بایگانی مطالب : خبر
هشدار نارنجی برای تهران؛ از حضور در ارتفاعات و کوهنوردی بپرهیزید
شهروندان از حضور در ارتفاعات و فعالیتهای کوهنوردی بپرهیزند.
«شمس آقاجانی» درگذشت
شمس آقاجانی، شاعر و منتقد ادبی در سن ۵۵ سالگی از دنیا رفت.
دیپلماسی برای مهار غبار
این نخستینبار نیست که ایران میزبان رویدادی بینالمللی دربارۀ مدیریت پدیدۀ گردوغبار است. اما در اجلاس پیش رو که امروز و فردا در جریان است، بنا بر اعلام سازمان حفاظت محیطزیست نمایندگانی از ۵۰ کشور، ۱۵ نهاد بینالمللی و ۲۵۰ صاحبنظر، استاد دانشگاه و نمایندگان دستگاههای اجرایی، تحقیقاتی و آموزشی حاضر خواهند بود که کشورهایشان درگیر این پدیده هستند. ایران پیش از این هم میزبان نشستهایی برای مدیریت این پدیده در سطح محدودتر بوده است. نمونهاش نشستی است که در سال ۱۳۸۹ به میزبانی ایران برگزار شد و وزرا و مسئولان محیطزیست کشورهای ایران، عراق، ترکیه، سوریه و قطر با امضای تفاهمنامهای در اجلاس منطقهای مدیریت بحران پدیدۀ گردوغبار متعهد شدند ظرف پنج سال این پدیده را رفع کنند. وضعیت در سال ۹۴، یعنی پایان تعهد، قابل قبول نبود. با افزایش خشکسالی و گسترش کانونهای گردوغبار، در سالهای بعد هم نشستهای منطقهای دیگری برگزار شد و نمونۀ آخرش هم نشست سال گذشته بود که ایران میزبان عراق و سوریه شد. حالا انتظارات از اجلاس «مقابله با توفانهای ماسه و گردوغبار» بیشتر از همیشه است و توقع میرود بعد از سالها بالاخره چارهای برای مقابله با گردوغبار تعیین شود؛ دیپلماسی بدون تعارف بهکار گرفته شود و کانونهای غبار که مدام بر میزانشان افزوده میشود، مدیریت شوند.
تخلیه و تغذیهٔ آبخوانها و تحریک زلزلهها
با مسئلهٔ بحران کمآبی و فرونشست زمین ایدههای مختلفی برای کاهش سرعت فرونشست زمین مطرح میشود. تغذیهٔ مصنوعی آبخوان یکی از روشهای کاهش ریسک فرونشست است که عمدتاً آب باران و سیلاب و پساب و فاضلاب شهری را به اعماق زمین میفرستند. معمولاً فاضلابهای خانگی و صنعتی، از جمله منابع آبیای است که جهت تغذیهٔ سفرهآبهای زیرزمینی در مناطق خشک و کلانشهری مانند شهر تهران میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
آیینهای ایرانی اربعین
فردا (چهارشنبه، ۱۵ شهریور) روز اربعین است؛ روزی که در هر شهر و دیاری به شیوهای خاص گرامی داشته میشود. اگرچه در چندسال اخیر، پیادهروی اربعین بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاست اما آیینهای دیگری نیز برای این روز در میان ایرانیان رواج دارد. به استناد منابع تاریخی، برخی آیینهای اربعین مانند سایر آیینهای عزاداری ریشه در «سوگ سیاوش» دارند و پیش از شهادت امام حسین (ع) نیز رواج داشتهاند و مختص زمان خاصی نبودهاند که پس از اسلام به شکلی دیگر ادامه یافتهاند. در میان آیینهایی که مردم هر نقطه از ایران برگزار میکنند، مشابهتهای زیادی دیده میشود؛ از پخت آش و نذری گرفته تا تعزیه و شبیهخوانی و نذر و نیاز برای زادآوری زنان. البته بسیاری از این آیینها هم مختص اربعین نیستند و در مناسبتهای مختلفی از عاشورا و تاسوعا گرفته تا سایر مناسبتهای مذهبی و عزاداری اجرا میشوند.
معدنکاران همچنان میمیرند
شش کارگر در معدن زغالسنگ «طزره» دامغان زیر خروارها زغال جانباختند. معدنی که اردیبهشت ۱۴۰۰ و آبان ۱۳۹۷ هم دو حادثهٔ دیگر را از سر گذرانده بود، حالا دوباره حادثهساز شده است. به گفتهٔ یکی از کارگران معدن، گاز متان داخل تونل باقیمانده و جرقهٔ ناشی از فعالیت پیکور باعث انفجار شده است. با این حال وزیر کار این حادثه را «غیرمترقبه» میداند. اگرچه معدن طزره از سوی دادگستری سمنان تعطیل شد، اما تکرار حوادث در معادن نشان میدهد که چنین تصمیمهایی نتوانسته منجر به بهبود کیفیت ایمنی معادن شود. دستکم بعد از اردیبهشتماه سال ۹۶ که ۴۳ معدنچی بر اثر حادثه در معدن زغالسنگ «یورت» استان گلستان جان باختند، انتظار میرفت «ایمنی» در معادن فراموش نشود؛ اما فراموش شد.
نیازمند رصدخانه ملی آب هستیم
هشدار درباره وضعیت آبخوانها و منابع آب کشور چند سالی است که آغاز شده و افت منابع آب زیرزمینی و وقوع پدیده فرونشست در چند سال اخیر، زنگ خطر خالی شدن آبخوانهای را به صدا درآورده است. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ماه امسال در گزارشی از وضعیت منابع آب زیرزمینی، میزان کسری تجمعی منابع آب زیرزمینی در سراسر کشور را ۱۴۳ میلیارد مترمکعب اعلام کرد که این کسری وقایع متعدد فرونشست در کشور را رقم زده است. اگرچه در دورههای مختلف دولت سعی داشته با اجرای طرحهایی، برداشت از منابع آب زیرزمینی را مدیریت و محدود کند اما روند خالی شدن آبخوانها نشان میدهد این طرحها چنان موفق نبودهاند. یکی از این طرحها «احیا و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی» است که از سال ۱۳۹۳ تصویب و اجرا شد. نگاهی به آمارها و دادههای منتشر شده درباره منابع آب زیرزمینی نشان میدهد که این طرح به اهداف خود نرسیده است. شاید بتوان نبود دادههای دقیق از میزان برداشت از چاههای آب و تعداد چاههای غیرمجاز را از مهمترین دلایل ناکامی این طرح و طرحهای مشابه برشمرد. درباره دلایل ناکامی این طرح از «حمید منصوری»، معاون سابق حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای استان قزوین پرسیدهایم. استان قزوین برای نخستین بار در کشور موفق شده بود طرح رصدخانه آبهای زیرزمین در استان را از طریق نصب کنتور روی چاههای آب و دریافت و تحلیل دادههای کنتورها را اجرایی کند. منصوری معتقد است مهمترین دلیل ناکامی چنین طرحهایی، نبود پیوست اجتماعی-فرهنگی و بیتوجهی به ساختارهای سنتی و تشکلهای مردمی آببران در مناطق مختلف است. او میگوید که نمیتوان برنامههای سراسری را عینا در همهجا اجرا کرد چرا که نگاه به آب و ارزش اقتصادی آن در هر منطقهای تفاوت دارد. هماهنگی این گفتوگو از سوی «سعید سلیمانیها» از اندیشکده «تدبیر آب» انجام شده است.
دیپلماسی پرتعارف آبی
|پیام ما|طی دو سال گذشته کارشناسان حوزه آب و دیپلماسی آب بارها درباره رفتارها و برنامههای آبی ترکیه و موثر نبودن دیپلماسی ایران در این زمینه هشدار دادند. روز گذشته اما وزیر امور خارجه کشورمان از توجه جدی ترکیه بر موضوع رودخانه ارس و پیگیری مذاکرات با این کشور در حوزه آب خبر داد. این خبر در شرایطی از سوی «حسین امیرعبداللهیان» اعلام شده است که سال گذشته کمیسیون توسعهپایدار اتاق بازرگانی ایران اعلام کرده بود در صورت تکمیل پروژههای آبی ترکیه در مجاورت ایران، ارس، رودخانه مرزی ایران که در نهایت به خزر میریزد، با کاهش ۳۰ درصدی آورد مواجه میشود.
دور زدن قانون با حضور سازمان محیط زیست
هیئت وزیران تصویب کرد که طرحهای نیمهکاره که مشمول ارزیابی مطالعات اثرات محیط زیستی هستند، در هیئتی ویژه که مسئولیت آن را سازمان حفاظت محیط زیست بر عهده دارد، تعیینتکلیف خواهند شد. این در حالی است که پیش از این مصوبات هیئت وزیران و پس از آن تأیید گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی برای اجرای طرحها کافی بود و مشخص نیست تصمیمگیری و تعیینتکلیف این پروژهها در یک کارگروه ویژه به چه دلیل انجام شده است. از سال گذشته موضوع ۴۱۱ طرح فاقد مجوز محیط زیستی که برای آنها ردیف بودجه مشخص شده بود، مورد اعتراض فعالان محیط زیست قرار گرفت و فهرستی از آنان نیز منتشر شد. بهنظر میرسد مصوبه جدید درپی تعیین تکلیف این طرحهاست با این حال برخی کارشناسان محیط زیست معتقدند تعیین تکلیف این طرحها، به نوعی دورزدن قوانین مربوط به مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی است.
برابری آموزشی و امید اجتماعی
یکی از اختلاف دیدگاهها در جامعهٔ ایران مانند بسیاری از جوامع، میزان مداخلهٔ دولت در نظام آموزشی است