|پیام ما| وزیر نیرو می‌گوید «حقابه ایران از هیرمند طبق معاهده در سال جاری رهاسازی شود» اما سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده که مقرر شده است تا رهاسازی آب به تالاب هامون «در صورت بارش» انجام شود. اینها خروجی‌های دیدار دو مقام بلندپایهٔ ایران با معاون رییس‌الوزرای طالبان در تهران است. دیدارهایی که اگرچه خبرگزاری دولت از این دیدار با عنوان «دیپلماسی محیط زیست، پیشتاز سیاست‌های دولت سیزدهم» یاد کرده است اما در عمل، دو دو موضع کاملاً متفاوت از قول مسئولان ارشد سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو منتشر شده است.

هرچند درگیری‌های فعلی میان فلسطین و اسرائیل از ۱۵ مهر امسال آغاز شد، اما این درگیری‌ها در تاریخ اتفاق جدیدی نیست؛ درگیری‌هایی که از نیمه‌های قرن گذشته (بیستم) آغاز شد و تا کنون ادامه دارد و در همهٔ این دهه‌ها، علاوه‌بر فاجعه‌های انسانی، منجر به تخریب میراث فرهنگی بسیاری در نوار غزه و فلسطین شده است. در همین روزهای اخیر هم خبر می‌رسد درگیری‌های حال حاضر، تخریب کلیسای تاریخی غزه را به‌دنبال داشته است و از سوی دیگر، شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) نیز دربارهٔ بی‌توجهی به حفاظت از اموال فرهنگی و افزایش احتمالی قاچاق و تخریب اشیای فرهنگی و تاریخی در این منطقه هشدار داده است.

|پیام ما| نیمهٔ آبان که از راه می‌رسد، کوچه‌‌باغ‌های «تفت» پر می‌شود از صدای «الله»؛ این، یعنی زمان برداشت انار در این شهر کویری شروع شده است. فردی که بالای درخت انار را می‌چیند، با نوای «الله» به فردی که پایین درخت ایستاده، ندا می‌دهد که انار را با دستانش بگیرد. حالا چهارسالی است که در همین روزها، تفت با تجربهٔ جدیدی دربارهٔ انار آشنا شده، جشنوارهٔ «انارچینی» که ثبت ملی شده و پروندهٔ آن برای ثبت جهانی هم آماده شده است. این رویداد، با محوریت شهرستان تفت به عنوان یکی از رویدادهای گردشگری سال ۱۳۹۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

بیش از هفت سال است که بیماران مبتلا به «آتروفی عضلانی نخاعی» یا همان «SMA» به‌نحوهٔ توزیع داروهایشان اعتراض دارند. آنها که به‌دلیل این بیماری پیش‌رونده، کنترل خود را بر حرکات ارادی عضلاتشان از دست می‌دهند، بارها در برابر سازمان غذا و دارو، مجلس شورای اسلامی و وزارت بهداشت تجمع کرده‌اند، به این امید که نحوهٔ توزیع داروهایی که از پیشرفت این بیماری جلوگیری می‌کنند، بهبود یابد. اوایل هفته گذشته هم بار دیگر جمعی از این بیماران در برابر وزارت بهداشت تجمع کردند تا به توقف توزیع ۴۰۰ دوز داروی اهدایی این بیماری در کشور، اعتراض کنند. این‌همه در‌حالی‌است که رئیس‌جمهوری دو سال پیش به خانواده‌های این بیماران وعده داده بود دولت برای برطرف کردن مشکلات دارو و درمان کشور به‌ویژه بیماران خاص مانند بیماران SMA تمام توان خود را به‌کار خواهد گرفت. مدیرعامل انجمن SMA دربارهٔ نتیجه‌ٔ دو روز تجمع در برابر وزارت بهداشت می‌گوید:‌ «مسئولان وزارت بهداشت و معاونت تحقیقات و فناوری این وزارتخانه در پاسخ به اعتراض ما می‌گویند که براساس تحقیقاتشان اثربخشی داروهای این بیماری فقط دو درصد است، اما این ادعا با نتایج هیچ مقاله‌ٔ علمی‌ای در دنیا همخوانی ندارد و آنچه ما، خانواده‌ها، پس از مصرف داروها به چشم دیده‌ایم نیز هیچ سنخیتی با ادعای وزارت بهداشت ندارد.» این در‌حالی‌است که «یونس پناهی»، معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت این گفته را به‌شدت تکذیب می‌کند و وظیفهٔ بررسی اثرات دارو را به گردن سازمان غذا و دارو می‌داند. در مقابل اما «سجاد اسماعیلی»، سخنگوی سازمان غذا و دارو روز سه‌شنبه دربارهٔ نحوهٔ توزیع و واردات این داروها به رسانه‌ها گفته است: «قرار شد وقتی دارو وارد کشور می‌شود، طبق پروتکل‌های تحقیقاتی دو معاونت درمان و تحقیقات وزارت بهداشت، اثربخشی این داروها ارزیابی شود و این پروتکل‌ها باید پیش از توزیع دارو ابلاغ شده و به سازمان غذا و دارو ارسال شود.»

