بایگانی مطالب : میراث
چراغ خاموش «متقال‌بافی»
بسیاری از مشاغل سنتی و صنایع هنری ایران با آن قدمت چند هزار ساله که ریشه در آب و خاک و ذهن و قلب تک‌تک ما دارند، این روزها صدای نفس‌های آخرشان را می‌شنویم و می‌روند تا برای همیشه در آلبوم خاطرات و تاریخ ایران جا پیدا کنند و فقط با فهرست طولانی از صنایع دستی فراموش شده ایران روبه‌رو شویم. به فهرست بلندبالای صنایع دستی رو به فراموشی که نگاهی بیاندازیم، انواع و اقسام پارچه‌بافی را می‌بینیم؛ از کارت‌بافی گرفته تا زری‌بافی. همگی هم یک علت اصلی یعنی ورود دستگاه‌های نساجی عریض و طویل و ده‌ها علت فرعی دارند. هنر متقال‌بافی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ هنر پارچه‌بافی از الیاف طبیعی که این روزها در مزایای پوشاک الیاف طبیعی بسیار می‌شنویم.
آموزش؛ چه آموزگاری چه آموزنده‌ای و کدام دانش؟
دربارهٔ کوروش همه‌چیز را نمی‌دانیم
هفتم آبان روزی است که به پاس تلاش‌های پادشاه هخامنشی به نام «کوروش» نام‌گذاری شده است و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به همین مناسبت با همکاری موزهٔ ملی ایران یک نشست تخصصی با عنوان «کوروش هخامنشی از افسانه تا واقعیت» برگزار کرد؛ نشستی که قرار بود کوروش را در پرتو اسناد و مدارک تاریخی و پژوهش‌های باستان‌شناسی بررسی کند و درنهایت مشخص شد وجود منابع اشتباه موجب شده است اطلاعات دروغین زیادی دربارهٔ او منتشر شود. به‌نظر می‌رسد که ما دربارهٔ این پادشاه هخامنشی همه‌چیز را نمی‌دانیم.
کاشان؛ شهر جهانی نساجی
کاشان در سال ۱۳۹۷ در شورای ملی صنایع‌دستی به عنوان شهر ملی نساجی از سوی هیئت داوران انتخاب شد و در شهریور امسال با نظر شورای جهانی صنایع‌دستی به‌عنوان شهر جهانی نساجی انتخاب شد و حالا خبر می‌رسد ۱۵ آبان از لوح «شهر کاشان شهر جهانی نساجی» رونمایی می‌شود. براساس منابع مکتوب در سده یازدهم هجری قمری، هشت هزار کارگاه بافندگی و ۲۵۰ کارگاه ابریشم‌بافی در کاشان فعال بوده است و بنابر پژوهش‌های صورت‌گرفته گفته می‌شود بافت منسوجات سنتی منطقهٔ فرهنگی کاشان منحصربه‌فرد است و طراحی نقوش و شیوهٔ بافت منسوجات این منطقه در هیچ‌‌جای دیگر ایران دیده نمی‌شود.
بحران در حوضه‌های آبریز کشور
بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییراقلیم نیست، به‌عبارت دیگر سوءمدیریت و عدم وجود برنامه‌ریزی در بخش آب نیز در این بحران دخیل بوده‌اند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که در نخستین روز آبان منتشر کرده است، می‌گوید: «بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد سهم عوامل انسانی از جمله توسعهٔ مصارف آب‌بر، وضعیت اقتصادی و معیشت وابسته به آب، وضعیت صادرات-واردات، سطح زیر کشت، رشد جمعیت، امنیت غذایی، انگیزهٔ اصلاح الگوی مصرف و بهره‌وری و غیره در ازدیاد مصارف بیشتر از سهم عوامل طبیعی ناشی از کاهش بارش‌ها در کمیابی‌های آبی بوده است. آثار کم‌آبی مشاهده‌شده در سال‌های اخیر درواقع حلقهٔ مؤخر از زنجیرهٔ روند فزایندهٔ مصرف آب در دشت‌ها و حوضه‌های کشور است.» براساس گزارش این مرکز وضعیت آبی حوضه‌های آبریز درجه یک کشور براساس شاخص سرانهٔ آب تجدیدپذیر، فقط در دو حوضهٔ دریای خزر و دریای عمان و خلیج فارس مناسب است و بقیهٔ حوضه‌های آبریز درجه یک کشور یا بحرانی هستند یا مبتلا به کم‌آبی مطلق و بی‌آبی. این گزارش وضعیت عمومی کشور در این بخش را بحرانی اعلام کرده است. همچنین چهار سناریوی احتمالی درصورت عدم تغییر روند موجود در این مطالعه طراحی شده است که نتیجهٔ همهٔ آنها به تهدید امنیت آبی و غذایی کشور، از بین رفتن منابع طبیعی کشور و تحت‌الشعاع قرار گرفتن امنیت ملی ختم می‌شود.
