پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | برچسب: هورالعظیم

بایگانی مطالب برچسب: هورالعظیم

دست از سر هورالعظیم بردارید!

درباب اهمیت همه‌جانبهٔ «تالاب بزرگ» یا «هورالعظیم» بسیار سخن گفته شده است. از بدبیاری این تالاب است، و ادبار ساکنان و حاشیه‌نشینانش که هور هم در مرز دو کشور با نظم سیاسی خاص است و هم بر بالای میادین نفتی عمیق و پر ارزش. دو کشور به خطاهای استراتژیک، هر یک به‌دلایلی، راه آب بر تالاب بسته‌اند و بر تن نحیف هور مدام ضرباتی هر دم شدیدتر را وارد می‌کنند. میادین نفتی و ارزش اقتصادی آن چشم حکمرانان و صاحب‌منصبان را گرفته یا بگوییم کور کرده است. اکوسیستم و آب و اقلیم و زیستمندان متنوع و حیات اجتماعی-اقتصادی-بوم‌شناختی مردمان این ناحیه فدای مناسبات مخرب اقتصادی طبقهٔ حاکم شده است. در این سو، ایران، ساختار اقتصاد سیاسی مبتنی بر مناسبات سرمایه‌دارانۀ انحصاری کشور را به سمت بیش‌برداشتِ ویرانگر از منابع آب‌های سطحی و زیرسطحی کشانده و صنعت و کشاورزی ایدئولوژیک وابسته به بیش‌مصرفیِ آب را به‌شدت توسعه داده است. آبی که باید به تالاب‌ها و دریاچه‌ها بریزد و در آبخوان‌ها ذخیره شود، در نوعی کشاورزی سنتیِ کم‌بهرۀ آب‌بر راه به ساقه‌های گندم و پوستهٔ هندوانه می‌برد و در فولادسازی هدر می‌شود. این بماند.

هشدار تخریب هورالعظیم

جمعی از نهادهای علمی و مردمی کشور در نامه‌های جداگانه به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، ضمن ابراز نگرانی از فعالیت میادین نفتی در تالاب هورالعظیم، خواستار رسیدگی ویژهٔ به تبعات اجرایی شدن استحصال میدان نفتی سهراب بر محیط زیست این تالاب شدند.

تالاب‌های ایران در مرز بحران

۱۸ سال قبل وقتی «طرح حفاظت از تالاب‌های ایران» در همکاری بین دولت ایران (سازمان حفاظت محیط زیست ایران)، صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی(GEF) و برنامهٔ توسعهٔ ملل متحد(UNDP) کار خود را شروع کرد، گمان نمی‌رفت در دو دهه بعد اغلب تالاب‌های ایران درگیر آسیبب‌های جدی و حل‌نشدنی باشند. خشکی گریبان بسیاری از تالاب‌ها را گرفته است و برنامه‌های مختلف دو دههٔ گذشته هم تأثیرات اندکی بر وضعیت گذاشته‌اند. «علی ارواحی»، کارشناس مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی که در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ به‌عنوان کارشناس فنی و در سال ۹۸ تا ۹۹ مدیر ملی طرح بوده است، حالا که به گذشته و فعالیت‌های انجام‌گرفته در این مدت برمی‌گردد، تعمیم نیافتن الگوهای موفقی که به‌صورت پایلوت عملیاتی شدند در سطح ملی و عملکرد جزیره‌ای را از جمله مشکلات و نقدهایی می‌داند که همچنان گریبان این طرح را گرفته است. او در روز جهانی تالاب‌ها از نقاط ضعف‌های موجود در این حوزه و بی‌توجهی سازمان محیط زیست و سایر ارگان‌ها به اهمیت تالاب‌ها می‌گوید:

دستگیری شکارچی نقابدار هورالعظیم

شکارچی نقابداری که یک ماه پیش تصاویرش از شکار پرنده‌های حمایت شده هوبره در فضای مجازی منتشر شده بود، شناسایی و دستگیر شد.

دیپلماسی محیط زیستی عقب‌مانده است

«محیط زیست» یکی از محورهای مهم حوزه دیپلماسی به شمار می‌رود و هر سال هم اهمیت آن بیش از پیش روشن می‌شود. از سال ۱۴۰۰ ضعف و انفعال شدید در این حوزه موجب شد تا برخی کشورها با مواضع غیرمرسوم دربارهٔ حقوق ایران اظهارنظر کنند. یک روز طالبان در ازای طلب حقابهٔ ایران از هیرمند، دبه‌های زرد انتحاری به دست گرفت و یک‌بار عراق ایران را به پیگیری مسئلهٔ «زاب کوچک» در دادگاه لاهه تهدید کرد. موضوع اما به این سطح محدود نماند و روسیه برای دوبار در یک سال گذشته تمامیت ارضی کشور ما را برای تحکیم روابطش با جهان عرب، زیر سؤال برد. آنچه در دوسال گذشته از انفعال دیپلماسی نصیب شهروندان ایران شده است، پهنه‌های مشترک آبی و رودخانه‌های مرزی بلاتکلیف است که یا حقابه‌شان تضییع شده و به تشدید وضعیت کانون‌های گرد و غبار خارج از کشور منجر شده است. به نظر می‌رسد برنامهٔ منطقه‌ای و مشترکی میان ایران و همسایگانش برای سازگاری با تغییراقلیم وجود ندارد. مهدی ذاکریان، استاد مدعو دانشکدهٔ حقوق دانشگاه پنسیلوانیا و عضو هیئت‌علمی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، چالش اصلی را در «عقب‌ماندگی» سیاست خارجه کشور می‌داند. او بزرگترین چالش دستگاه دیپلماسی کشور را ضعف علمی و عملی و دور ماندن از فضای حقیقی نظام بین‌الملل به‌جای بسط واقعیت می‌داند که نه‌فقط در مورد آب و محیط زیست بلکه در سایر حوزه‌ها هم مشکل‌ساز شده است.

هور باز هم تشنه ماند

سد کرخه امسال را هم در شرایط خشکسالی هیدرولوژیکی گذراند. خردادماه بود که معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان این خبر را اعلام کرد و گفت «ورودی سد کرخه از مهرماه امسال ۴۹ درصد کمتر از میانگین بلندمدت است. سرریز شدن سدهای بالادست کرخه این برداشت اشتباه در مردم و کشاورزان را ایجاد کرده که وضعیت آبی امسال مناسب است، ولی این برداشت درست نیست.» تالاب هورالعظیم که باید حقابه‌اش را کرخه می‌گرفت امسال هم ناکام بود. به‌گفتهٔ یک منبع آگاه به «پیام‌ ما» در جلسهٔ اخیر سازمان حفاظت محیط زیست در هفته‌های اخیر اعلام شده که «چالش محیط زیست با وزارت نیرو همچنان حل نشده است.»

دست رد بر سینهٔ «سهراب»

پنجمین میدان نفتی در تالاب هورالعظیم نتوانست مجوز توسعه‌اش را از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت کند. گزارش ارزیابی محیط زیستی توسعهٔ «میدان نفتی سهراب» از سوی شرکت مهندسی و توسعه نفت برای حفر 20 حلقه چاه جدید در بکرترین قسمت هورالعظیم ارائه شده بود. اما به‌دلیل احتمال بروز آسیب‌های گسترده و خشک‌شدن بخش‌های قابل توجهی از این تالاب، در جلسهٔ چهارشنبه 22 آذرماه کمیتهٔ ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست، نمرهٔ قبولی نگرفت و رد شد.

مخالفت محیط زیست با شرایط اجرای توسعه میدان نفتی «سهراب» در هورالعظیم

خوزستان مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در خصوص طرح توسعه فعالیت میدان نفتی سهراب در تالاب هورالعظیم، گفت: ما با شرایط اجرای کار در تالاب مخالف هستیم.