بایگانی مطالب : محیط زیست
گربه‌ای که از قطار انقراض پیاده شد
فهرست سرخ گونه‌های در معرض خطر که توسط اتحادیهٔ جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) منتشر می‌شود، پنجشنبهٔ هفتهٔ گذشته به‌روزرسانی شد و در این فهرست جدید، یک گونه گربه‌سان به‌نام «سیاهگوش ایبریایی» با نام علمی (Iberian lynx Lynx pardinus)، از وضعیت «در معرض خطر» (EN) به وضعیت «آسیب‌پذیر» (VU) ارتقاء پیدا کرد. ارتقایی که با‌وجود برنامه‌های متعدد حفاظت و احیا،، معمولاً برای گوشت‌خواران رخ نمی‌دهد. وب‌سایت IUCN از این پروژه به‌عنوان «بزرگترین پروژهٔ احیاء یک گونه گربه‌سان» یاد کرده و موفقیت آن را نتیجهٔ همکاری بین نهادهای مختلف، از سازمان‌های دولتی و مؤسسات علمی تا کشاورزان و شکارچیان و جوامع محلی دانسته است. وضعیت سیاهگوش ایبریایی در اسپانیا و پرتغال، دو دههٔ قبل بی‌شباهت به یوزپلنگ آسیایی در ایران نبود. اما امروز با وجود آنکه برنامه‌های مختلف حفاظت هر دو گونه در جریان است، یوزپلنگ آسیایی هنوز در وضعیت «بحرانی» (CR) به سر می‌برد.
تجهیز تئوریک ایدۀ «مدرسۀ طبیعت»
«عبدالحسین وهاب‌زاده» خالق ایده و مؤسس نهاد «مدرسۀ طبیعت» در ایران است. ایده‌ای که در گسترش فراگیر در مدت‌زمانی کوتاه، توفیقی چشم‌گیر داشت؛ گرچه موانعی بر سر راه گسترش نهاد مدرسۀ طبیعت قرار گرفته است، اما ترویج ایده متوقف نمانده و با تجهیز تئوریک در حوزۀ اندیشه و ایجاد بحث‌های پرشور در سطح جامعه، راه خود را از میانۀ معابر پرپیچ‌وخم و سنگلاخی، عمیق‌تر و جدی‌تر گشوده است. بسیاری از مکاتب و اندیشه‌های تربیتی یا مبتنی بر شاخه‌ای از فلسفه هستند، (ایده‌الیسم، رئالیسم، طبیعت‌گرایی، اگزیستانسیالیسم و ...) و یا مبتنی بر نوعی ایدئولوژی (ملی‌گرایی، لیبرالیسم، محافظه‌کاری، آرمانشهرگرایی و ...)؛ اما ایدۀ مدرسۀ طبیعت که در آن پرورش مقدم بر آموزش است و طبیعت نخستین مدرسه به حساب می‌آید، هرچند ممکن است قرابتی در ظاهر با فلسفۀ تربیتی طبیعت‌گرایانه «روسو» و نزدیکی‌هایی با ایدئولوژی تربیتی لیبرالیستی «جان لاک» داشته باشد، اما نگاه به کودک و شیوۀ یادگیری و محیط مساعد برای پرورش و شکوفا شدن او از تاریخ زیستی گونۀ انسان و زیستگاه و شیوه‌های قدیمی و آزموده شده در بستر طبیعت و تاریخ تکامل انسان سرچشمه می‌گیرد.
محکومیت ۲۰ میلیاردی قاچاقچی پیاز
مدیرکل تعزیرات حکومتی خوزستان از محکومیت ۲۰ میلیارد ریالی قاچاقچی ۳۱ هزار کیلوگرم پیاز خبر داد.
لوایح سه قلو برای پیوستن به معاهدات محیط زیستی
با توجه به پیوستن جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون وین در مورد حفاظت از لایه ازن، سرپرست معاونت پارلمانی ریاست جمهوری از ارسال لوایح سه قلوی دولت به مجلس شورای اسلامی به‌‌منظور پیوستن جمهوری اسلامی ایران به معاهدات محیط زیستی خبر داد.
سودای مسکن‌سازی در تالاب «خانمیرزا»
سه چشمه در منطقه‌اند؛ یکی آب سرد، دومی ولرم و سومی گرم! آب هرکدام بخشی از زمین‌های کشاورزی را مشروب می‌کند؛ آن‌هم تنها برای چهار ماه! هشت ماه دیگر آب هدر می‌رود. «محمد حسن‌زاده» فعال محیط‌زیست، می‌گوید که آب باید صرف مشروب‌شدن تالاب خانمیرزا شود. سعید یوسف‌پور مدیرکل محیط‌زیست استان چهارمحال‌وبختیاری هم معتقد است آب را می‌شود به تالاب رساند و آن را احیاء کرد،. در مقابل «خدایار باقری» مدیرکل راه و شهرسازی چهارمحال‌وبختیاری می‌گوید: دربارۀ کدام تالاب حرف می‌زنید؟ نه در اسناد بین‌المللی، نه در اسناد ملی و نه در اسناد استانی تالاب خانمیرزا وجود ندارد!
