نتایج جستجو برای: هامون
آب رسیده به هیرمند ارتباطی با حقابه ندارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان ضمن تأیید رهاسازی آب هیرمند بهسمت ایران گفت: این رهاسازی بر اساس معاهده آبی ایران و افغانستان نیست بلکه تنها توافق این است که دریچههای سد کمالخان باز شود تا بهجای بیابان گودزره بهسمت ایران بیاید.
حبس حقابهٔ ایران در «کمالخان»
بعد از دو سال و در پی بارشهای اخیر در افغانستان، آب رودخانهٔ هیرمند به ۱۵۰ کیلومتری ایران رسید. تصاویر ماهوارهای مؤید این موضوع هستند، اما آبی که تا کمالخان رسید و آن را سرریز کرد، بهسمت ایران نیامده است. این درحالیاست که نه وزارت امور خارجه کشور و نه وزارت نیرو هیچ موضع رسمی در مورد سیلاب اخیر هیرمند و مهار آن بهوسیلهٔ سازهٔ کنترلی کمالخان نگرفتهاند، اما طالبان در یک موضع پیشدستانه اعلام کرد همچنان حقابهٔ ایران را به رسمیت میشناسد، اما آب هیرمند فقط بهاندازهٔ شهروندان افغانستان است. این درحالیاست که پیشتر و پیش از بهرهبرداری از بند کنترلی کمالخان و کانالهای انحرافی بهسمت گودزره، با وجود سرباز زدن حاکمان افغانستان از تأمین حقابهٔ ایران، لااقل سیلابهای هیرمند به ایران وارد میشد.
گره «آب» با آرزو گشوده نمیشود
طی دو سال گذشته علاوهبر تشدید خشکسالی در منطقه، تحولات سیاسی از جمله قدرت گرفتن دوبارهٔ طالبان در افغانستان، تعجیل در تکمیل پروژههای آبی ترکیه، مناقشات آذربایجان و ارمنستان و حوادثی مانند آن، بر حوزهٔ آب و مناقشههای آبی ایران در آبهای فرامرزی مؤثر بود؛ مناقشههایی که حلوفصل آنها نیازمند بهرهگیری از ابزارهای دیپلماتیک بود. از سویی بهنظر میرسد باوجود اقداماتی که دستگاه دیپلماسی کشور دربارهٔ رودخانههای مرزی انجام میدهد، این تلاشها کمتر به نتیجه رسیده است. یکی از نتایج ناکامی طولانیمدت در تلاشهای دیپلماتیک در حوزههای محیطزیستی، تشدید تنش آبی و مشکلاتی مانند گردوغبار و ریزگرد با منشأ خارجی است. «محمدجواد ظریف»، وزیر سابق امور خارجهٔ کشورمان، تمام این تلاشها را ناکام نمیداند، اما معتقد است «نابسامانی در تصمیمگیری و راهبری در سیاست خارجهٔ کشور» مهمترین ضعف کشور در حوزهٔ دیپلماسی است. این ضعف عمومی به حوزههایی مانند دیپلماسی آبهای فرامرزی و مسائل محیطزیستی نیز سرایت کرده است. اگرچه موضوع این گفتوگو سیاست خارجی در حوزهٔ آبهای فرامرزی بود، اما بخش اعظم آن به مسئلهٔ حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند و تلاشهای دولت پیشین برای احقاق آن اختصاص یافت. هرچند برخی تحولات مانند استقرار دوبارهٔ طالبان بهعنوان زمامداران کشور افغانستان، این تلاشها را یکشبه به نقطهٔ شروع بازگرداند.
اعلام نتایج انتخابات مجلس دوازدهم
شمارش آرا از شب گذشته آغاز شده است و بر این اساس آمار انتخابات در هر حوزه انتخابیه اعلام میشود.
حقآبه به هامون نرسید
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه حقآبه هامون باید از افغانستان وارد هامون ایران شود، اظهارکرد: متاسفانه حقآبه هنوز تامین نشده البته رایزنیهایی با دولت افغانستان انجام شده است.
مذاکرهٔ ناکام کمیسار آب در زابل
نشست دوبارهٔ نمایندگان ایران و طالبان در زابل بهعنوان بیستوهفتمین نشست کمیساریای آب دو کشور، در زابل بدون هیچ نتیجهای به پایان رسید. طرف افغانستانی در این جلسه تلاش کرد تا عدم تأمین حقابهٔ ایران را به گردن تغییراقلیم و خشکسالی بیندازد. براساس گزارش منتشرشده از سوی هیئت کارشناسان ایرانی، مواضع طالبان را به چالش کشیده و ادعای کمبود آب را رد کرده است. بااینحال، این نشست نیز به نتیجهای عملی نرسید و هامون و سیستانوبلوچستان همچنان از آب هیرمند بیبهره هستند. شکست پیدرپی دستگاه دیپلماسی کشور در مذاکره با حاکمان غیررسمی افغانستان درحالیاست که تاکنون امتیازات زیادی از جمله سفارتخانه در تهران و تکمیل محور ترانزیتی به طالبان اعطا شده است.
تعهدات آبی افغانستان هنوز محقق نشده است
قصهٔ چگونگی بهرهبرداری از آب رودخانهٔ هیرمند بین ایران و افغانستان به داستانی ۱۵۰ساله تبدیل شده است. متأسفانه تغییر و روی کار آمدن دولتهای مختلف در افغانستان نیز تأثیری بر خطمشی و رفتار افغانها در قبال حقابهٔ مردم ایران از این رودخانه نداشت. چه دولتهای پادشاهی در افغانستان و چه دولتهای برخاسته از رأی مردم و چه دولتهای رویکارآمده توسط جنگهای داخلی در این کشور همواره در قبال جاری شدن هیرمند بهسوی ایران موضعی نسبتاً یکسان داشتهاند. تقریباً اکثر این دولتها بر مشروعیت حقابهٔ ایران و عمل به معاهدهٔ سال ۱۳۵۱ تأکید کردهاند، اما در میدان عمل معمولاً دست به دامان بهانههای مختلف شده و از تمکین به اجرای این معاهده سر باز زدهاند. با وجود رجزخوانی اشرف غنی، رئیسجمهور وقت افغانستان، در سال ۱۳۹۹ و در زمان افتتاح بند کمالخان مبنیبر اهدای آب در برابر نفت و فرار ایشان از افغانستان در سال ۱۴۰۰ و روی کار آمدن دولت امارت اسلامی در این کشور، تفاوت چندانی در رویکرد بهانهجویانه و فرار از عمل به تعهدات آبی افغانستان در قبال ایران مشاهده نشد.
حیات سیستان در گرو دیپلماسی آب
منطقهٔ مهم و تاریخی سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون با حدود ۴۰۰ هزار نفر جمعیت در شمال استان سیستانوبلوچستان واقع شده است. وجود بقایای دولتشهر باستانی پنجهزار سالهٔ ایران تحت عنوان «شهر سوخته» در شهرستان هامون، نشانگر قدمت بالای تاریخی منطقهٔ سیستان است. این منطقهٔ حاصلخیز و هموار از هزاران سال پیش، محل اصلی بهرهبرداری از آب رودخانهٔ هیرمند بوده و نقاط کوهستانی بالادست این رودخانه واقع در افغانستان کنونی، مصرف آب کمتری در مقایسه با سیستان ایران داشتهاند.