اسطوره به مثابه بال حفاظت؟

نقاشی دیواره‌ی غاری در لاسکو، فردی با صورتک پرنده را نشان می‌دهد که گویی در حال شکار گاومیش است. نزدیک آنها بر فراز یک تیرک،‌ پرنده‌ای نشسته! برخی معتقدند که این صحنه در واقع نوعی «خلسهٔ شَمَنی» است. فردی که صورتک بر چهره دارد شمنی است که در سفر خلسه‌آمیز به دنیای دیگر رفته و بدنش بیهوش افتاده است. پرنده در این سفر معنوی «شمن» را همراهی می‌کند و گاومیش نیز حیوان قربانی است. این مثال و انواع و اقسام نمونه‌های دیگر نشان می‌‌دهد که رابطهٔ انسان و حیات‌وحش تنها مبتنی بر شکار نبوده است. نیاکان ما برای تفسیر محیط خویش برای گونه‌های مختلف جایگاه‌های متفاوت قائل بوده‌اند، همچنان که امروز نیز هستند. همین چند روز قبل، اشتراک گذاشتن وسیع فیلمی از پرندهٔ «هما» در شبکه‌های اجتماعی توسط ایرانیان، بسیاری از کارشناسان حیات‌وحش را متعجب کرد. کاربران شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها از عبارت «همای سعادت» در پست‌هایشان استفاده کردند و آن را نمادی از خوش‌یمنی دانستند. اما از آن‌سو، بحثی بین کارشناسان حیات‌وحش درگرفت که آیا می‌توان از این انگاره‌ها، باورها و اسطوره‌ها برای حفاظت از حیات‌وحش بهره گرفت؟ یا باید از ورود اسطوره‌ها به دنیای مدیریت حیات‌وحش به‌شکل جدی جلوگیری کرد؟ در این زمینه نظرات سه کارشناس حیات‌وحش را جویا شده‌ایم.

تقلای حذف نظارت محیط‌زیست

اوایل بهمن‌ماه نامه‌ای به امضای سرپرست دفتر کل بهره‌برداری معادن خطاب به مدیران کل صنعت و معدن چند استان ارسال شد که در آن آمده بود «استخراج و برداشت مواد معدنی بدون عملیات فراوری و کانه‌آرایی مشمول ارائهٔ گزارش ارزیابی محیط زیستی نیست.» بر این اساس، معادنی که در آن عملیات فراوری اتفاق نیفتد، نیازمند ارائهٔ گزارش ارزیابی به سازمان حفاظت محیط زیست نیستند. این یعنی نابودی تنوع زیستی، آب و خاک نیازمند توضیح و بررسی نیست. اتفاقی که به‌گفتهٔ فعالان و کارشناسان نگران‌کننده است و نه‌تنها تنوع زیستی، بلکه حیات انسانی را هم تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.

قطع ۶۰ درخت در تهران از سوی یکی از مدیران ستاد اجرایی فرمان امام

عضو شورای شهر در رابطه با قطع درخت از سوی یک نهاد گفت: وقتی بابت قطع درختان به دلیل آفت، جریمه‌های میلیاردی اعمال می‌شود، آیا عادلانه است که برخی نهادها تعداد زیادی درخت را قطع کنند و سکوت کنیم؟

هیچ محموله صادراتی میگو از استان بوشهر برگشت نخورده است

سازمان شیلات ایران برگشت خوردن میگوهای صادراتی استان بوشهر را تکذیب کرد.

چنار کهنسالی که با مجوز قطع شد

از زمانی که اره‌برقی روی تنه درخت چنار جا خوش کرد تا زمانی که به خاک افتاد تنها ۱۰ ثانیه زمان برد، از زمانی که آن نهال کوچک به این درخت چنار بدل شد، ۲۰۰ سال!‌ از لحظه‌ای که سه درخت چنار منطقۀ سرآسو لرستان قطع شدند تا امروز که این گزارش نوشته می‌شود، هزاران بار تصویر و خبر این اتفاق در میان تلفن‌های همراه مردم چه در این استان و چه سایر مناطق ایران دست‌به‌دست شده‌ و همه یک واکنش داشتند؛‌ حیرت!

نسبت به بازسازی زیستگاه‌های دارای گونه‌های در معرض خطر اقدام کنید

نمایندگان مجلس شورای اسلامی سازمان حفاظت از محیط‌زیست را مکلف کردند تا نسبت به بازسازی زیستگاه‌های حساس به‌ویژه زیستگاه‌های آبی دارای گونه‌های در معرض خطر اقدام کند.

 استان‌های سیستان و بلوچستان و سمنان با خشکی شدیدی مواجه‌اند

معاون وزیر و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در ستاد پیشگیری و هماهنگی مدیریت بحران استان زنجان گفته  ۶۸ درصد از جغرافیای ایران روی گسل زلزله یا در حریم آن قرار دارد که باتوجه‌به این شرایط باید مهندسی ساختمان و سازه‌ها را به نحوی انجام داد که در هنگام حوادث، ایمنی لازم را داشته باشد.

توافق ایران و ارمنستان برای رفع آلودگی ارس

خطر قطع ۴۱ هزار درخت زاگرس

براساس گزارش ارزیابی «سد لیروک»، ۴۱ هزار درخت قطع خواهند شد. درختانی در زاگرس میانی و مرز استان‌های لرستان و چهارمحال‌وبختیاری که از جمله انبوه‌ترین درختان دانه‌زار منطقه به‌شمار می‌روند. در صورت‌جلسهٔ ارزیابی اثرات محیط زیستی این سد تأکید شده که «دریافت مجوز صریح و بلاشرط برای قطع درختان از اداره‌کل منابع‌طبیعی و ارائه به دبیرخانهٔ کارگروه ضروری است». از پارسال یعنی دو دهه بعد از شروع به کار این طرح، نمایندهٔ مردم الیگودرز پیگیر ساخت این سد شده است و توانسته برای آن در سال ۱۴۰۱ بودجه دریافت کند. این درحالی‌است که مسئولان محیط زیست استان لرستان با راه‌اندازی این سد به‌دلیل اثرات مخربش بر زاگرس مخالفند. چنان که معاون محیط انسانی حفاظت محیط زیست استان لرستان می‌گوید: «تاکنون مجوزی برای ادامهٔ فعالیت و ساخت سد نداده‌ایم و طرح ارزیابی در حال بررسی است. ما مخالف ساخت این سد هستیم و برخی بررسی‌ها حتی تا قطع ۹۰ هزار اصله درخت را پیش‌بینی می‌کند.» او که نگران زاگرس و نابودی آن با طرح‌هایی از این دست است، می‌پرسد: چه توجیهی برای ساخت سد در این منطقه وجود دارد؟ هیچ‌یک از مجریان پاسخی درست برای این پرسش ندارند.

اتحاد پزشکان علیه تغییر اقلیم

|پیام ما| تبعات پدیده‌های برآمده از تغییر اقلیم برای سلامت بشر، پزشکان و فعالان حوزه سلامت را به تکاپو انداخته است. محققان پیش از این دریافته بودند که بیش از نیمی از بیماری‌های انسانی ناشی از عوامل بیماری‌زا مانند تب دنگی، هپاتیت، ذات الریه، مالاریا و زیکا می‌تواند در اثر تغییر اوضاع اقلیمی تشدید شود و اکنون در روزهای منتهی به برگزاری بیست و هشتمین کنفرانس سازمان ملل متحد برای تغییر اقلیم (COP28) گروهی از سازمان‌های بهداشتی و پزشکان نامه‌ای سرگشاده نوشته‌اند و از سران کشورها درخواست کرده‌اند تا فوراً توسعه زیرساخت‌های سوخت‌های فسیلی جدید را متوقف کنند.