از اواخر دههٔ ۱۹۰۰ میلادی بهره‌برداری از هیدروکربن منجر به اثرات و تبعات شدید محیط‌ ‌زیستی در خوزستان شده است. بیشترین زمین‌لرزه‌هایی که در محدودهٔ استان خوزستان ثبت شده‌اند در ژرفای کمتر از ۱۵ کیلومتر احتمالاً تحت اثر تحریک زمین‌ساختی در گسل‌ها به‌دلیل برداشت منابع هیدروکربنی هستند. فرونشست سالیانهٔ زمین در حد ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر در نواحی ساحلی استان خوزستان مشاهده و گزارش شده است.

درباب اهمیت همه‌جانبهٔ «تالاب بزرگ» یا «هورالعظیم» بسیار سخن گفته شده است. از بدبیاری این تالاب است، و ادبار ساکنان و حاشیه‌نشینانش که هور هم در مرز دو کشور با نظم سیاسی خاص است و هم بر بالای میادین نفتی عمیق و پر ارزش. دو کشور به خطاهای استراتژیک، هر یک به‌دلایلی، راه آب بر تالاب بسته‌اند و بر تن نحیف هور مدام ضرباتی هر دم شدیدتر را وارد می‌کنند. میادین نفتی و ارزش اقتصادی آن چشم حکمرانان و صاحب‌منصبان را گرفته یا بگوییم کور کرده است. اکوسیستم و آب و اقلیم و زیستمندان متنوع و حیات اجتماعی-اقتصادی-بوم‌شناختی مردمان این ناحیه فدای مناسبات مخرب اقتصادی طبقهٔ حاکم شده است. در این سو، ایران، ساختار اقتصاد سیاسی مبتنی بر مناسبات سرمایه‌دارانۀ انحصاری کشور را به سمت بیش‌برداشتِ ویرانگر از منابع آب‌های سطحی و زیرسطحی کشانده و صنعت و کشاورزی ایدئولوژیک وابسته به بیش‌مصرفیِ آب را به‌شدت توسعه داده است. آبی که باید به تالاب‌ها و دریاچه‌ها بریزد و در آبخوان‌ها ذخیره شود، در نوعی کشاورزی سنتیِ کم‌بهرۀ آب‌بر راه به ساقه‌های گندم و پوستهٔ هندوانه می‌برد و در فولادسازی هدر می‌شود. این بماند.