بایگانی مطالب : اقتصاد
«زنجیربافی» هنری که از یادها رفت
صنایعدستی فقط میراث گذشتگان ما نیست. هر چند بهترین راه شناخت فرهنگ و تمدن مناطق مختلف کشور همین صنایعدستی است، اما نگاهی کلیتر نشان میدهد صنایعدستی امروز یک فعالیت اقتصادی است که به کاهش بیکاری، رونق اقتصادی و فعالسازی صنعت گردشگری کمک قابلتوجهی میکند. آشنایی با صنایعدستی که امروز کمتر نشانی از آن میبینیم یا نامی از آن به گوشمان میخورد، میتواند تلنگری برای احیای صنایعدستی ازیادرفته و بهروز کردن آن راهی برای اشتغالزایی باشد.
ممنوعیت پیادهرونشینی در کرمان
بیش از یک ماه است که در برخی نقاط شهر کرمان، بهرهبرداری کافهها و رستورانها از پیادهرو با ممنوعیت روبهروست. شهردار کرمان میگوید: «اگر کافه و رستورانهایی که برای بهرهبرداری از فضای پیادهرو با شهرداری قرارداد داشتند، شئونات را در فضای عمومی رعایت نکنند، شهرداری میتواند قرارداد را فسخ کند.» به گزارش «پیام ما» این ممنوعیت بهرهبرداری از فضای پیادهروها از سوی اصناف کرمان برای کافه و رستورانها تبدیل به یک شوک بزرگ شده است. رستورانها و کافهها باید در فضای داخلی میزبان مشتریهایشان باشند و دیگر فضای آزادی که در دید خیابان باشد، ندارند. دلیل ظاهراً بیحجابی است، میگویند رستورانها و کافهها ترویج بیحجابی میکنند، اما متولی این ماجرا شهرداری است. درحالیکه این اصناف با یک روند قانونی پیادهرو را از شهرداری اجاره میکنند و رستورانها و کافههای زیادی در کرمان از این امکان استفاده میکردند و حتی برخی از آنها تنها جایی که داشتند پیادهروهای خیابان بود، ولی حالا اجرای قانون حجاب، پیادهروها را از این اصناف گرفته است. مشابه این اتفاق اوایل تیرماه برای کافههای شهر مشهد افتاد، وقتی که شورای ششم شهر مشهد تصمیم گرفت که فضای بیرونی کافهها را با مصوبهٔ کمیتهٔ عفاف و حجاب جمعآوری کند. در ماه اردیبهشت هم گمانهزنیهایی بود که میگفتند جمعآوری کافههای شهرک اکباتان در تهران با جرثقیلهای شهرداری، بهدلیل بیحجابی است. اما بعدها شهردار منطقه ۵ دربارهٔ تخریب محیط بیرونی این کافهها توضیح داد که آنها بدون مجوز و در مشاعات شهرک ایجاد شده بودند.
«ترافل» شمال در رستورانهای اروپا
«من ساکن کلاله استان گلستان مهد ترافل سیاه هستم. ۳۰ درصد مردم این منطقه پنج ماه سال را از طریق برداشت ترافل از جنگلها روزگار میگذرانند. جهت تأمین دنبلان و قارچ گانودرمای کوهی آمادهٔ همکاری با دوستان و اساتید هستم. در بخش صادرات هم همکاری میکنم»، «اینجانب […] از استان گلستان شهر مینودشت هستم. این قارچ کیلویی ۵۰۰ هزار تومان در شهر ما خریدوفروش میشود، کسی خواست در خدمتم»، «سلام. من تأمینکنندهٔ ترافل سیاه، سفید و قهوهای هستم». اینها تنها سه پیام از انبوه پیامهایی است که در یک سایت مرتبط با قارچها و ذیل مطلبی با عنوان «نحوهٔ پرورش قارچ دنبلان» منتشر شده است. البته هرکدام پیامهایی از سوی متقاضیان بههمراه دارند و ایمیلهایی هم ردوبدل شده است. همهٔ اینها درحالی اتفاق میافتد که برداشت ترافل یا قارچ دنبلان در ایران ممنوع است.
دورنمای مبهم الحاق به توافق پاریس
پس از هشت سال از شکلگیری توافق پاریس و جنجالهای مرتبط با آن در کشور، حالا معاون حقوقی رئیس جمهوری میگوید که پیوستن ایران به توافق پاریس منوط به برداشتن تحریمها از سوی ایالات متحده است. این در حالی است که تابستان امسال، گرمترین تابستان ثبت شده در تاریخ بوده و دانشمندان به آن لقب «جهنم گرما» اطلاق کردهاند. به همین دلیل بسیاری از دانشمندان و فعالان محیط زیست در جهان خواستار تسریع اقدامات دولتها برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و فعالیتهای مرتبط با سازگاری با شرایط تغییراقلیم شدهاند.
صندوقهایی که هر روز آب رفتند
با وجود سه دهه تجربه و تلاش برای تشکیل صندوقهای خرد زنان روستایی و عشایر در کشور، کارشناسان و فعالان این بخش میگویند این طرح شکست خورده است و این تشکلها عموماً ورشکسته هستند. همچنین، تشکیل این تشکلهای غیردولتی اقتصادی زنان در همین مرحله مانده و حتی در نمونههای انگشتشمار هم به تشکیل اتحادیه و توسعهٔ این بخش نرسیده است.
