بایگانی مطالب برچسب: صنعت آب کشور
پیشنهادِ تجدیدنظر در تخصیص آب
|پیامما| بسیاری از کارشناسان بخش آب معتقدند، چالش آب در کشور صرفاً کمیابی فیزیکی آب نیست؛ بلکه ناکامیهای نهادی و سیاسی در مدیریت آب است. بههمیندلیل بازارها میتوانند بهعنوان ابزاری با رویکرد تقاضامحور، برای مدیریت کمیابی آب ایفای نقش کنند. منتقدان بازار آب (که نمونههای موفق بیشماری در جهان دارد) معتقدند بازارها میتوانند بهسبب نبود شرایط و بسترهای سیاسی و نهادی، به مایۀ دردسر نیز تبدیل شوند. بههمیندلیلاستکه، نقش آنها بهعنوان یک راهحل برای بحران آب ابراز تردید میشود. ازاینرو اتخاذ رویکرد چندرشتهای و همیارانه به نقشآفرینی بازارهای آب، میتواند به ارتقای اثربخشی آن کمک فراوانی کند. طبق آمار رسمی وزارت نیرو، از نظر اقتصادی سهم هر مترمکعب آب مصرفی در تولید ناخالص ملی در ایران کمتر از دو دلار است؛ درحالیکه متوسط جهانی هشت دلار به ازای هر مترمکعب است. باتوجهبه این واقعیت و همچنین تمایل دولت به ایجاد بازار آب، اینبار اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در نشستی مشترک با مدیران وزارت نیرو و فعالان صنعت آب پیشنهاد داده است، بهمنظور مدیریت «ابرچالش آب» اجرای برنامه دَهساله با تکیهبر دو اصل مهم و همزمان مؤثر است: «تجدیدنظر در تخصیص منابع آب موجود با اولویتدادن به تعادلبخشی آبهای زیرزمینی و حقابههای زیستمحیطی» و «افزایش بهرهوری». همچنین اتاق ایران اعلام کرده است که تقویت بازار آب باید بهعنوان اهرمی برای واقعیشدن قیمت آب بهجدیت پیگیری شود.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/مصرف-آب-صنعت.jpg)
بهرهبرداری از سد مشترک در « ارس»
|پیام ما| سد «قیز قلعهسی» بهعنوان پروژهٔ مشترک ایران و آذربایجان و با هدف بهرهمندی بیشتر هر دو کشور از این آبراههٔ مشترک به بهرهبرداری رسید. روز گذشته شرکت مدیریت منابع آب کشور، به همین مناسبت نشستی خبری برگزار کرد تا ویژگیهای این سد جدید را تشریح کند. بنابر آنچه در این نشست خبری اعلام شده است این سد بهمنظور اجرای پروتکلهای رودخانهٔ ارس ساخته شده است و دولت امیدوار است اضافه شدن ظرفیتهای دو سد خداآفرین و قیز قلعهسی به سد ارس، موجب افزایش رفاه و امنیت و آرامش نقطهٔ صفر مرزی شود. براساس آنچه در این نشست اعلام شد با اجرای این طرح، حدود ۷۴ هزار هکتار اراضی دیم و ۱۵ هزار هکتار اراضی بهبود، زیر آب میرود و این پروژه در مرحلهٔ اول اشتغالزایی ۴۰ هزار نفر و در مرحلهٔ دوم اشتغالزایی ۳۰ هزار نفر را بهدنبال خواهد داشت. بااینحال، در این نشست خبری مبنیبر همکاری مشترک دو کشور آذربایجان و ایران برای کاهش آلودگی آب ارس به گوش نرسید. این درحالیاست که علاوهبر ارمنستان، ایران و آذربایجان نیز منابع آلایندهای را بهویژه با فعالیتهای معدنی به ارس روانه میکنند.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/سد-قیز-قلعه-سی-سد-مرزی-ایران.jpg)
مدیریت مخزن آب سدها در زمان وقوع سیل
اعتبارات سرگردانِ آب
بررسی و تحلیل شاخصهای کلان بخش آب در سهماههٔ سوم از بحرانیتر شدن وضعیت آب حکایت دارد. چالش در تأمین آب شرب در مناطق جنوبشرق کشور بهویژه استان سیستانوبلوچستان (عدم رهاسازی حقابهٔ ایران از رودخانهٔ هیرمند از سوی افغانستان)، برنامهریزی برای قطع آب کیفی صنایع برخوردار از خط فاز یک خلیج فارس در استان یزد، ارائهٔ پیشنویس نقشهٔ راه آب کشور از سوی وزارت نیرو و تصویب آن در شورایعالی آب، اجرای طرحهای اضطراری آبرسانی در شهرها و روستاهای دارای تنش آب شرب، افزایش میانگین دما در سطح جهان و کشور و ثبت رکوردهای دمایی بالا از مهمترین رویدادهای آبی در سهماههٔ آذر سال گذشته بود که بر مدیریت منابع آبی ایران اثرگذار بود. از سوی دیگر بهنظر میرسد اعتبارات هزینهشده در این سه ماه چندان موفق عمل نکرده است. