مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی عوامل شکست پروژههای مدیریت منابع آب را تحلیل کرد
جای خالی «پیوست اجتماعی» در مدیریت آب
چگونه میتوان به مسئله پیچیده صرفهجویی در مصرف آب پرداخت؟
![جای خالی «پیوست اجتماعی» در مدیریت آب](https://payamema.ir/pubfiles/2023/01/6-2-jpg.webp)
۲۰ دی ۱۴۰۱، ۹:۰۰
| پیام ما | چگونه میتوان به مسئله پیچیده صرفهجویی در مصرف آب پرداخت؟ این سوالی است که مجمع جهانی اقتصاد در تازه ترین گزارش خود به آن پاسخ داده است. اکوسیستمهای آب شیرین، مانند رودخانهها و دریاچهها، رگ حیاتی سیاره ما هستند که باید از این سیستمهای پیچیده و شکننده در برابر تاثیرات تغییرات آب و هوایی محافظت کنیم. رویکرد تفکری سیستمی برای حفظ آب میتواند به ما در حفاظت از این منبع ارزشمند کمک کند. همچنین توجه به تاثیرات اجتماعی پروژههای مدیریت آب و بازخوردهای مرتبط به آن در کنار مداخله به موقع و نوآورانه میتواند وفاداری به مسئولیت اجتماعی، منابع آبی را بهطور جدی نجات دهد.
زمین شامل اکوسیستمهای متنوع و بههم پیوسته است: جو، آب، اقیانوس، زمین، جنگلها، تنوع زیستی و سیستمهای اجتماعی. این سیستمهای پیچیده نه تنها همیشه در حالت نوسانی هستند، بلکه یک رابطه همزیستی و اغلب شکننده و وابسته متقابل با یکدیگر دارند. با این حال، این پیوند پویا و تعامل متقابل گاهی اوقات میتواند نامتعادل شود و عواقب غیرمنتظرهای به همراه بیاورد. به عنوان مثال، جنگلزدایی در مناطق استوایی نه تنها تاثیر فوری بر آب و هوای منطقه دارد، بلکه تغییر اقلیم طولانیمدت را در مناطق کاملاً متفاوت در سایر نقاط کره زمین ایجاد میکند. هر زمان که این وابستگی متقابل حیاتی، نامتعادل یا مختل شود؛ عواقب آن اغلب ناخواسته ویرانگر میشود.
جای خالی تفکر سیستمی در مدیریت آب
برای حفاظت از طبیعت نه تنها درک این مشکلات پیچیده بلکه حل آنها و اصلاً جلوگیری از وقوع چنین مشکلاتی در وهله اول، از دست تفکر سیستمی برمیآید. تفکر سیستمی، رویکردی برای درک و ارزیابی ساختار، پویایی و تعاملات بین سیستمهای مختلف از جمله عناصر فیزیکی، نهادها، جامعه و مدلهای ذهنی است که جهان را شکل میدهند. در واقع طراحی سیستم اگر درست باشد، دلایل موفقیت و شکست آن درون خودش وجود دارد و اگر به مشکلات سیستم به طور صحیح رسیدگی شود، میتوان همزمان بیش از یک مشکل را حل کرد. همچنین توجه به این نکته مهم است که مداخله یا نوآوری در یک سیستم، تنها در صورتی موثر و پایدار خواهد بود که مشکل جدیدی ایجاد نکند.
مشکل صرفهجویی در مصرف آب فراتر از مصارف خانگی
آب شیرین، منبع طبیعی محدودی است که اکوسیستم آن برای بقای انسان، گیاهان و جانوران بومی و جوامع محلی ضروری است. اما صرفهجویی در مصرف آب یک مشکل پیچیده است، زیرا عوامل و محرکهای متعددی مانند الگوهای مصرف ناپایدار، آلودگی، از بین رفتن پوشش سبز و… میتواند مانع مدیریت آب باشد. تجزیه و تحلیل مشکلات حفاظت از آبی که خود با تغییرات آب و هوایی، پیچیدهتر از قبل شده، از طریق یک رویکرد تفکر سیستمی میتواند به متخصصان کمک کند. این رویکرد میتواند کمک کند تا مشکلات سیستمهای پیچیده، به فرآیندهای کوچکتر تجزیه شوند و بهجای پرداختن سطحی به مشکل، به علل ریشهای رسیدگی کنند.
اگر متولیان این پروژهها در ایجاد مالکیت جوامع، درک فرهنگ محلی، شناخت نظام اجتماعی و ارائه رویکردهای پایدار نسبت به تغییر رفتار، ناکام باشند، هم پروژه صرفهجویی و مدیریت آب شکست خورده خواهد بود و هم همه سرمایهگذاریها هدر میرود
گرگها، رودخانهها را نجات دادند
مجمع جهانی اقتصاد در این گزارش برای درک تفکر سیستمی به تحویل گرگها به پارک ملی یِلوستون آمریکا اشاره میکند. اتفاقی که به خوبی ارتباط سیستمهای مختلف با هم را نشان میدهد. به گزارش گاردین، کشتار گرگها که به شکل سنتی توسط دامداران، کشاورزان، تلهگذاران و شکارچیان در آمریکا باعث شد جمعیت حیوانات دیگر و بهویژه سمداران منفجر شود و اکوسیستمی که میتوانست با وجود این شکارچیان طبیعی حیات وحش سالم بماند رو به نابودی گذاشت. اما پس از دههها کشمکش سیاسی با کسانی که بهطور سنتی گرگها را آزار میدادند، سرانجام زیستشناسان و فعالانی که از احیای گرگها حمایت میکردند، پیروز شدند و گرگ خاکستری، سرانجام به چندین منطقه در شمال کوههای راکی ایالات متحده معرفی شد. یکی از این مناطق آزادسازی پارک ملی یلوستون بود که گرگهای زیر سن بلوغ را از چندین دره مکنزی آلبرتا که با استفاده از دارتهای آرامبخش زندهگیری شده و در ژانویه 1995 به یلوستون تحویل داده و دوباره در ژانویه 1996 رها شدند. پس از غیبت 70 ساله، حضور دوباره گرگها در طبیعت بلافاصله تاثیرات خود را نشان داد. گرگها گسترش جمعیت گیاهخواران را متوقف کردند و در عین حال سلامت کلی آنها را بهبود بخشیدند. بنابراین حضور گرگها، تنوع زیستی را با فراهم کردن غذا و سرپناه برای انواع در حال رشد گیاهان و جانوران افزایش داد.
بیتوجهی به رویکرد سیستمی، منجر به رخ دادن رویدادهای پیشبینی نشده میشود و مجریان بدانند که هر اکوسیستمی توسط بازخورد اداره میشود و این را نمیتوان نادیده گرفت. زیرا اصلیترین دلیل شکست پروژههای مدیریت آب، چشم بستن بر بازخوردها و با تاخیر در ارائه بازخورد به موقع است
اما نکته قابل توجه این است که حضور گرگها باعث تغییر حال رودخانهها نیز شد. بهطوری که پس از رهاسازی دوباره این حیوانات در طبیعت، رودخانهها کمتر پیچ خورده، کانالها عمیقتر و حوضچههای کوچکی تشکیل شده و فرسایش سواحل رودخانه کاهش یافته است. چرا؟ چون حضور گرگها در برخی نقاط سبب شد گیاهخوارانی که به شکل افراطی پوشش گیاهی اطراف رودخانهها را میخوردند در آن نواحی به دلیل وجود گرگ حضور پیدا نکنند. به این ترتیب گرگها پوشش گیاهی در حال بهبود سواحل رودخانه را تثبیت کردند و به نوبه خود جغرافیای آن منطقه را تغییر و در نهایت منابع آبی رودخانهها را حفظ کردند.
جای خالی پیوست اجتماعی در پروژههای مدیریت آب
موفقیت پروژههای صرفهجویی در مصرف آب، در شناسایی نقاط اهرمی و تجزیه و تحلیل سیستمهای مختلف و تعامل مستمر آنها با یکدیگر نهفته است. همچنین بهکارگیری شیوههای انسانشناختی برای درک و حل این موضوع و درک و تجزیه و تحلیل حلقههای بازخورد مهم است. در مدیریت یکپارچه منابع آب، درک صحیح از چرخه آب، الگوهای زهکشی و شناسایی نقاط تغذیه (اهرم) میتواند نقش مهمی در تغذیه آبهای زیرزمینی ایفا کند. حتی اگر زمانی این امر با استفاده از بهترین ابزار علمی و راهحلهای مبتنی بر طبیعت انجام شود، اگر متولیان این پروژهها در ایجاد مالکیت جوامع، درک فرهنگ محلی، شناخت نظام اجتماعی و ارائه رویکردهای پایدار نسبت به تغییر رفتار، ناکام باشند، هم پروژه صرفهجویی و مدیریت آب شکستخورده خواهد بود و هم همه سرمایهگذاریها هدر میرود. اغلب مدیران پروژهها تمایل دارند با نادیده گرفتن شبکه بازخوردی که اکوسیستمهای مختلف را به هم متصل میکند، مشکلات پیچیده حفاظت از آب را به صورت مجزا برطرف کنند. این رویکرد منجر به پیش آمدن رویدادهای پیشبینی نشده میشود و مجریان پروژهها باید بدانند که هر اکوسیستمی توسط بازخورد اداره میشود و این را نمیتوان نادیده گرفت. زیرا اصلیترین دلیل شکست پروژههای مدیریت آب، چشم بستن بر بازخوردها و با تاخیر در ارائه بازخورد به موقع است.
تلاش برای حفظ آب در هند با تقویت مسئولیت اجتماعی
در هند، بدنههای آبی مثل برکهها، تالابها، دریاچهها و… نقش حیاتی در حفظ تعادل اکولوژیکی، تغذیه سطح آبهای زیرزمینی و کمک به کنترل سیل دارند. این سیستمهای آبی، همچنین عمیقاً با شیوههای فرهنگی-اجتماعی محلی و منطقهای عجین شدهاند. با این وجود حالا بسیاری از این آبها به دلیل فعالیتهای انسانی، آلودگی و… با تهدیدات زیادی برای بیثباتی اکوسیستم روبهرو هستند. در واقع، تجاوز به این بدنههای آبی، منجر به وقوع سیلابهای ناگهانی در شهرهایی مثل بمبئی و چنای شده که نتیجه مستقیم تاخیر در بازخورد و مداخله است. مداخلات برنامهریزی شده باید نوآورانه، تطبیقی و به راحتی مقیاسپذیر باشد. HCLTech تحت یک سیستم مبتکرانه مسئولیت اجتماعی است که بهطور استراتژیک از یک رویکرد تفکر سیستمی برای حفاظت از بدنههای آبی استفاده کرده است. این رویکرد نوآورانه امکان شارژ مجدد حدود 36 میلیارد لیتر آب در سراسر هند را در کمتر از سه سال فراهم کرده است. از نقشهبرداری جغرافیایی بدنههای آبی (بهویژه برکهها)، بسیج جامعه و اقدام تحت رهبری جامعه، مشارکت دولتی، بازیابی سطح اکسیژن با استفاده از تکنیکهای علمی نوآورانه، استقرار راهحلهای مبتنی بر طبیعت یا تأمین تنوع زیستی بومی شکوفا، همه عناصر بخشی از یک مشکل پیچیده هستند که به طور سیستماتیک به آن پرداخته شده است.
بهکارگیری رویکرد تفکر سیستمی میتواند مزایای قابل توجهی برای حفاظت از رودخانهها داشته باشد. با توجه به تعامل شکننده و در عین حال مهم چندین سیستم با چرخه آب طبیعی، اکوسیستم جنگل، سیستم اجتماعی و تنوع زیستی محلی داشته باشد. به عنوان مثال، کاشت نهالهای بومی در حوضه آبریز رودخانه به توسعه یک شبکه ریشه قوی در درازمدت کمک و از فرسایش سطحی خاک جلوگیری و بنابراین به کنترل تشکیل آبکند (زمینی که آب آن را کنده، گود و ناهموار کرده باشد)، کمک میکند. همچنین به حفظ رطوبت خاک، مزرعه و محیطی سالم که به رشد گونههای مرتبط کمک میکند و منجر به توسعه مجدد یک اکوسیستم پررونق و خودپایدار خواهد شد. مزایای دیگر آن هم ارائه خدمات اکوسیستم شامل حفاظت از آب، جلوگیری از فرسایش خاک و افزایش انعطافپذیری آب و هوا است. در مجموع تفکر سیستمی و رویکرد یکپارچه به حافظان محیط زیست یاری میرساند تا تأثیرات ملموس و نامشهود، کمی و کیفی را در طول چرخه عمر پروژههای خود احساس کنند.
برچسب ها:
آب، پیوست اجتماعی، صرفه جویی آب، مجمع جهانی اقتصاد، مدیریت آب، مدیریت منابع آب، مسئولیت اجتماعی، هند
پیشنهاد سردبیر
![مسافران قطار مرگ](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/۶-2-jpg.webp)
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
![۵ اثر طبیعی استان کرمان ثبت ملی شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/مزارشاه.jpg)
۵ اثر طبیعی استان کرمان ثبت ملی شد
![تلاش میکنیم کودک ترک تحصیل کرده در استان کرمان نداشته باشیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/6-3-jpg.webp)
معاون کمیته امداد کشور:
تلاش میکنیم کودک ترک تحصیل کرده در استان کرمان نداشته باشیم
![مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/خانه-شهر-jpg.webp)
مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟
![مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/03/14010824000383_Test_PhotoN-jpg.webp)
مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند
![محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/170968815.jpg)
محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود
![ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/سفرهای-جاده-ای-jpg.webp)
آخرین وضعیت سفر در تعطیلات ۲۲ بهمن
ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر
![تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/1200x675_cmsv2_a803e2a5-ef7a-5ee8-86eb-629159775ffb-8149064.webp)
۲۷ روز پس از حمله تروریستی کرمان
تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید
![شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/1200x675_cmsv2_a803e2a5-ef7a-5ee8-86eb-629159775ffb-8149064.webp)
شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان
![ترکشهایی که امکان خارج کردن آنها نیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/1200x675_cmsv2_a803e2a5-ef7a-5ee8-86eb-629159775ffb-8149064.webp)
۱۷ روز بعد از حادثه تروریستی کرمان
ترکشهایی که امکان خارج کردن آنها نیست
![افزایش ۲۶ درصدی مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۱](https://payamema.ir/pubfiles/2023/12/Air-Pollution-Shuts-Down-Schools-Universities-in-Tehran-5-jpg.webp)
افزایش ۲۶ درصدی مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۱
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید