بایگانی مطالب برچسب: منابع طبیعی
چنار کهنسالی که با مجوز قطع شد
از زمانی که ارهبرقی روی تنه درخت چنار جا خوش کرد تا زمانی که به خاک افتاد تنها ۱۰ ثانیه زمان برد، از زمانی که آن نهال کوچک به این درخت چنار بدل شد، ۲۰۰ سال! از لحظهای که سه درخت چنار منطقۀ سرآسو لرستان قطع شدند تا امروز که این گزارش نوشته میشود، هزاران بار تصویر و خبر این اتفاق در میان تلفنهای همراه مردم چه در این استان و چه سایر مناطق ایران دستبهدست شده و همه یک واکنش داشتند؛ حیرت!
کشف قاچاق چوب در استان تهران
فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی از کشف هفت مترمکعب چوب قاچاق در سال جاری و پیگیری برای نصب دوربین مداربسته بهمنظور پایش عرصههای طبیعی در شهرستانهای دماوند و شمیرانات خبرداد.
طرحهای آبخیزداری به مثابه سنگ بزرگ
|پیام ما| طرحی برای چارچوب تدوین شرح خدمات برنامهٔ راهبردی مدیریت جامع حوضههای آبخیز توسط معاونت آبخیزداری، مرتع و بیابان (سازمان منابعطبیعی و آبخیزداری کشور) و مرکز بینالمللی مدیریت جامع حوضههای آبخیز و منابع زیستی در مناطق خشک و نیمهخشک (ICIMWB) تحتپوشش سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) و با همکاری تعدادی از اساتید دانشگاه پایان سال گذشته تدوین و تهیه شده است. این طرح تاکنون اجرا نشده است و بهنظر میرسد که چارچوب پیشنهادی بسیار گسترده، متنوع، ایدهآلی و آرمانی تهیه شده است و در عمل، قابلیت اجرایی ندارد.
سـکتـه در توسعه
حدود سه دهه از برنامههای گستردهٔ توسعهٔ اقتصادی و صنعتی در سطح کشور میگذرد؛ طرحهای عملیاتی مختلفی نگاشته شده و اتاقهای فکر متنوعی راه افتاده و درنهایت وقتی که به این سیاهه از مطالبات نگاهی میاندازیم، موارد متعددی باقی مانده که هیچگونه اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است. در این نوشتار در تلاش هستم برخی از مهمترین این موارد حیاتی را که به توسعهٔ پایدار استان بوشهر پیوند خوردهاند، اشاره کنم. بهزعم نویسنده، وضعیت بالینی استان بوشهر در شرایط «سکته» در توسعه قرار دارد و لاجرم باید این کالبد محتضر را احیا کرد. در ضمن چهبسا برخی از این موارد هفدهگانه، در بیشتر استانهای کشور نیز قابل ردگیری باشد، اما استان بوشهر بهدلیل اینکه همواره بهعنوان یکی از استانهای شاخص در مباحث توسعهٔ صنعتی مورد توجه قرار گرفته و بهگونهای با تجربهٔ زیستهٔ نویسنده نیز همعنان است، انتخاب شد و تحلیلها بهطور خاص درباب این استان ارائه شد.
درختان، قربانیان جاده «گلیران»
با آسفالتریزی جاده ۲۷ کیلومتری در دل جنگلهای «گلیران»، در اخبار محلی از پیگیریهای «علی کریمی فیروزجایی»، نماینده مردم بابل قدردانی شده است؛ این جاده روستای «فیروزجاه» را به معدن زغالسنگ گلیران و البته زمینهای بالادست متصل میکند. پیمانکار میگوید علاوه بر معدن، «دامداران و ساکنان ییلاقات از نعمت راه ایمن بهرهمند میشوند.» اما مخالفان میگویند در ییلاقات بالادست هیچ روستایی نیست. آنها شاهدند که جادهای که قرار بود ۶.۸ متر عرض داشته باشد در بعضی نقاط تا ۲۰ متر عریض شده و با اینکه طبق طرح کمیته فنی فقط باید ۱۹۶ درخت قطع میشد، تاکنون نزدیک به هزار اصله درخت در این مسیر قربانی شده و با هر بارش سیلآسا، درختان حریم جاده، مثل برگهای پاییزی بر زمین میریزند.
فسون و فسانهٔ اقتصاد سبز سرمایهداری
«هرچه اقتصاد آزادتر باشد، کیفیت هوا، آب آشامیدنی و بهداشت، فلزات سنگین و مدیریت پسماند بهتر است. این نتایج از این فرضیه که لیبرالیسم اقتصادی و بازارهای باز با بهبود کیفیت محیط ارتباط دارد را تایید میکند. لیبرالیسم اقتصادی ممکن است با تقویت نوآوریهای فناورانه، تشویق شرکتها به ارائه تعهدات داوطلبانه توسعه پایدار، عملکرد محیط زیست بهتری را رقم بزند.» این گزارهای کاملاً اشتباه است، و در واقعیت امروز جهان، و البته برای آینده کشوری در بزنگاهی تاریخی مانند ایران، کاملاً گمراهکننده. این گزاره در مواجهه با سیاستهای اقتصادی ایران، بهویژه در حوزه محیط زیست، عمدتاً با برنشاندن نوعی دوگانه کاذب، یک ساختار اقتصادسیاسی که غیردموکراتیک، ناپاسخگو، مسئولیتگریز و غیرشفاف است در مقابل اقتصاد بازار آزاد در کشورهای پیشرفته، که تاریخی سهمگین و پرمسئله را بر دوش میکشند، حکم به برتری تام و تمام ساختار بازار آزادی میدهد که نتایج ویرانکنندهاش در همه ابعاد انسانی و محیط زیستی عیان شده است. در ناعادلانهبودن اقتصاد لیبرالی موجود همین بس که طبق گزارش نهاد آکسفام یک درصد ثروتمندان جهان تقریباً دوسوم از کل ثروت جدید ایجاد شده از سال 2020 به این سو را تصاحب کردهاند. پیش از این و در طول دهه گذشته، سهم یک درصدی ثروتمندترین افراد از کل ثروت تولیدی حدوداً یکدوم بود که نشان میدهد نابرابری میان یک درصد و ۹۹ درصد جمعیت جهان افزایش یافته است. بر این باید افزود که بررسی دادههای پنجاهساله نشان میدهد افزایش دما باعث کاهش تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورهای فقیر و افزایش تولید اقتصادی کشورهای ثروتمندتر شده و تغییراقلیم حرکت بهسمت کاهش شکاف در نابرابری درآمد بین ثروتمندترین و فقیرترین کشورهای جهان را کند کرده است. موفقیت سیستم مذکور را هم افزایش انتشار گازهای گلخانهای، استمرار گرم شدن زمین و افزایش میزان و وسعت فروداشت محیط زیست رد میکند.
چشماندازی برای پایداری
افزایش همیشگی قاچاق چوب
|پیام ما| فقط هفت ماه از سال گذشته است و آمار تکاندهندهای از قاچاق چوب اعلام شده است. سازمان منابعطبیعی اعلام کرده است که ۱۰ میلیون مترمکعب چوب فقط به قصد رفع نیاز جامعهٔ محلی مصرف میشود و این، علاوهبر شش میلیون مترمکعبی است که برای رفع نیاز کارخانههای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. کنترل استخراج غیرمجاز چوب درحالی در کشور بهدشواری انجام میشود که در اکثر موارد مبدأ و مقصد چوب برداشتشده مشخص است. بنابه آمار این سازمان شش ماه اول سال گذشته حدود دو هزار و ۵۳۹ مترمکعب قاچاق چوب در کشور صورت گرفت و امسال در شش ماه اول سال حدود سه هزار و ۸۵ مترمکعب چوب قاچاق شده است. بر این اساس، کشف قاچاق چوب نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد افزایش یافته است. عددی که در محاسبهٔ تخریب جنگل به نسبت زایش آن بسیار بالاست. آنچه بیشازپیش میتواند نگرانکننده به نظر برسد این است که طی سالهای گذشته بهویژه از ابتدای دههٔ ۹۰ قاچاق چوب هر سال به نسبت سال قبل از آن با افزایش ۱۰ درصدی روبهرو بوده است. این آمارها یعنی جنگلهای ایران بهصورت مستمر و با سرعت قطع میشوند و از بین میٰروند.