بایگانی مطالب : آب
وزارت نیرو، «سیاست ساز» یا «سیاست باز»
|پیام ما| موضوع مدیریت آب علاوهبر اینکه در گرو مدیریت و عملکرد چندین بخش و دستگاه قرار دارد، در ذات موضوعی چند بعدی است که گاه مسائلی مانند آبراههها و پهنههای آبی مشترک و فرامرزی آن را پیچیدهتر میکند. مرزهایی که نه فقط حقوق آب را پیچیدهتر میکنند، بلکه مباحث بنیادینی مانند عدالت آبی را به میان میآورد. کارشناسان اینبار از این ابعاد درکُنِش صحبت میکنند که چگونه سیاستبازی بهجای سیاستسازی در مؤثرترین دستگاه دخیل در مدیریت آبی کشور نهتنها ملغمۀ مدیریت امروز را ایجاد کرده است، بلکه گره احقاق حقوق داخلی و بینالمللی ذینفعان منابع آبی را کور میکند. این میان، آنچه قربانی میشود «عدالت آبی» برای همۀ شهروندان است. به نظر میرسد دولت چهاردهم با شعار «عدالت محوری»، نیاز مبرم به بازنگری در سیاستهای داخلی و خارجی مدیریت منابع آب کشور دارد.
انتخاب وزیر نیرو باتوجهبه مسئلۀ اجتماعی آب
حوزۀ آب و انرژی، نیازمند دمیدن روح گفتمانی تازه است
دولت چهاردهم و وضعیت آب کشور
انتقال آب بینحوضهای آخرین راه است
آبخیزداری و توصیههای کلی برای تأمین آب شرب مورد نیاز روستاها
رهاسازی آب از سد گتوند و چالشهای آن
رییس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان از هدررفت حجم زیادی آب شیرین در راستای جلوگیری از قطعی برق و ضررهای آن در کمبود آب برای کشت پاییزه خبر داد.
کابینۀ چهاردهم بیآبی را باور کند
کمیتههای تشکیل شده برای بررسی وزرا و معاونان رئیسجمهوری طی روزهای نخست مرداد، اسامی مورد تأیید خود را به «مسعود پزشکیان» اعلام میکنند. آنچه از نظر بسیاری از فعالان حوزۀ آب و نیرو اما به نظر هنوز هم وجود دارد، توجه اندک به ابرچالش آب و محیطزیست در کشور است که مناظرهها و برنامههای انتخاباتی رئیسجمهوری منتخب هم از نگرانی پیرامون آنها کم نکرد. حالا متخصصان آب و دیپلماسی آب میگویند جامعۀ مدنی باید به شکل جدی از رئیسجمهوری رفع بحرانهای آب چه در بعد داخلی و خارجی را مطالبه کنند تا دولت هم آن را جدی فرض کند. این کارشناسان مهمترین معضلات و چالشهای این بخش را درحالی اعلام میکنند که معتقدند مدیریت آب و دیپلماسی آب بهتنهایی نه از عهدۀ وزارت نیرو بر میآید نه دستگاه دیپلماسی. بلکه دولت باید برنامهای کلان در مجموعۀ ارکان و سازمانها برای حکمرانی در اقلیم خشک ایران داشته باشد. طی سالهای گذشته نهتنها بسیاری از برنامههای کشور با اسناد بالادستی آب از جمله سند سازگاری با کمآبی تناقض داشت، بلکه بسیاری از وزارتخانهها نیز مانند جهاد کشاورزی گویا علیه آب فعالیت میکردند. حالا کارشناسان میگویند همۀ اعضای کابینه باید به مدیریت ایرانِ خشک و لحاظ ضوابط محیطزیستی ناشی از شرایط خشک کشور باور داشته باشند.
معدنی از طلای قابل کشت
بیش از یک قرن پیش، یک گیاهشناس بریتانیایی پروژهای را کلید زد که بسیاری آن را تنها یک گردآوری ساده میدانستند، اما همان پروژه، یک قرن بعد پاسخ سؤالهای فراوانی را به دانشمندان داد و برای مقابله با کمبود غذا در جهان، راههایی جدید و کارآمد پیش پای آنها قرار داد. پروژهای که این گیاهشناس انجام داد، گردآوری ارقام مختلف گندم از سراسر جهان بود که حالا به دانشمندان کمک میکند تا نسخههایی بهتر برای مقابله با کمبود غذا بپیچند؛ آنهم در کرۀ زمین که روزبهروز درحال گرمترشدن است و همین افزایش دما، نگرانیهای فراوانی برای امنیت غذایی ساکنان زمین به وجود آورده است.
