آنچه در بسیاری از مناطقی که اهالی آن به‌دلیل طرح یا حوادث غیرمترقبه کوچانده شده‌اند رخ می‌دهد، در جزیرهٔ آشوراده نیز اتفاق افتاد: دیر یا زود مردم می‌خواهند به خانه برگردند و حتی اگر تمام قوانین نوشته و نانوشته کشور هم این خواست را بی‌دلیل اعلام کنند، خواست مردم، خواست مردم است. حالا دولت می‌گوید خانه‌های جزیره را به هرکسی که سند ملکی یا مستند قابل‌تأییدی بر مالکیت داشته باشد، پس می‌دهد و در غیراین‌صورت املاک و اراضی مطابق رأی قضایی، از آن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌ است. گویا قانون این گفتهٔ دولت را تأیید می‌کند. مردم اما می‌خواهند به خانه برگردند و فکر می‌کنند حالا که پای پول در جزیره در میان است، دولت آنها را «پیچانده» است. کارشناسان حقوق اما فکر می‌کنند در مقررات اراضی کشور، به‌ویژه آنجاکه مربوط به واگذاری اراضی به صلاحدید دولت یا جبران خسارات بوده است، راه‌حلی برای اهالی جزیره وجود دارد. راه‌حلی که شاید پیچیده باشد، اما ممکن است. از سوی دیگر، گروهی از منتقدان طرح طبیعت‌گردی جزیره می‌گویند اگر در زمان تصویب طرح پیوست‌های اجتماعی و فرهنگی نیز دیده می‌شد، امروز این مناقشه وجود نداشت یا لااقل پیش‌بینی شده بود.

|پیام‌ما|هنوز صدای فریادهای «محمدجواد ساوری» مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری گلستان در گوش محیطبانان منطقه شنیده می‌شود. صدای او که هفتهٔ گذشته به آشوراده رفته و با توهین به محیطبانان، خواستار عمل به گفته‌های رئیس‌جمهور و عملیاتی شدن طرح گردشگری آشوراده شده بود. این طرح بعد از سه دهه کش‌وقوس هنوز محل مناقشه است. آشوراده که زمانی محل زندگی بود، بعد از بالا آمدن آب دریا در دههٔ ۷۰ خالی از سکنه شد و در دهه‌های اخیر هم چند طرح برای گردشگری آن نوشته شد. در این میان یکی از نویسندگان طرح در دولت قبلی می‌گوید آنها تلاش کردند تا طرح از «گردشگری» به «طبیعت‌گردی» بدل شود و از ساخت‌وساز و تغییر در منطقه جلوگیری شود. فعالان محلی اما معتقدند تا زمانی‌که مناطق گردشگری بسیاری در منطقه وجود دارد و به آنها رسیدگی نمی‌شود، چرا همچنان تلاش برای از بین بردن این منطقه که محل آمد‌وشد پرندگان مهاجر است، بالاست؟ پرسشی که تاکنون مسئولان پاسخ درخوری برایش نداشته‌اند.

«برین گم‌شین! رئیس‌جمهور دستور داده جزیره باید گردشگری بشه، شما اینجا چه‌کارهٔ مملکتین. شما چه‌کاره‌ای که جلوی مسئولان ما را می‌گیرید! تو گوش تو هم می‌زنم! توهین می‌کنم؟» «محمدجواد ساوری» مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری گلستان همین دو روز پیش این کلمات را با صدای بلند خطاب به «محمود تقی‌پور»، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، گفت و بر سرش داد کشید! شاید اگر چند نفر دیگر حضور نداشتند،‌ مشتی هم حوالهٔ محیطبان می‌شد! ماجرا از آنجا آغاز شده بود که مسئولان میراث فرهنگی استان گلستان برای کف‌سازی گذرگاه‌های دهکدهٔ آشوراده واقع در جزیرهٔ آشوراده به منطقه رفته بودند اما با ممانعت محیطبان منطقه روبرو شده بودند و کار به درگیری لفظی کشیده بود. با این‌حال عصر دیروز ساوری از تقی‌پور به‌دلیل این درگیری عذرخواهی کرد.

حاشیه‌های توقف پتروشیمی میانکاله ادامه دارد

سرمقاله

|پیام ما| آزمون سخت دولت در شُرف برگزاری است. کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست دولت در حالی ظهر امروز جلسه خود را برگزار خواهد کرد که یکی از دستورات این جلسه «بررسی پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست با عنوان لغو بندهای ۴ و ۵» مربوط به پتروشیمی پرحاشیهٔ میانکاله است. این پتروشیمی از سال ۹۹ که مصوبه احداثش را هیئت وزیران صادر کرد، تاکنون محل مناقشه بوده است. بارها دربارهٔ تخلفات گسترده در تصویب و واگذاری زمین به آن صحبت شده و از سویی مسئولان سازمان محیط زیست گفته‌اند که گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی این پتروشیمی ناقص است و به تصویب نرسیده است. حتی با وجود مخالفت دادستان، کنشگران و کارشناسان محیط زیست، همچنان برای احداث این پروژه در نزدیکی ذخیره‌گاه زیست‌کره میانکاله پافشاری دیده می‌شود. در روزهای اخیر سازمان امور اراضی کشور نیز گفته است که زمین پتروشیمی میانکاله را پس می‌گیرد و حالا از یک سو امیدواری‌ها برای آنکه جلسه امروز کمیسیون زیربنایی به نفع محیط زیست و باز‌پس‌گیری مراتع و ساخته‌نشدن پتروشیمی تمام شود بیشتر شده؛ از سوی دیگر احتمال دارد صنعتی که مجوز محیط زیست را ندارد و دو بار متوقف شده، این بار با قدرت بیشتر عملیات خود را اجرا کند. در همین حال معاون سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: «موضع سازمان حفاظت محیط زیست دربارهٔ ساخت پتروشیمی میانکاله همان موضع قبلی است: نه!»

پرونده‌ای به مناسبت ۲۱ مرداد، روز ملی دریای خزر