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی که این شاخصهای کلان را بررسی کرده است، مدعی است با احتساب ۲۶ درصد اعتبارات تخصیصیافته در نیمهٔ اول سال گذشته، مجموع تخصیص صورتگرفته به این بخش (بدون در نظر گرفتن اعتبارات صندوق توسعه برای طرحهای آب مرزی در فصل پاییز) تا انتهای آذر، به ۴۵ درصد میرسد و تأمین نزدیک به ۵۵ درصد اعتبارات مصوب، به فصل پایانی سال موکول شده بود. این توزیع نامتوازن اعتبارات در طول سال، موجب عدم امکان برنامهریزی صحیح برای اجرای طرحها، وضعیت نامطلوب مشاوران و پیمانکاران، عدم تحقق اهداف برنامههای توسعه و همچنین طرحها و پروژههای تعریفشده در قانون بودجه، عدم پایبندی به برنامهٔ زمانبندی اجرای پروژهها و طرحهای عمرانی و همچنین ایجاد ابهام در بودجهریزی سال آینده خواهد شد. این گزارش در مورد تشدید تنش آبی در بیشتر نقاط کشور در فصلهای گرم ۱۴۰۳ هشدار داده است.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/دیجیتال-4-jpg.webp)
تنش آبی را فراموش نکنید
اگرچه در روزهای گذشته اکثر مناطق کشور شاهد بارش باران یا برف بودند، اما بررسیها نشان میدهد حال منابع آبی همچان خوب نیست و تا شرایط نرمال فاصله دارد. این در حالی است که ناترازی منابع و مصارف هم در کشور وجود دارد. به طوری که مصرف آب کشور ۹۰ درصد آب تجدیدپذیر است یعنی نزدیک به ۵۰ درصد مصرف مازاد داریم. مثلا در پایتخت، تهرانیها ۵۰ درصد بیشتر از سرانه دنیا مصرف آب دارند. در این شرایط راهکار چیست و برای عبور از این بحران چه باید کرد؟ سخنگوی صنعت آب ضمن تشریح وضعیت منابع آبی کشور به این سوالات پاسخ میدهد. او میگوید رفتار مصرفی ما در حوزه آب باید با این فرض باشد که کل کشور درگیر تنش آبی است.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/03/مهر-1-jpg.webp)
اضطرار تأمین آب شرب
|پیام ما| برخلاف پیشبینیها، پاییزی پربارش را پشت سر نگذاشتیم و از طرفی میزان بارندگی در همین چندروز زمستان نیز بهمیزان قابلانتظار نبوده است. بههمین دلیل برای چند شهر در کشور برنامهٔ تأمین اضطراری آب آشامیدنی تعریف شده و در حال اجراست. این را «عیسی بزرگزاده»، سخنگوی صنعت آب کشور، اعلام کرد. هرچند که او تأکید داشت این اقدام بهمعنای وجود بحران نیست، ولی ارزیابی وزارت نیرو چنین است که باید اقداماتی اضطراری انجام شود. او البته از شهروندان خواست تا سعی کنند حداقل ۱۵ درصد در مصرف آب آشامیدنی صرفهجویی کنند تا سال کمبارش جاری بدون مشکل سپری شود. سخنگوی صنعت آب کشور البته گریزی هم به بحث داغ اینروزها یعنی «ابردزدی» زد و گفت که چنین موضوعی در مجامع علمی مطرح نشده است.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/2-5-jpg.webp)
آبِ گران و ناپایدار
|پیام ما| در نخستین نشست «گفتوگوهای آبی» با رویکرد انتقال آب دریا کارشناسان بر رعایت ملاحظات محیط زیستی و توجیه اقتصادی طرح تأکید کردند. مشاوران طرح نیز اذعان کردند که طرح انتقال آب دریا کاملاً منطبقبر سند آمایش سرزمینی است. ضمن اینکه صنایع با توجیه اقتصادی حاضر به تأمین بخشی از هزینههای طرح انتقال آب دریا شدهاند. باوجوداین، منتقدان انتقال آب دریا همچنان بر دقیق نبودن مطالعات، گرانی غیرقابلتوجیه آب منتقلشده و ضرورت شفافیت اقتصادی حضور صنایع، همچنین نبودن توجیه محیط زیستی و اثرات مخرب آن تأکید میکردند، اما دولت و حامیانش معتقد به اجرای طرح تحت هر شرایطی بودند. «مسعود امیرزاده»، نمایندهٔ تشکلهای محیط زیستی، «علی مریدی» استاد دانشگاه، «سعید نیریزی» و «مهرداد حاج زوار» مشاوران طرح از میهمانان نشستی بودند که به میزبانی «عیسی بزرگ زاده» سخنگوی صنعت آب برگزار میشد.
![](https://payamema.ir/pubfiles/2023/11/2-21-jpg.webp)