آسیب خاورمیانه از تغییرات اقلیمی فراتر از دیگر مناطق با ثبات سیاسی و اقتصادی است
تهدید بقای مر کز تمدن ایرانی
مسعودیان، اقلیمشناس: اگر اصفهان بخواهد حیات چندهزار ساله خود را ادامه دهد و از صفحه روزگار ناپدید نشود باید همه چیز خود را برای زندگی در آبوهوایی گرمتر بازسازی کند
۲۷ آبان ۱۴۰۰، ۰:۰۰
محققان محیط زیستی درباره تاثیر مخرب عملکرد بشر بر تغییرات اقلیمی هشدار داده و بحرانی بودن وضعیت را بیان واقعیت تلخ وضعیت کره زمین توصیف کردهاند. با گرم شدن کره زمین، موج هوای گرم افزایش یافته، فصول گرم طولانیتر و فصول سرد کوتاه میشوند و همچنین نوسانات شدید آبوهوایی که منسوب به تغییرات اقلیمی هستند، شدیدتر و متناوبتر میشوند. ده سال گذشته گرمترین دوران تاریخ ثبت شده بشر بود و معضل گرمایش جهانی به حدی شدت یافته که ۲۰۰ کشور جهان را به چارهجویی برای مبارزه با این مشکل واداشته است. دلیل گرمایش بیسابقه زمین انتشار گازهای گلخانهای ناشی از مصرف سوختهای فسیلی است.
دانشمندان میگویند اگر میخواهیم از بدترشدن عواقب تغییرات آبوهوایی جلوگیری کنیم، افزایش دما باید کند شود. ایسنا در گزارشی درباره تاثیر تغییرات اقلیمی بر مرکز تمدن ایرانی با اشاره به اینکه گرمایش زمین باید تا سال ۲۱۰۰ تا ۱.۵ درجه سانتیگراد حفظ شود نوشته است: اگر اقدامات بیشتری انجام نشود، سیاره همچنان تا پایان این قرن بیش از ۲ درجه سانتیگراد گرم میشود و این یعنی تهدیدی بزرگ برای زمین.
گزارشی در سال ۲۰۲۱ توسط گروه Climate Action Tracker نشان داد که جهان تا پایان قرن به سمت ۲.۴ درجه سانتیگراد گرمایش میرود.
به عقیده اندیشمندان این حوزه، اگر اقدام جدی برای توقف گرمایش جهانی انجام نشود و در آینده دمای زمین از ۴ درجه سانتیگراد هم فراتر رود منجر به موجهای گرمای ویرانگر، از دست دادن خانههای میلیونها نفر به دلیل بالا آمدن سطح دریاها و از دست دادن غیرقابل برگشت گونههای گیاهی و جانوری میشود.
در گزارش ایسنا آمده است: با گرم شدن زمین، برخی از مناطق ممکن است غیرقابل سکونت شوند، زیرا زمینهای کشاورزی به بیابان تبدیل میشوند. در مناطقی دیگر، برعکس اتفاق میافتد و با بارش شدید باران باعث سیلهای ویرانگر می شود. مردم کشورهای فقیرتر بیشترین آسیب را خواهند دید زیرا پول لازم برای سازگاری با تغییرات آبوهوایی را ندارند.
گرمایش جهانی از سالهای ۱۸۵۰ میلادی تاکنون جهان با شیب ملایمی آغاز شده و زمین حدود ۱.۲ درجه سانتی گراد گرمتر از قرن نوزدهم است و میزان CO۲ موجود در جو ۵۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس مطالعه جدید ناسا، ادامه تغییرات آبوهوایی تا سال ۲۰۳۰ بر تولید ذرت و گندم تأثیر میگذارد.
تبعات تغییرات اقلیمی به چه صورت نمایان میشود؟
ابوالفضل مسعودیان، مدیر گروه جغرافیای طبیعی دانشکده علوم جغرافیایی و برنامهریزی دانشگاه اصفهان تغییرات اقلیمی را اینگونه توصیف کرد: «تغییر اقلیم را میتوان از دو منظر طبیعی و انسانی تعریف کرد؛ از منظر طبیعی تغییر اقلیم به این معنا است که آبوهوایی در یک محل دیده میشوند که قبلاً دیده نمیشدند. برای مثال اگر در گذشته تعداد روزهای یخبندان در اصفهان بیشتر بوده، در سالهای اخیر از تعداد روزهای یخبندان کاسته شده است و یا در گذشته روزهای برفی در اصفهان بیشتر و بوده و در سالهای اخیر کمتر شده میتوان چنین پدیدههایی را تغییر اقلیم نامید.»