از معماران ایرانی به چینی‌ها رسیدیم
دو «معمارِ» ایرانی که یکی در آخرین روز خرداد ۱۳۹۲ در مایورکای اسپانیا، در ۹۳ سالگی درگذشت و دیگری، ۱۳ شهریور امسال، نود سالگی‌اش را جشن گرفت و در ایران گذران عمر می‌کند، ۵۰ سال پیش، ورزشگاه‌هایی ساختند که هریک به نمادهای ورزش ایران بدل شدند. مجموعه‌های ورزشیِ سرشار و سراسر از روح ایرانی که حالا نیم‌قرن از عمرشان می‌گذرد، امّا هر دو سرِحال و سرِپا هنوز و همچنان هستند و در سپهر ورزش این سرزمین رخ‌نمایی می‌کنند.
هشت مصوبه سرنوشت‌ساز برای میراث
لزوم تمرکز دولت بر کاهش مصرف آب
«سُوچِن» دوباره متولد شد
«سُوچِن» انگار گره خورده باشد به تاریخ بلوچستان؛ هنری که گرچه نمی‌توان تاریخ مشخصی برای ابتدایش یافت، اما از وقتی که رودوزی‌ها خود را به جزئیات لباس‌ها اضافه کردند به دست زنان بلوچی و روی لباس‌های این خطه جای گرفت. دخترکان بلوچی نیازی به آموزش ندارند، آنها از وقتی که می‌توانند سوزن به دست بگیرند و روی پارچه کوک بزنند، دوخت‌ها را از بر هستند؛ آنچه در خیال دارند را روی پارچه می‌آورند تا نقوش هندسی از گل‌ها، بته‌ها و ترکیب رنگ‌ها شکل بگیرد که گاهی در سفال‌های کلپورگان (روستای جهانی سفال) می‌بینید و گاهی در طرح‌های هندسی برجای مانده در نقوش تاریخی. هرچند برخی معتقدند این نقوش برگرفته از نقش سنگ‌نگاره‌های پیش از تاریخ است، اما از نگاهی دیگر به نظر می‌رسد بیش از هر چیز، هنرمندان بلوچ با ارائه طرح‌ها، نقش و نگارها، محیط، جامعه، باورها و رفتارها، خواسته‌ها و آرزوهای خودشان را بازگو می‌کنند. بلوچی‌دوزی گرچه هنری فراموش شده نیست و بعد از دوره اوج در دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۳۰ در یک دهه گذشته هم پای خود را به دنیای مد و فضای مجازی باز کرده است، اما از نگاه محلی‌ها و کارشناسان تا رسیدن به جایگاه واقعی فاصله دارد.
تشکیل ستاد ساماندهی سرویس‌های بهداشتی
|پیام ما| وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دوشنبه (۲۷ شهریور) از تشکیل ستاد ساماندهی توالت‌های عمومی خبر داد. «عزت‌الله ضرغامی» پیش از این هم تأکید کرده بود: «قبل از اینکه برای مردم کنسرت، حجاب و محدودیت‌های این‌چنینی مطرح شود، سرویس بهداشتی اولویت است.» به‌جز وزیر، مسئول دیگری از وزارتخانه دربارهٔ موضوع توالت‌های عمومی اظهارنظر نمی‌کند، هرچند او یک نفر را در وزارتخانه مسئول سرویس‌های بهداشتی کرده است. شنیده‌ها نشان می‌دهد پیگیری وزارتخانه در حوزهٔ توالت عمومی در دو حوزه دنبال می‌شود؛ ساماندهی توالت‌های موجود و ارتقای کیفیت سرویس‌ها از نظر کیفیت و ایجاد سرویس‌های بهداشتی جدید با تأثیر گرفتن از کاروانسراهای قدیمی به‌صورت یک طرح ملی در سراسر کشور با همراهی راه‌وشهرسازی.
