بایگانی مطالب : اقتصاد
ذهنیت اشتباه مانع بزرگ ماست
قطعی برق زمستانه در سال‌های گذشته تیر خلاصی بر وضعیت نامناسب انرژی کشور بود. شاید اگر در سال‌های قبل‌تر کسی می‌گفت روزی در زمستان برق کشور قطع می‌شود، باورپذیر نبود. اما این اتفاق رخ داد تا ناترازی انرژی رسما به زندگی روزمره ما اضافه شود. حالا هر سال منتظر کمبود برق و گاز در فصول گرم و سرد سال هستیم. سال گذشته ۱۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات کسری برق در کشور وجود داشت. کسری که هر سال در حال افزایش است. پیشبینیها نشان می‌دهد تا ۲۰ سال آینده به حدود ۱۹۰ هزار مگاوات برق در کشور نیاز داریم. در این شرایط برای تامین برق راهی به جز رفتن به سمت تجدیدپذیرها نیست. در همین زمینه با «محمد امین زنگنه»، دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید. یکی از ابرچالش‌های کشور ما در سال‌های اخیر، انرژی است. پیش از این صحبت دربارۀ حامل‌های انرژی بیشتر حول بنزین و گازوئیل بود، اما در ۲ سال اخیر صحبت‌های جدید شنیده می‌شود. کلماتی مانند ناترازی به ادبیات عمومی اضافه شده است. چه شد که انرژی از یک مرحله به بعد به‌عنوان یک ابرچالش به ادبیات عمومی ما وارد شد؟ به طوری که جامعه در زمستان نگران گاز است و در تابستان نگران برق؟ این مسیر از کجا شروع شد؟
جا ماندن ایران از قطار گردشگری
|پیام ما| خبرگزاری فرانسه با اشاره به تازه‌ترین گزارشی که از سوی سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد منتشر شده است، نوشت که در سال ۲۰۲۴ سطح گردشگری بین‌المللی کمی بالاتر از سطوح قبل از همه‌گیری کرونا خواهد بود. این گزارش که «ایسنا» آن را منتشر کرده است، می‌گوید گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۴ به‌طور کامل سطوح قبل از همه‌گیری را بازیابی کند و برآوردهای اولیه حاکی از رشد دو درصدی بالاتر از سطح سال ۲۰۱۹ است. این گزارش البته بیشترین افزایش را مربوط به خاورمیانه می‌داند و اعلام می‌کند خاورمیانه تنها منطقه‌ای است که با ورود ۲۲ درصد بالاتر از سال ۲۰۱۹ بر سطوح قبل از همه‌گیری غلبه کرد.
انتخابات زودهنگام پارلمان بخش خصوصی
|پیام ما| پس از کش‌وقوس‌های فراوان، آن‌طورکه دولت می‌خواست، انتخابات اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد و «صمد حسن‌زاده» به‌عنوان رئیس جدید این اتاق انتخاب شد. رئیس پیش از او، «حسین سلاح‌ورزی» از ابتدای انتخابش در خردادماه امسال همواره مورد حملهٔ دولت و رسانه‌های دولتی بود؛ چراکه دولتی‌ها معتقد بودند سلاح‌ورزی، صلاحیت ریاست بر اتاق بازرگانی را ندارد، اما سلاح‌ورزی و هیئت‌رئیسهٔ اتاق فرایند انتخاب سلاح‌ورزی را کاملاً قانونی می‌دانستند. درنهایت روز شنبهٔ این هفته سلاح‌ورزی پس از فشارهای فراوان دولت از ریاست اتاق بازرگانی کناره‌گیری کرد تا انتخابات مطابق میل دولت روز اول بهمن.ماه برگزار شود و رئیس جدید اتاق مشخص شود.
پوشش سبز بازگشته از نیستی‌ها
کودک و بزرگسال نشسته‌اند به کنار هم گذاشتن خرده‌پارچه‌ها تا قابی از میان‌برش‌هایی درست کنند که قرار بود زباله شوند. این بخشی از تعامل پروژۀ «هناس» با مخاطبان است که «چیا جبری» تلاش می‌کند به‌وسیلۀ آن به مخاطبان نشان دهد چطور از خرده‌پارچه‌ها لباس تولید می‌شود و چطور می‌توان از میان زباله‌هایی که نفس زمین را تنگ می‌کنند، با خلق چیزی تازه، به زمین نفس تازه بخشید. جبری، مدیر پروژه، طراح و ایده‌پرداز این مجموعه، با همکاری «خاتون شهبازی» قصد داشتند در این مجموعه با گردآوری میان‌برش‌های کارگاه‌های کوچک، این مواد اولیه را به چرخۀ تولید بازگردانند و الهام‌بخش طراحان و تولیدکنندگان باشند تا آنها را از خطری که زمین و محیط زیست را تهدید می‌کند، آگاه کنند. «هناس»، به‌عنوان نخستین رویداد مُد و محیط زیست در ایران از ۲۶ تا ۲۹ دی‌ماه برگزار شد.
طرح زیانبار مجلس برای روستاها
از زمانی که موضوع ساخت یک میلیون خانۀ مسکونی در سال توسط سید ابراهیم رئیسی مطرح شد، دولت و حامیانش در همۀ ارکان کشور، تلاش کردند آن را محقق کنند تا جایی که طی دو سال گذشته برای این تصمیم اجرایی دولت، پای مجلس به ماجرا باز شد. پس از تصویب قانون جهش تولید در مرداد ۱۴۰۰ اکنون کمیسیون عمران مجلس پیگیری طرحی است تا با افزایش اختیار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در روستاها، ساخت‌وساز در روستاهای کشور را افزایش دهد. حالا نه‌فقط کارشناسان حوزۀ اراضی، کشاورزی و مسکن کشور بلکه مرکز پژوهش‌های مجلس نیز این طرح را زیر سؤال برده است. تحلیل کارشناسان می‌گوید این طرح درصورت تصویب می‌تواند منجر به افزایش محرومیت بسیاری روستاها از فضاهای عمومی مانند فضاهای آموزشی، خدماتی و درمانی شود. علاوه‌بر افزایش شکاف سرانۀ برخورداری روستاهای کشور با شهرها، تصویب این لایحه می‌تواند امکان تغییر کاربری اراضی کشور در بخش‌های کشاورزی و خدمات عمومی به مسکونی را به‌شدت افزایش دهد. تغییر کاربری که فقط در حوزۀ روستاها نمی‌مانند بلکه به حاشیۀ شهرها و شهرک‌ها نیز کشیده خواهد شد. این در‌حالی‌است که سالانه حدود ۱۰ هزار هکتار از اراضی دستخوش تغییر کاربری می‌شوند و متعاقب آن زیست‌پذیری روستاها با شدت فزاینده کاهش پیدا می‌کند.
پایان بلاتکلیفی «آسبادها»
بالاخره نوبت آسبادهای ایرانی هم رسید؛ قدیمی‌ترین آسیاب‌های بادی جهان که قدمت برخی از آنها به قرن چهارم هجری برمی‌گردد و بخش مهمی از تاریخ کشاورزی و مدیریت آب ایران را به خود اختصاص داده‌اند. قرار است این بار پروندۀ یک میراث ارزشمند که نه هنری است و نه تاریخی، بلکه محصول یک تفکر انسان‌ساخت برای سهولت در امر زندگی جامعه بوده است، راهی یونسکو شود. پرونده‌ای که اگر به ثبت جهانی برسد، در حفظ آنها تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت.
بازی موفق سیاستگذاری در زمین «نیمه‌هادی‌ها»
|پیام ما| گزارش‌های مختلف در سال‌های متمادی مالزی را در بین ۱۰ کشور برتر تولیدکنندهٔ نیمه‌هادی‌ها در جهان قرار داده‌اند. به‌عنوان ششمین صادرکننده بزرگ محصولات نیمه‌هادی در جهان، مالزی توانسته است حدود ۷ درصد از سهم بازار جهانی را در اختیار خود داشته باشد. در سال 2022، ادوات نیمه‌هادی و مدار‌های مجتمع الکترونیکی در حدود یک چهارم از کل صادرات این کشور را به ارزش 387 میلیارد رینگیت (83.6 میلیارد دلار) تشکیل داده‌اند. همچنین در این سال، طبق گزارش منتشرشده در Statista، تقریباً ۳۲.۶۴ میلیارد ادوات نیمه‌هادی در مالزی تولید شده است. صنعت پررونق برق و الکترونیک و نیمه‌هادی‌ها نقش بسیار مهمی در جذب شرکت‌هایی مانند «تسلا» برای حضور در این کشور داشته است. از نکات مهم دیگر دربارهٔ صنعت نیمه‌هادی‌ها در مالزی، حضور فعال این کشور در بخش‌های مونتاژ، بسته‌بندی و تست تراشه‌های نیمه‌هادی است، به‌نحوی که حدود 13 درصد از کل خدمات بسته‌بندی و تست (OSAT) جهان در این کشور انجام می‌شود. حضور سه شرکت مالزیایی فعال در صنعت نیمه‌هادی (شرکت‌های Frontken، QES Group، ViTrox) در گزارش 200 شرکت برتر زیر یک میلیارد دلاری مجلهٔ «فوربس» نشان‌دهندهٔ جایگاه مهم این صنعت در بین شرکت‌های مستقر در این کشور است.
ذخایر نفت و گاز را اضافه می‌کنیم
|پیام ما| دولت سیزدهم خودش را پیشرو در اقتصاد غیرنفتی معرفی می‌کند، اما شواهد بر برنامه‌های نفتی او دلالت دارد. حالا مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است که برای تأمین نیازهای کشور تا صد سال آینده نفت و گاز برداشت خواهد شد. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده این شرکت در تلاش است تا شرایطی فراهم کند که ذخایر نفت و گاز شیل و هیدرات‌های گازی به ذخایر نفت و گاز ایران اضافه شود. همچنین، شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی خبر داده است با شرکت‌های خصوصی قرارداد ۱۰سالهٔ خرید خدمت امضا خواهد کرد. ضمن اینکه دولت در تلاش است تا شرایطی را به‌عنوان تسهیل یا اجارهٔ دکل نفتی با هدف «مردمی کردن اقتصاد کلان» هموار کند. شرایطی که هیچ جزئیاتی از آن اعلام نشده است.
توزیع نامنظم سوخت در «نیکشهر»
دولت تصمیم گرفته برای توزیع عادلانه و مدیریت صحیح سوخت در مناطقی که از دسترسی به شبکهٔ گاز شهری و روستایی بی‌نصیب هستند، از یک سامانهٔ یکپارچه که صلاحیت افراد و استحقاق دریافت را براساس موقعیت جغرافیایی تأیید می‌کند، استفاده کند. حالا در مناطقی مانند نیکشهر و روستاهای اطرافش در جنوب سیستان‌وبلوچستان، بسیاری از روستاییان و حتی برخی مناطق شهرنشین امکان ثبت کد پستی ندارند. همین موضوع موجب آشفتگی در دریافت سوخت سهمیه‌ای شده است. با وجود اعلام رسمی مبنی‌بر خودداری از مراجعهٔ حضوری به مراکزی که سابقاً سوخت توزیع می‌کردند، اما نگرانی مردم از زمستان سردِ بدون سوخت، صف‌های طولانی‌ای در انتظار دریافت سیلندر یا سهم نفت سفید درست کرده است. امام‌جمعهٔ نیکشهر نیز در خطبهٔ نمازجمعه این صفوف و انتظار مردم را دور از شأن اهالی نیکشهر اعلام کرده و به سیستم اداری شرکت توزیع فرآورده‌های نفتی این منطقه انتقادهای تندی روا داشته است.
کهنه‌های میلیون دلاری
سن‌وسالی از همه‌شان گذشته و قدیمی شده‌اند، اما اصالت خودشان را حفظ کرده‌اند و زمان خودشان جزء فول‌آپشن‌ها بودند. برخی‌شان هدیه داده شده‌اند، برخی دیگر بعد از مدت کوتاهی دل صاحبانشان را زده و چند دست چرخیده‌اند و حالا همه‌شان موزه‌ای شده‌اند و دل ماشین‌بازها و غیرماشین‌بازها را می‌برند. قیمت تعداد کمی از آنها مشخص است و خیلی‌شان هم قیمت ندارند و اگر صاحبانشان اهل دربار نبودند، شاید فقط آهن‌پاره‌هایی از آنها باقی مانده بود و آنقدر ارزشمند نمی‌شدند؛ اما حالا برایشان یک موزهٔ اختصاصی ساخته شده است، موزهٔ خودروهای تاریخی ایران.