او افزود: «در این صورت نشانه تغییر اقلیم این است که پدیدههایی در محل دیده میشوند که قبلا یا دیده نمیشدند و یا کمتر دیده میشدند؛ یا پدیدههایی که قبلاً دیده میشدند یا دیگر دیده نمیشوند و یا کم تر دیده میشوند.»
این دکتری جغرافیای طبیعی (اقلیمشناسی) با بیان اینکه از منظر انسانی تغییر اقلیم یعنی هر نوع تغییر در پدیدههای آبوهوایی که مردم را ناچار به تغییر روش زندگی خود کند، تصریح کرد: «درست همان طور که در ماههای اخیر همهگیری کرونا مردم را ناچار کرد روش زندگی خود را تغییر دهند. همان طور که با تغییر فصل مردم ناچار میشوند، خوراک و پوشاک خود را با شرایط آبوهوایی فصل تنظیم کنند تغییر اقلیم نیز آنها را ناچار میکند شیوه زندگی خود را عوض کنند. مثلاً با گرم شدن هوا و کم شدن ریزش برف و افزایش بارانهای سیلآسا و کمبود آب نمیتوان به همان روشی کشت و کار کرد که در هواهای سرد و برفی قدیم امکانپذیر بود.»
مسعودیان اضافه کرد: «گرچه اقلیم به طور طبیعی همواره دستخوش دگرگونی و تغییر است، اما مردم هم در این تغییرات نقش دارند. تغییراتی که مردم در محیط ایجاد میکنند بر آب و هوا اثر میگذارد. مثلاً مصرف سوخت در خودروها و خانهها هوای شهرها را تغییر میدهد و مردم تاوان این تغییرات را میپردازند.»
او در پاسخ به این پرسش که تبعات تغییرات اقلیمیبه چه صورت نمایان میشود؟ گفت: «فرض کنید در شهری زندگی میکنید که هر روز مقدار زیادی مواد سمی در هوای آن رها میشود، شهروندان با تنفس این مواد سمیآرامآرام بیمار میشوند و گذشته از تحمل درد و رنج هزینههای سنگینی برای درمان میپردازند و سرانجام از این بیماریها میمیرند. باز فرض کنید در جایی بسیار دور از شهر شما مردمانی بوتهزارها را شخم میزنند تا در آن کشت و کار کنند تا این که بارشهای سیلآسا بر زمین میبارد و سیلاب در آبکندها به جریان میافتد تا به شهر شما میرسد و خانمان شما را با خود میبرد و زبالههایی که در گردشهای بیرون از شهر در طبیعت رها کرده بودید را بر سر شما هوار میکند. موضوع این است که طبیعت ممکن است حق شما را بلافاصله کف دستتان نگذارد، اما مطمئن باشید بالاخره با شما تسویه حساب میکند و نتیجه بدرفتاریهایتان را به شما خواهد چشاند.»
بزرگترین خطر تغییر اقلیم چیست؟
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان معتقد است که تغییر اقلیم خواه طبیعی باشد و خواه نتیجه دستکاریهای مردم در طبیعت میتواند تندرستی مردم را به مخاطره بیندازد و اضافه کرد: «تغییر اقلیم نیاز به آب و انرژی را بیشتر کند و هزینه زندگی را افزایش میدهد، برخی از گیاهان یا جانوران را از روی زمین ناپدید میکند، خطر سیل و خشکسالی را زیادتر میکند، آفات گیاهی و جانوری را فراوانتر میکند و برخی از مشاغل را از بین ببرد. با این حال بزرگترین خطر تغییر اقلیم آن است که چون به آرامیرخ میدهد توجه مردم را جلب نمیکند و به همین دلیل مقابله با آن را جدی نمیگیرند.»