تداوم توفان غبار در سیستان
|پیام ما| با تداوم بادهای ۱۲۰ روزه، طوفان گردوغبار باعث ایجاد شرایط بحرانی در منطقۀ سیستان‌وبلوچستان شده و تلاش‌های فوری برای ارائۀ خدمات درمانی و رسیدگی به بیماران درحال انجام است. این توفان سرعت ۱۱۵ کیلومتر در ساعت منطقۀ سیستان واقع در شمال استان سیستان‌وبلوچستان را درنوردید.
گشاده‌دستی از جیب «آب» کشور
|پیام ما| پنجم تیرماه و در مناظرۀ زنده میان کاندیداهای ریاست‌جمهوری، «سعید جلیلی» بخشی از برنامه‌های خود را اعلام کرد. او در این برنامۀ زندۀ تلویزیونی گفت: «نُه برنامۀ اجرایی برای روستا از جمله اصلاح الگوی کشت، آبخیزداری، گسترش گلخانه‌ها، یکپارچه‌سازی اراضی، سیستم‌های نوین آبیاری و لای‌روبی قنوات داریم. کشاورز برای بازاریابی محصولات خود نباید مشکل داشته باشد. در ارومیه ۲ میلیون تن سیب تولید می‌شود که این یک فرصت است، نه اینکه کشاورز عزا بگیرد از این تولید چگونه استفاده کند و چگونه به بازار برساند. یک‌سری موانع اداری وجود دارد. باید این فرصت برای روستاییان فراهم شود که با سند منزل روستایی، اراضی کشاورزی، صنایع تبدیلی و حتی ادوات کشاورزی، پروانۀ چاه یا دام‌داری، بتواند وام دریافت کنند.» بااین‌حال او در هیچ‌یک از برنامه‌هایش، اعلام نکرده است که این گشاده‌دستی در توسعۀ کشاورزی، براساس وجود و تأمین چه میزان منابع مانند آب و خاک اتفاق می‌افتد؟ هشداری که سال‌هاست کارشناسان در مورد هدر رفت منابع مهم زیستی کشور مانند آب و خاک می‌دهند، گویا در برنامه‌های آقای جلیلی جایی ندارد. او در بخش دیگری از صحبت‌هایش در این برنامه‌ها اعلام کرده بود، محصولات کشاورزی می‌توانند به بازار صادراتی وصل شوند که در این صورت درآمد کشاورز بیشتر می‌شود. در سال انقلاب ما، کل صادراتش ۱۳.۵ میلیارد بوده است که ۴۰ سال بعد این صادرات بیش از ۲۳۰۰ میلیارد دلار شده است: «باید محصولات کشاورزی به بازار داخلی و به‌ویژه بازار صادراتی ارسال شود. یک ضعف بزرگ این است که هم اکنون در روستاها محصولات فراوان باغی و کشاورزی است، اما آن‌ها به بازار وصل نیستند.» به نظر می‌رسد توسعۀ پایدار در حلقۀ مشاوران او جایی ندارد.
هفت متهم سیل ویرانگر
سـوادکوه با سیـل بـیگانه نـیست. وقتی محیطی جنگلی، کوهستانی و پرشیب است، بدیهی اسـت کـه هـم پرباران اسـت و هـم سرعت رواناب در آن زیاد! مشکل اما نقش برجسته و تعیین‌کنندۀ عامل انسانی در بروز سیل است!
چراغ سبز به تولید بنزین بی‌کیفیت؟
هیئت وزیران در تاریخ ۲۷ خردادماه امسال، مصوبه‌ای را به پیشنهاد وزارت نفت به تصویب رسانده که شامل سه بند است که در بند دو آن به «تولید بنزین با کیفیت معمولی» اشاره شده است. استفاده از عبارت «بنزین با کیفیت معمولی»، حالا دلیلی است که نگرانی‌ها برای استفادۀ مجدد از حلال‌های غیراستاندارد در بنزین به بهانۀ افزایش تولید بالا گیرد. در این میان اما تعریفی از بنزین معمولی هم داده نشده است. «یوسف رشیدی» عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، به «پیام ما» می‌گوید: «گنگ‌بودن مصوبه و مشخص‌نبودن تعریف بنزین با کیفیت معمولی هم خود نگران‌کننده است. چرا که باید در مصوباتی از این دست، تعاریف دقیق و علمی مطرح شود.» کیفیت بنزین که در تمام ادوار گذشته محل مناقشه بوده و آسیب‌های ناشی از آن برای سلامت بارها از سوی متولیان نادیده گرفته شده است، حالا درگیر شرایط گنگ و عجیب جدیدی شده است. شرایطی که باید منتظر ماند و دید که خروجی آن چیست و تا چه میزان سلامتی مردم را بیش از پیش تحت‌تأثیر قرار خواهد داد؟»
در جست‌وجوی نسخه شفابخش آلودگی هوا
آلودگی هوا، یکی از مهم‌ترین مشکلات محیط‌زیستی شهرهای جهان است. بررسی مشخصات زمانی و مکانی در زمینه تغییرات غلظت آلودگی هوا، مشخص کردن عمدۀ منابع آلاینده، تخمین تأثیرات آن بر روی سلامت انسان، هزینه‌های اقتصادی تحمیل شده در این زمینه و پیشنهادهای مناسبی برای بهبود وضعیت موجود، از ضرورت‌های انکارناپذیر پژوهشگران و مسئولان شهری به حساب می‌آید. کلان‌شهر تهران یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان به شمار می‌رود که شناخت وضعیت آن از نظر علمی می‌تواند به مثابه ابزاری علمی در خدمت سیاست‌گذاری بهتر عمل کند.