پیشنهادی برای تشکیل شورای همکاری آبی کشورهای همسایه
در منطقهٔ خاورمیانه با مسئلهٔ جنگ آب مواجهیم، پشت پرده مسئلهٔ جنگ آب، ردپای اسرائیل، آمریکا، ترکیه و در برخی موارد هند دیده میشود. اسرائیل، فاقد منابع آب داخلی و متکی به منابع آب خارجی است و برخلاف موافقتنامه «وادی عربه» آبی به اردن نمیدهد و آب رودخانهٔ اردن را به دریاچهٔ طبریه میریزد؛ در گذشته نیز جنوب لبنان را با هدف انحراف آب رودخانهٔ «لیتانی» و انتقال آن به اسرائیل، اشغال کرد که با مقاومت مواجه شد و در سال ۲۰۰۰، مجبور به ترک خاک لبنان شد.
فصلی جدید برای استارتاپهای صنایع دستی
دو هفته پیش تفاهمنامهٔ همکاری میان پارک ملی علوم و فناوریهای صنایعفرهنگی و جهاد دانشگاهی هنر با هدف حمایت از استارتاپهای حوزهٔ فرهنگی امضا شد و قرار است از این پس رویدادها و استارتاپهای این حوزه حمایت بیشتری داشته باشند. ورود استارتاپها به حوزهٔ صنایعدستی اتفاق جدیدی نیست و تقریباً از نیمهٔ دههٔ ۹۰ پای خود را در این حوزه باز کردند. هر چند به تأکید کارشناسان، استارتاپها جزء ملزومات صنایعدستی بهشمار میروند، اما با گذشت چند سال مشکلاتی هم پیش رویشان قرار دارد و حمایتهای دولتی هم نتوانسته مشکلاتشان را کاهش دهد. نکته مهمتر اینکه فعالیت این استارتاپها تاکنون نتوانسته است چنانکه مورد انتظار بود، صنایعدستی ایران را به رتبهٔ مناسبی در جهان برساند.
زخم بازار کار از فقدان نظام صنفی یکپارچه
قوانین حوزهٔ تشکلهای کارگری معطوف به رویکردهای صنفی و حرفهای مستقل نیست و اکثر آنها بر اساس قانون کار شکل گرفتهاند. در قانون کار نیز از شورای اسلامی کارگران، به عنوان تشکل کارگری اسم برده شده است. افراد منتخب این شورا براساس مولفهها و ملاحظات غیرصنفی و سندیکایی با تأیید مراجع حکومتی روی کار میآیند. به طور طبیعی این نحوهٔ تشکلیابی و انتخاب نمایندگان نمیتواند برای کارگران جامعیت داشته باشد. همچنین استقلال تشکلهای کارگری را به مسلخ میبرد و به طور طبیعی چنین نمایندگانی نمیتوانند به طور مستقل حقوق کارگران را مطالبه کنند.
نیاز به اجماع علیه سیاستهای آبی طالبان
پس از احداث سد انحرافی کمالخان و کانالهای منحرفکنندهٔ آب که آب هیرمند را بهسمت گودزره هدایت میکنند و طبیعتاً حقابهٔ هامون را قطع میکنند، نوبت به کانالی موسوم به «قوش تپه» رسید تا علاوهبر ایران، کشورهای آسیای مرکزی هم از گزند جاهطلبیهای آبی طالبان در امان نمانند. خلاف آنچه در مورد ایران وجود دارد، افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی هیچ توافقنامهای در مورد استفاده از آب ندارند و براساس قوانین بینالمللی، افغانستان بهاندازهٔ سه کشور آسیای مرکزی حق دارد از آب آمودریا استفاده کند. پس از تکمیل و بهرهبرداری از کانال قوشتپه، جوامع پاییندستی در ازبکستان و ترکمنستان ممکن است ۱۵ درصد از آب آمودریا را که اکنون به این دو کشور میریزد، از دست بدهند. چالش مشترک حول محور آب که همهٔ این چهار کشور را تهدید میکند، شاید بتواند راه حل مشترکی داشته باشد؛ راهحلی مانند یک اجماع منطقهای.
قدرت چانهزنی کارگران از دست رفت
اخبار را که دنبال میکنید حداقل یک هفته در میان گروهی از کارگران در گوشهای در اعتراض به حقی که از آنها ضایع شده است، تجمع کردهاند. یکبار قراردادهای بیپایه و اساس، بار دیگر ناامنی شغلی، یکبار دیگر حقوقهای عقبافتاده و بیمههایی که رد نمیشود و هزار و یک دلیل دیگر که آنها را به ستوه آورده است. باوجوداین، اما صدای مطالبهگری آنها آنچنان که باید شنیده نمیشود. اما چرا؟ براساس آخرین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس از وضعیت تشکلهای کارگری در ایران، مستقل نبودن تشکلها در کنار بحران نمایندگی در این جمعهای کارگری با ناامنی شغلی و مهارتی در بازار کار دستبهدست هم داده تا قدرت ساختاری چانهزنی کارگران کاهش پیدا کند.