افتخار به خودکفایی گندم با استخراج آب از چاه ۲۵۰ متری
در جریان رقابتهای انتخاباتی و ارائه برنامههای نامزدهای ریاست جمهوری، کشاورزی و محیط زیست مغفول ماند. نظام پیچیدهای از مسائل که پس از انتخابات نیز در هیاهوی جذاب گزینههای وزارتخانهها گم شدهاند. رئیسجمهوری منتخب اگر چه در تبلیغات خود به تخریب محیط زیست اشاره کرده و در یک برنامه تبلیغاتی نیز گفته بود که خود روستازاده و قائل به توسعه همپای روستا و شهر است اما به نظر میرسد غفلت ساختاری از مسائل اقلیمی و ایضا تامین امنیت غذایی چیزی نیست که صرفا با چند مورد گفته دنبال شود. برخی معتقدند که فرآیند تامین امنیت غذایی و تولید محصولات کشاورزی و نظام توزیعی آب در سالهای اخیر درگیر بحرانهای هراسناکی شده که تا پیش از این سابقه نداشتهاند. در این میان وجود چشماندازی برای نظام مسائل کشاورزی و توسعه پایدار ضروری است. این مسائل و ضرورت پرداخت به آنها ما را واداشت تا به سراغ «غلامحسین هادیزاده رئیسی»، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران و پژوهشگر و فعال صنفی بخش کشاورزی برویم. او اگر چه علوم پزشکی خوانده اما در طول عمر خود بیشتر مشغول کشاورزی بوده و اکنون بیش از سه دهه است که در مطالبات صنفی بخش کشاورزی و پژوهشگر این حوزه در ایران و جهان فعالیت میکند. هادیزاده در این مصاحبه از عمق پیچیدۀ بحرانهای کشاورزی پرده برمیدارد و با بیانی صریح از این میگوید که در دهههای اخیر نظام برنامهریزی و تصمیمگیری حوزهٔ توسعه، هجومهایی اگرچه از سر غفلت اما همهجانبه، به بخش کشاورزی ایران وارد آورده است. مشروح گفتوگوی «پیام ما» با او را میخوانید.
آب «دهفول» به فضولات دامی آلوده بود
۳۰۰ نفر از اهالی روستای «دهفول» نهاوند استان همدان، بهدلیل استفاده از آب شربِ آلوده به میکروب با منشأ فضولات حیوانی روانۀ مراکز درمانی شدند. این اتفاق در پی ورود چاه جدیدی به مدار تأمین آب شرب این روستا اتفاق افتاد؛ چاهی که سالها متروکه بود و طی سالیان به فاضلاب انسانی و فضولات حیوانی آلوده شده بود. مرکز بهداشت شهرستان نهاوند و شرکت آب و فاضلاب این شهرستان، بدون هیچ آزمایشی از آب، پیش از اتصال به مدار، آب را صرفاً با کلرزنی وارد شبکه کردند. پس از ابتلاء تعداد قابل توجهی از اهالی به علائم مشترک مسمومیت، آزمایشِ سلامت آب انجام، آلودگی به میکروب ناشی از فضولات حیوانات تأیید و حلقۀ چاه دوباره مسدود شد.
فردای داغ شهرها
زمین روزبهروز گرمتر میشود و پیشبینیهای اقلیمی، شرایط مطلوبی را برای سالهای آینده رقم نمیزنند. توفانهای شدید، سیل، خشکسالی، موجهای گرما و سرمای غیرمنتظره، آتشسوزیهای گسترده و... پیشبینیهایی برای دهههای آینده هستند که دستکم نیمی از کرۀ زمین را درگیر خود میکنند. اما بسیاری از این پیشبینیها یا با زبان و ادبیات تخصصی هستند یا آنکه دادههایی کلی را ارائه میدهند که تجزیه و تحلیل آنها برای متخصصان امکانپذیر است. معمولاً مردم عادی کمتر از این دادهها و تجزیه و تحلیلها سردرمیآورند. بااینحال، بهتازگی جمعی از دانشمندان دادههای مربوط به پیشبینی وضعیت شهرها در دهههای آینده را روی نقشه پیادهسازی کردهاند تا مردم عادی بتوانند این موضوع را درک کنند که محل سکونت آنها در چند دههٔ آینده چه شرایطی را تجربه خواهد کرد.