بایگانی مطالب : آثارباستانی
این دهکده دیگر چوبی نیست
روستای گردشگری «امامزاده ابراهیم (ع)» شفت در ۴۸ کیلومتری مرکز گیلان (رشت) در دهستان چوبر در منطقهٔ ییلاقی و در دامنهٔ کوه اسلار و ونی قرار دارد که بهواسطهٔ وجود ساختمانهای زیبا، رنگارنگ و چوبی چندطبقه و وجود چشمههای بکر و طبیعت چشمنواز، همهساله در بهار و تابستان میزبان بسیاری از گردشگران و زائران است. امامزاده ابراهیم (ع)، مطابق شجرهنامهٔ موجود این امامزاده از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است. خانههای روستا چهار، پنج یا شش طبقه هستند. معمولاً در روستاهای دیگر این نوع خانهسازی را نمیبینیم که تنها مصالح بهکاررفته برای خانهسازی در روستا چوب باشد.
![این دهکده دیگر چوبی نیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/امازاده-ابراهیم.jpg)
خطر شهرکسازی روی میراث «دقیانوس»
|پیام ما|«جیرفت» که آن را مرکز حوزه فرهنگی جازموریان در جنوب شرقی ایران میدانند، معروف به شهر «دقیانوس» یا به گفته مردم محلی «کلنگی» محوطه بسیار بزرگی است که بیش از 1200 هکتار مساحت دارد. این محوطه در سمت غرب و چسبیده به شهر کنونی جیرفت است که در متون تاریخی و جغرافیایی از آن نام برده شده. این شهر آنطور که «سیدرسول موسوی حاجی» و «میثم شهسواری» در مقاله «شهر قدیم جیرفت: توضیحی برای روند و چرایی متروک شدن آن با نگاهی به شهر جدید جیرفت» نوشتهاند؛ مهمترین مرکز شهری در بخش جنوب ایالت کرمان تا دریای پارس در سدههای آغازین تا میانی هجری بوده است که با نام ولایت جیرفت شناخته میشده.
![خطر شهرکسازی روی میراث «دقیانوس»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/جیرفت.jpg)
جای خالی «گرهچینی» چوب
سیر نشدن از تماشای درها و پنجرههای مساجد قدیمی مثل مسجد نصیرالملک شیراز یا زیبایی خیرهکنندهٔ منبرهای چوبی به لطف هنر گرهچینی چوب است؛ آنجا که شکلهای هندسی با آهنگی یکنواخت و نظمی حسابشده کنار هم چیده میشود. گرهچینی چوب که با کنار هم قرار گرفتن قطعات کوچک چوب ایجاد میشود، هنری است که این روزها حال خوشی ندارد و چنان در سراشیبی فراموشی است که کمتر هنرمندی سراغی از آن میگیرد.
![جای خالی «گرهچینی» چوب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/05/4.jpg)
آثار عیلامی در خطر تعرض است؟
![آثار عیلامی در خطر تعرض است؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/4-4.jpg)
بازنشر خبر قدیمی درباره تابوتهای جوبجی
ویدیویی از تابوتهای باستانی در محوطه ایلامی جوبجی رامهرمز در حالی دستبهدست و گفته میشود «برای انتقال آنها اقدامی نشده است» که میراث فرهنگی استان خوزستان نهایتا اعلام کرد خبر ۵ سال پیش بازنشر شده است.
![بازنشر خبر قدیمی درباره تابوتهای جوبجی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/تابوت-جوبجی.jpg)
آغاز نجات بناهای تاریخی از فرونشست
فرونشست زمین یک موضوع گسترده در سطح جهانی و دغدغهٔ مهم در این باره، آسیبی است که برای بناهای تاریخی وجود دارد. ایران در میان پنج کشور اول جهان قرار دارد که هم بیشترین میانگین فرونشست و هم بیشترین وسعت مناطق تحتتأثیر این پدیده در آن رخ داده است. نکتهٔ مهم اینکه فرونشست تنها بحران زمینشناسی است که قابل برگشت نیست و اگر آبخوان از بین برود، بیابان تشکیل میشود. چیزی شبیه کویر لوت که بارندگی دارد، اما آب در آن نفوذ نمیکند یا رودخانهٔ شیراز که آب به کف آن نفوذ نمیکند و در برابر بارشها سیلاب راه میافتد. به همین دلیل اقدامات مختلفی در سطح جهانی برای مقابله و جلوگیری از فرونشست زمین در حال انجام است، اما به تأکید متخصصان هنوز این سیاستگذاریهای نوین در کشور ما جای خود را باز نکرده. البته بهگفتهٔ «علی بیتاللهی»، رئیس بخش زلزلهشناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی کلید استفاده از فناوری نوین برای کاهش اثرات بحرانهای طبیعی از جمله فرونشست بر بناهای تاریخی در کشور زده شده است و این امیدواری وجود دارد که با تأمین بودجه بتوان براساس اولویت خطر فرونشست در سایتها و بناهای تاریخی، کاهش آسیبها را رقم زد.
![آغاز نجات بناهای تاریخی از فرونشست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/فرونشست-بافت-تاریخی.jpg)
سه کاوش جدید در پسکرانهٔ خلیجفارس
|پیام ما | خلیجفارس، آبراههای است نیلگون، یک جلوه از تمدنی دیرپا و باشکوه که مردم جنوب پابهپای آن پیش آمدهاند. مردم این دیار از خوزستان گرفته تا بوشهر و هرمزگان بهواسطهٔ همنشینی با دریا، اشتراکهای فرهنگی بسیاری در تجارت، دادوستد، هنر، معماری، موسیقی، خوراک و پوشاک دارند. همین اشتراکها و تعامل دیرینی که در جوار خلیجفارس شکل گرفته بود، روز دهم اردیبهشت را بهنام روز ملی خلیجفارس مزین کرد و حالا به همین بهانه به تاریخچهٔ باستانی کرانههای خلیجفارس سر زدهایم.
![سه کاوش جدید در پسکرانهٔ خلیجفارس](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/باستان-شناسی-1.jpg)
سیل، بلای جان تاریخ
بناها و بافت تاریخی ایران با یک چالش مداوم مواجهند؛ سیل که هم روند تخریبشان را تسریع کرده و هم منجر به تضعیفشان در مقابل دیگر فاکتورهای خطرساز از جمله زلزله و فرونشست شده است. طی همین چندروز اخیر نیز بهدلیل بارندگیها سیلآسا کرمان، یزد، اصفهان و سیستانوبلوچستان در آستانهٔ ویرانی دوبارهٔ بناها و آثار تاریخیشان قرار گرفتهاند. متولیان میراثفرهنگی سیستانوبلوچستان از خسارتهای حدود ۲۰ میلیارد تومانی خبر میدهند و اینکه برخی بناها ۱۵ تا ۹۰ درصد آسیب دیدهاند. در برخی شهرهای اصفهان نیز شماری از خانههای قدیمی تحریب شدهاند و بافت تاریخی یزد و کرمان نیز همین وضعیت را دارند. البته دیگر کشورهای آسیایی هم با این وضعیت دستوپنجه نرم میکنند و بناهای تاریخیشان را بهدلیل همین سیلابها از دست دادهاند؛ اما سوی دیگر ماجرا هم سیلی است که چندروز پیش در امارات رخ داد و بررسیها نشان میدهد که هیچ آسیبی برای بناهای تاریخی این منطقه نداشته است.
![سیل، بلای جان تاریخ](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/4-3.jpg)
آشوراده؛ گرهای که بهدست دولت کور شد
![آشوراده؛ گرهای که بهدست دولت کور شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/01/2-1-jpg.webp)
روزگار سپریشدهٔ مخمل
دهخدا دربارهٔ پارچهبافی مخملبافی میگوید: «کمخا پارچه منقشی را گویند که به الوان مختلف بافته باشند و مخفف کمخواب است.» خواب داشتن مخصوص پارچهٔ مخمل است که پرزهای آن به یک طرف خواب دارند. در متون تاریخی و جغرافیایی از نوعی پارچه بهنام «کمخا» یاد شده که همان مخمل است. مخملبافی که حالا از راه و رسم آن کمتر نشانی یافته میشود.
![روزگار سپریشدهٔ مخمل](https://payamema.ir/pubfiles/2024/04/مخمل-بافی.jpg)