مسعودیان با بیان اینکه تغییر اقلیم جلوههای زیادی دارد، اما گرمایش جهانی یعنی افزایش مداوم دمای هوا مهمترین جلوه آن است، عنوان کرد: «دمای زمین طی دهههای اخیر دائماً رو به افزایش بوده و در ایران شدت گرمایش سریعتر هم بوده است. گرمایش جهانی موجب ذوب یخهای قطبی و در نتیجه بالا آمدن سطح آب اقیانوسها میشود. به همین دلیل مناطق بسیار پرجمعیتی که در سواحل وجود دارند در معرض خطر هستند. از این گذشته در کشور ما ایران که مراکز تمدنی چند هزار ساله مانند اصفهان و جیرفت و یزد و کرمان وابسته به پوشش برفی کوهستانهای زاگرس و کوههای مرکزی هستند بر اثر گرمایش جهانی نابود میشوند. طی سدههای متمادی دمای این کوهستانها امکان دریافت و نگهداشت برف را فراهم میکرد و این پوشش برفی چشمهها و قناتها و رودهایی را تغذیه میکردند که مراکز تمدنی ایران، آبادی خود را مدیون آنها بودند. با گرم شدن هوا نه تنها این امکان از بین میرود، بلکه امکان رخداد سیل افزایش مییابد. پس نه تنها گرمایش جهانی به دلیل ذوب یخهای قطبی و بالا آمدن سطح آب اقیانوسها و دریاها بقای جزایر و سکونتگاههای ساحلی را تهدید میکند بلکه بقای مرکز تمدن ایرانی را نیز تهدید میکند.»
او با بیان اینکه شدت گرمایش جهانی در ایران و خاورمیانه سریعتر از میانگین جهانی است، اظهار کرد: «از طرف دیگر چون جمعیتی که در این منطقه از جهان زندگی میکنند، از امکانات تمدن جدید و فناوریهای پیشرفته و دانش نوین بیبهرهاند و به دلیل اینکه درگیر منازعات ویرانکننده و بیثباتی سیاسی و اقتصادی هستند، آسیبی که از گرمایش خواهند دید بسیار فراتر و سنگین از دیگر مناطقی است که توان اقتصادی، ثبات سیاسی و توان فنی بالاتری دارند.»
به گفته این استاد جغرافیا اگر اصفهان بخواهد حیات چندهزار ساله خود را ادامه دهد و از صفحه روزگار ناپدید نشود باید همه چیز خود را برای زندگی در آبوهوایی گرمتر بازسازی کند. مردمی دیگر باید شهر را چنان بازسازی کنند که مصرف آب و انرژی و هزینه تولید کشاورزی و صنعتی را بهینه کنند و به شدت کاهش دهند. میلیونها نفر در جهان به آب و برق دسترسی ندارند و میلیونها نفر امنیت غذایی ندارند و میلیونها نفر سرپناه مناسب ندارند. تودههای عظیم فقرای جهان بیش ترین آسیب را از تغییرات آبوهوایی خواهند دید و گرمایش جهانی به مهاجرتهای دسته جمعی، منازعات و درگیریها، مشکلات امنیتی، گسترش حاشیهنشینی و فقر منجر میشود. کسانی از گرمایش جهانی سر سالم به در خواهند برد که خود را با این واقعیت سازگار کنند و از تخریب محیط و فشار بر منابع آب و انرژی دست بردارند.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
آخرین وضعیت سیلاب بهاری
شنا در سیلاب جان ۲ جوان جاسکی را گرفت
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
تعداد قربانیان زلزله ژاپن به ۲۳۶ نفر افزایش یافت
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
پاییز سال ۲۰۲۳ محققان دانشگاه تگزاس با یک الگوریتم هوش مصنوعی، ۷۰ درصد زمینلرزهها را یک هفته پیش از وقوع آنها بهدرستی پیشبینی کردند
امیدهای گمراهکننده برای پیشبینی زلزله
تعداد جانباختگان زلزله ۷.۶ ریشتری ژاپن تاکنون ۳۰ نفر
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
مرکز پژوهشهای مجلس میگوید هیچ منطقهای در کشور مقاوم نیست
شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله
ریسکهای زلزله در تهران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید