد، حافظ محیط زیست و آیندهٔ آن باشد. «صمد ذواشتیاق»، فارغ‌التحصیل مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است موضوع معماری و پایداری شهرها که از دو دهه قبل در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه قرار گرفت، از ابتدا به‌دلیل مسئلهٔ انرژی مطرح شد. ذواشتیاق که در دههٔ ۵۰ تجربهٔ حضور در دو دورهٔ پژوهشی مقطع فوق لیسانس (طرح‌ریزی شهری، دانشکدهٔ هنر‌های زیبا و مرمت ابنیه و شهر، دانشگاه پردیس اصفهان) را در عرصهٔ آکادمیک در چنته دارد؛ طرح مرمت و احیای بنای خانهٔ دکتر شقاقی (موزهٔ نقاشی پشت شیشه)، مدیریت هماهنگی (مدیریت واحد شهرسازی شرکت مشاور) طرح تفصیلی مناطق ۵ و ۶ شهر اصفهان، مدیریت طرح جامع شهرک مجتمع مسکونی کارکنان منطقهٔ پارس جنوبی (عسلویه)، سرپرست دفتر فنی طرح منطقهٔ شهری تهران، مدیریت مرحلهٔ اول طرح اسکان جمعیت استان تهران، عضویت کمیسیون (کمیتهٔ طرح تفصیلی) اداره‌کل برنامه‌ریزی و طرح‌های شهرسازی شهرداری تهران و بسیاری دیگر را هم در کارنامه‌اش دارد. او حالا می‌گوید تا زمانی که مسئلهٔ پایداری در نگاه مسئولان از حالت «لوکس» خارج نشود، به هرکس اجازهٔ ساخت داده نشود و استفاده از انرژی‌های نو جایگزین سوخت‌های فسیلی نشود، نمی‌توان منتظر پایداری در معماری شهرها بود.
ضرورت توجه به مشکلات حوضه‌های آبریز
اقتصاد سبز به نفع عدالت
تا ۲۷ سال دیگر ۹.۸ میلیارد انسان به جمعیت کره زمین اضافه خواهد شد. آمار سازمان ملل اینطور نشان می‌دهد. این یعنی افزایش ۱.۸ میلیارد نفر به جمعیت ۸ میلیاردی امروز کره زمین و به فراخور آن مصرف انرژی بیشتر، ایجاد آلودگی‌های بیشتر، تشدید ناامنی غذایی و افزایش فقر و نابرابری فراگیرتر و سرجمع، اقتصاد ناپایدارتر. اگر با همین روش‌هایی که انسان تاکنون روی زمین زنده مانده، ادامه دهیم شاید تا نزدیک ۳۰ سال دیگر، کمتر نشانی از حیات در زمین باقی بماند. اما راه حل چیست؟ چطور زمین را حفظ کنیم و بقا پیدا کنیم؟ اقتصاد سبز در کنار سایر شاخص‌های توسعه پایدار می‌تواند آینده عادلانه و کم‌کربنی برای محیط زیست و جامعه به طور فعال رقم بزند. به‌این‌ترتیب به‌کارگیری راهکارهای مبتنی بر این اقتصاد و محیط زیست می‌تواند آینده پایداری را برای همه به ارمغان بیاورد.
آموزش؛ چه آموزگاری چه آموزنده‌ای و کدام دانش؟
مصرف برق صنایع بزرگ بیش از ۹ درصد افزایش یافت
سخنگوی صنعت برق گفت: رشد مصرف انرژی در سال جاری و تا به امروز (۷ آبان ماه) به حدود ۵ درصد رسیده است و امسال صنایع بزرگ کشور رشد بیش از ۹ درصد را تجربه کردند.
بحران در حوضه‌های آبریز کشور
بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییراقلیم نیست، به‌عبارت دیگر سوءمدیریت و عدم وجود برنامه‌ریزی در بخش آب نیز در این بحران دخیل بوده‌اند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که در نخستین روز آبان منتشر کرده است، می‌گوید: «بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد سهم عوامل انسانی از جمله توسعهٔ مصارف آب‌بر، وضعیت اقتصادی و معیشت وابسته به آب، وضعیت صادرات-واردات، سطح زیر کشت، رشد جمعیت، امنیت غذایی، انگیزهٔ اصلاح الگوی مصرف و بهره‌وری و غیره در ازدیاد مصارف بیشتر از سهم عوامل طبیعی ناشی از کاهش بارش‌ها در کمیابی‌های آبی بوده است. آثار کم‌آبی مشاهده‌شده در سال‌های اخیر درواقع حلقهٔ مؤخر از زنجیرهٔ روند فزایندهٔ مصرف آب در دشت‌ها و حوضه‌های کشور است.» براساس گزارش این مرکز وضعیت آبی حوضه‌های آبریز درجه یک کشور براساس شاخص سرانهٔ آب تجدیدپذیر، فقط در دو حوضهٔ دریای خزر و دریای عمان و خلیج فارس مناسب است و بقیهٔ حوضه‌های آبریز درجه یک کشور یا بحرانی هستند یا مبتلا به کم‌آبی مطلق و بی‌آبی. این گزارش وضعیت عمومی کشور در این بخش را بحرانی اعلام کرده است. همچنین چهار سناریوی احتمالی درصورت عدم تغییر روند موجود در این مطالعه طراحی شده است که نتیجهٔ همهٔ آنها به تهدید امنیت آبی و غذایی کشور، از بین رفتن منابع طبیعی کشور و تحت‌الشعاع قرار گرفتن امنیت ملی ختم می‌شود.
رقیب مدیترانه‌ای برای گاز ایران
تحولات بازار گاز پس از جنگ اوکراین و بروز بحران انرژی در اروپا، کشورهای این قاره را واداشت تا به‌منظور کاهش وابستگی به واردات گاز از روسیه، به‌دنبال جایگزین از سایر کشورها باشد. یکی از این جایگزین‌ها، ظرفیت تأمین گاز از شرق مدیترانه است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به ارزیابی میزان ذخایر، ظرفیت تولید و همچنین بازارهای بالقوهٔ گاز شرق مدیترانه و آثار آن بر بازارهای گاز ایران پرداخته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد با توجه به حجم مازاد عرضهٔ گاز کشورهای شرق مدیترانه، در کوتاه و میان مدت، گاز طبیعی کشورهای این منطقه نمی‌تواند سهم قابل‌توجهی از بازار گاز اروپا را به خود اختصاص دهد. درواقع در بهترین حالت حجم صادرات گاز طبیعی کشورهای این منطقه به اروپا می‌تواند به ۲۰ الی ۳۰ میلیارد مترمکعب در سال برسد. همچنین درصورت برنامه‌ریزی کشورهای شرق مدیترانه برای صادرات گاز به غرب آسیا، به‌عنوان مسیری مضاف بر اروپا، نظیر صادرات به سوریه، لبنان و عراق، این امر می‌تواند تهدید برای بازارهای گاز ایران باشد و بنابراین، ایران باید با برنامه‌ریزی صحیح، بازار بالقوهٔ خود در این کشورها را حفظ و مدیریت کند.
لزوم تمرکز دولت بر کاهش مصرف آب