بیش از یک سال از فعالیت غیرقانونی پتروپالایش در تالاب بین‌المللی شادگان می‌گذرد؛ طرحی که بدون داشتن «طرح ارزیابی محیط زیستی» آغاز شد و بعد از چندماه واکنش فعالان، محیط زیست عملیات را متوقف کرد. حالا خبر رسیده که «گروه توسعهٔ اقتصاد ملل»، سرمایه‌گذار این پتروپالایش از ساخت آن صرف‌نظر کرده است. مدیرعامل این هلدینگ در نامه‌ای به استاندار خوزستان که دیروز در کانال‌های محلی منتشرشده اعلام کرده است: «این شرکت درصدد انصراف از اجرای طرح احداث پتروپالایشگاه شادگان در شهرستان شادگان است.»

|پیام ما| از ابتدای دههٔ ۹۰ دولت شروع به برنامه‌ریزی مجدد در مورد مدیریت قاچاق چوب کرد. آمار بالای از بین رفتن جنگل‌های البرز و زاگرس، هم‌زمان با شدت گرفتن بحث ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، افزایش نرخ بیکاری، مشکلات اقتصادی با شدت گرفتن تحریم‌ها، ضرورت بازتعریف نظامی برای مقابله یا کنترل قطع بی‌رویهٔ درختان را نشان می‌داد. باوجوداین، هنوز هم نرخ بالای قاچاق چوب و اخبار و تصاویر رسیده از این رخداد که به‌ویژه در دو فصل پاییز و زمستان نیز افزایش پیدا می‌کند، این سؤال را ایجاد می‌کند که چرا هنوز بازار اقتصاد چوب، خارج از چارچوب قانون داغ است.

|پیام ما| فقط هفت ماه از سال گذشته است و آمار تکان‌دهنده‌ای از قاچاق چوب اعلام شده است. سازمان منابع‌طبیعی اعلام کرده است که ۱۰ میلیون مترمکعب چوب فقط به قصد رفع نیاز جامعهٔ محلی مصرف می‌شود و این، علاوه‌بر شش میلیون مترمکعبی است که برای رفع نیاز کارخانه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کنترل استخراج غیرمجاز چوب درحالی در کشور به‌دشواری انجام می‌شود که در اکثر موارد مبدأ و مقصد چوب برداشت‌شده مشخص است. بنابه آمار این سازمان شش ماه اول سال گذشته حدود دو هزار و ۵۳۹ مترمکعب قاچاق چوب در کشور صورت گرفت و امسال در شش ماه اول سال حدود سه هزار و ۸۵ مترمکعب چوب قاچاق شده است. بر این اساس، کشف قاچاق چوب نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد افزایش یافته است. عددی که در محاسبهٔ تخریب جنگل به نسبت زایش آن بسیار بالاست. آنچه بیش‌ازپیش می‌تواند نگران‌کننده به نظر برسد این است که طی سال‌های گذشته به‌ویژه از ابتدای دههٔ ۹۰ قاچاق چوب هر سال به نسبت سال قبل از آن با افزایش ۱۰ درصدی روبه‌رو بوده است. این آمارها یعنی جنگل‌های ایران به‌صورت مستمر و با سرعت قطع می‌شوند و از بین میٰ‌روند.

مطالعات نشان می‌دهد قاچاق چوب در شبکه‌ٔ سازمان‌یافته‌ای از جامعهٔ محلی و دلالان انجام می‌شود

معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برای «پیگیری چالش‌های محیط زیستی منطقه» به سیستان‌و‌بلوچستان سفر کرده است و در این سفر هم در توفان گرد و غبار ایستاد، هم بر بستر خشک هامون راه رفت و هم سری به پروژه چاه‌های ژرف و چاه نیمه‌های خالی زد. اهالی سیستان‌و‌بلوچستان اما از چند روز پیش از سفر او این سوال را می‌‎پرسند: «طی 13 ماه گذشته و در فاصله سفر قبلی سلاجقه و این سفر، چه چیزی تکان خورد و تغییر کرد؟» محمد مولا شهروند سیستانی می‌گوید: «چند ماه بیشتر در غبار نفس کشیدیم. ما نمی‌خواهیم مدیری بیاید در باد و غبار بایستد که بگوید به فکر شما هستم. اگر به فکر است کاری کند ما در غبار و خاک هر روز نفس نکشیم. با یک ربع ساعت ایستادن در غبار همدلی معنا پیدا می‌کند؟ بازدید و جلسه نه آب هامون است و نه هوای سیستان.»

سخنگوی دولت: