زلزله در مراکش، همه چیزهایی که می‌دانیم

زلزله‌ای قدرتمند در مراکش به وقوع پیوست و بر اساس شمارش اولیه دولت حداقل ۲۹۶ نفر را کُشت، مردم ترسیده هم از خانه‌های خود در نیمه شب فرار کردند.

هشدار نارنجی برای تهران؛ از حضور در ارتفاعات و کوهنوردی بپرهیزید

شهروندان از حضور در ارتفاعات و فعالیت‌های کوهنوردی بپرهیزند.

دیپلماسی برای مهار غبار

این نخستین‌بار نیست که ایران میزبان رویدادی بین‌المللی دربارۀ مدیریت پدیدۀ گردوغبار است. اما در اجلاس پیش رو که امروز و فردا در جریان است، بنا بر اعلام سازمان حفاظت محیط‌زیست نمایندگانی از ۵۰ کشور، ۱۵ نهاد بین‌المللی و ۲۵۰ صاحب‌نظر، استاد دانشگاه و نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، تحقیقاتی و آموزشی حاضر خواهند بود که کشورهایشان درگیر این پدیده هستند. ایران پیش از این هم میزبان نشست‌هایی برای مدیریت این پدیده در سطح محدودتر بوده است. نمونه‌اش نشستی است که در سال ۱۳۸۹ به میزبانی ایران برگزار شد و وزرا و مسئولان محیط‌زیست کشورهای ایران، عراق، ترکیه، سوریه و قطر با امضای تفاهمنامه‌ای در اجلاس منطقه‌ای مدیریت بحران پدیدۀ گردوغبار متعهد شدند ظرف پنج سال این پدیده را رفع کنند. وضعیت در سال ۹۴، یعنی پایان تعهد، قابل قبول نبود. با افزایش خشکسالی و گسترش کانون‌های گردوغبار، در سال‌های بعد هم نشست‌های منطقه‌ای دیگری برگزار شد و نمونۀ آخرش هم نشست سال گذشته بود که ایران میزبان عراق و سوریه شد. حالا انتظارات از اجلاس «مقابله با توفان‌های ماسه و گردوغبار» بیشتر از همیشه است و توقع می‌رود بعد از سال‌ها بالاخره چاره‌ای برای مقابله با گردوغبار تعیین شود؛ دیپلماسی بدون تعارف به‌کار گرفته شود و کانون‌های غبار که مدام بر میزانشان افزوده می‌شود، مدیریت شوند.

خداحافظ ستارگان

گویی آسمان شب واقعاً از یاد رفته است. سر که به آسمان تهران بلند کنی، تا چشم کار می‌کند بتن و سیمانِ چیده تا ناکجاست که نه می‌گذارد خورشید را به روز ببینی و نه ستارگان را به شب. اما همهٔ ماجرا از این قرار نیست. تقصیرِ فراموشی آسمان فقط گردن بتن و سیمان و این‌همه سازه نیست، حتی دیگر نمی‌شود ماجرا را به گردن غبار و سرب هوا انداخت. ماجرا از جایی آب می‌خورد که کمتر فکرش را می‌کنیم: نور و رنگ! یک کارشناس آلودگی‌های محیط زیست می‌گوید تهران صدر جدول آلودگی نوری شهرهای ایران است و این آلودگی ستارگان آسمان را کم‌فروغ می‌کند. اما آلودگی نوری فقط انسان را نمی‌آزارد، بلکه بر همهٔ ابعاد محیط زیست او نیز مؤثر است.

غبار «قره قوم» در آسمان شمال و شرق ایران

خیزش گردوغبار متراکم از صحرای «قره قوم» ترکمنستان با عبور از خزر، نه‌فقط شهرهای استان گلستان و شرق مازندران را در ریزگرد فروبرد، بلکه با فرارسیدن عصر این توده‌ٔ متراکم خاکی خودش را به خراسان و مشهد نیز رساند. این در حالی است که همزمان برخی از شهرهای دو استان گلستان و خراسان رضوی مانند «مراوه تپه»، «بروجرد» و «آشخانه» درگیر با بارش‌های سیل آسا و آبگرفتگی معابر نیز شده‌اند.

دو روایت متناقض از تغییر نام یک خیابان

تغییر نام بلوار حد فاصل میدان آزادی شیراز تا میدان قائم که محلی‌ها آن را به نام «آزادی» می‌شناسند و اعضای شورای شهر ششم آن را امام خمینی می‌خوانند، حاشیه‌های زیادی داشته است. هفته گذشته، شورای اسلامی شهر شیراز بر اساس مصوبه‌ای که اوایل مرداد امسال در تصویب شده بود، نام این معبر را از آزادی به «قدس» تغییر داد. تغییری که به مذاق بسیاری از شهروندان خوش نیامد و به شکل گسترده‌ای در فضای مجازی به آن اعتراض کردند. بسیاری از آنها یادآوری کرده بودند که با نامگذاری مکانی به یاد «قدس» شریف مشکلی ندارند اما پرسیده بودند چرا مکانی که به نام «آزادی» شناخته می‌شود باید تغییر نام دهد؟ اما اعضای کمیته نامگذاری معابر و اماکن عمومی شهر شیراز از این تصمیم دفاع کردند و آن را فنی و کارشناسانه خواندند. این در حالی است که غلامحسین اسکندری، عضو شورای اسلامی شهر شیراز در صحن علنی شورا از این تصمیم انتقاد کرده و گفته است: «شورای شهر شیراز نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن عقول اجتماعی شهر و محلات شیراز برای مردم تصمیم بگیرد.» همه این جنجال‌ها در این بین در حالی مطرح شده که بیش از سه سال است، شهر شیراز با چندگانگی نام خیابان‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.

غبار «قره قوم» در آسمان شمال و شرق ایران

ممنوعیت پیاده‌رونشینی در کرمان

بیش از یک ماه است که در برخی نقاط شهر کرمان، بهره‌برداری کافه‌ها و رستوران‌ها از پیاده‌رو با ممنوعیت رو‌به‌روست. شهردار کرمان می‌گوید: «اگر کافه و رستوران‌هایی که برای بهره‌برداری از فضای پیاده‌رو با شهرداری قرارداد داشتند، شئونات را در فضای عمومی رعایت نکنند، شهرداری می‌تواند قرارداد را فسخ کند.» به گزارش «پیام ما» این ممنوعیت بهره‌برداری از فضای پیاده‌روها از سوی اصناف کرمان برای کافه‌ و رستوران‌ها تبدیل به یک شوک بزرگ شده است. رستوران‌ها و کافه‌ها باید در فضای داخلی میزبان مشتری‌هایشان باشند و دیگر فضای آزادی که در دید خیابان باشد، ندارند. دلیل ظاهراً بی‌حجابی‌ است، می‌گویند رستوران‌ها و کافه‌ها ترویج بی‌حجابی می‌کنند، اما متولی این ماجرا شهرداری است. درحالی‌که این اصناف با یک روند قانونی پیاده‌رو را از شهرداری اجاره می‌کنند و رستوران‌ها و کافه‌های زیادی در کرمان از این امکان استفاده می‌کردند و حتی برخی‌ از آنها تنها جایی که داشتند پیاده‌روهای خیابان بود، ولی حالا اجرای قانون حجاب، پیاده‌روها را از این اصناف گرفته است. مشابه این اتفاق اوایل تیرماه برای کافه‌های شهر مشهد افتاد، وقتی که شورای ششم شهر مشهد تصمیم گرفت که فضای بیرونی کافه‌ها را با مصوبهٔ کمیتهٔ عفاف و حجاب جمع‌آوری کند. در ماه اردیبهشت هم گمانه‌زنی‌هایی بود که می‌گفتند جمع‌آوری کافه‌های شهرک اکباتان در تهران با جرثقیل‌های شهرداری، به‌دلیل بی‌حجابی است. اما بعدها شهردار منطقه ۵ دربارهٔ تخریب محیط بیرونی این کافه‌ها توضیح داد که آنها بدون مجوز و در مشاعات شهرک ایجاد شده بودند.

اصل مسئولیت مشترک دربرابر تغییر اقلیم

در دهه‌های اخیر وقوع رخدادهایی مانند ثبت داده‌های دمایی جدید، امواج گرمایی، توفان‌ها و آتش‌سوزی‌ها و افزایش خشکسالی یا به‌عبارتی محسوس‌شدن پیامدهای تغییراقلیم، مردم جهان به‌ویژه دولتمردان را بر آن داشته است تا بر تدوین اصول و قوانین در جهت کاهش سرعت پیشروی این پدیده و تاب‌آوری در مقابل آن و همکاری‌های بین‌المللی تأکید کنند.

اعیانی‌سازی محلات به سود چه کسانی است؟

یکی از مشکلات و چالش‌های شهر‌های امروزی، بافت‌های فرسوده و مناطق ر‌هاشده‌ٔ شهری چه در بافت شهری و چه در حاشیهٔ آنها است که عدم سرزندگی را برای شهروندان به‌دنبال دارد. بافت‌های فرسوده یکی از انواع بافت‌های شهری هستند که به‌دلیل فرسودگی کالبدی و وجود زیرساخت‌های نامناسب از نظر فضایی ناپایدار است و یکی از چالش‌های اصلی پیش روی اکثر شهر‌ها هستند. تخریب بافت شهری امروزه در اکثر شهر‌ها به یک معضل تبدیل شده است و برای حل این معضل، نوسازی‌های شهری از اقدامات مناسب و سازگار برای دخل و تصرف در بافت فرسوده است. یکی از روش‌های مداخله در بافت‌های فرسوده «اعیانی‌سازی» (Gentrification) است که همواره مورد بحث متخصصان شهرسازی و جامعه‌شناسی است و نگرانی‌های اجتماعی و سیاسی بسیاری را با خود به‌همراه دارد. در این مطلب آثار مثبت و منفی رویکرد اعیانی‌سازی را در قالب مورد‌های داخلی و خارجی بررسی خواهیم کرد.