بایگانی مطالب : آب
«کُر» خشک شد
انتشار فیلمی در شبکهٔ مجازی که ماهیان رودخانهٔ کر را در حال خفه شدن و جان دادن در گلولای نشان میداد یکبار دیگر توجهها را به وضعیت وخیم رودخانه «کُر» در استان فارس جلب کرد. براساس پیگیری و بررسی «پیام ما»، میزان خشکی رودخانهای که تا یک دههٔ گذشته بیش از ۹۰ درصد آب تالاب بختگان را تأمین میکرد، بهحدی است که پلهای تاریخی احداثشده بر این رودخانه به تمامی خارج از آب قرار دارند و همچنین بستر رودخانه در بسیاری نواحی پاییندست، سطحی سنگلاخی و خشک شده است. بهگفتهٔ کارشناسان، سدسازیهای مکرر و رها نشدن حقابهٔ رودخانه، برداشت بیش از حد از روانابها و آبهای سطحی مجاور رودخانه، همچنین کشت روزافزون برنج در حاشیهٔ رودخانه، مرگ تدریجی کر را رقم زده است.
![«کُر» خشک شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/رودخانه-کر-jpg.webp)
هوش مصنوعی و ردپای آب و انرژی
![هوش مصنوعی و ردپای آب و انرژی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/ia-lwkud-jpg.webp)
حیات سیستان در گرو دیپلماسی آب
منطقهٔ مهم و تاریخی سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون با حدود ۴۰۰ هزار نفر جمعیت در شمال استان سیستانوبلوچستان واقع شده است. وجود بقایای دولتشهر باستانی پنجهزار سالهٔ ایران تحت عنوان «شهر سوخته» در شهرستان هامون، نشانگر قدمت بالای تاریخی منطقهٔ سیستان است. این منطقهٔ حاصلخیز و هموار از هزاران سال پیش، محل اصلی بهرهبرداری از آب رودخانهٔ هیرمند بوده و نقاط کوهستانی بالادست این رودخانه واقع در افغانستان کنونی، مصرف آب کمتری در مقایسه با سیستان ایران داشتهاند.
![حیات سیستان در گرو دیپلماسی آب](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/دیجیتال-2-jpg.webp)
ابهامات طرح انتقال آب از دریا
![ابهامات طرح انتقال آب از دریا](https://payamema.ir/pubfiles/2022/11/-jpg.webp)
تشکیل بازار بهینهسازی ضامن تحقق اهداف نقشه راه آب کشور
بعد از بازدید رهبر انقلاب از غرفه بازار بهینهسازی آب و دریافت گزارش رییس فدراسیون صنعت آب ایران در نمایشگاه توانمندیهای تولید داخلی، ایشان در دیدار با تولیدکنندگان از مسئله آب به عنوان یک مسئله کلان ملی که به کلان بودن آن توجه نشده است نام بردند و ناترازی آب برای کشور را یک مشکل و معضل اساسی دانستند.
![تشکیل بازار بهینهسازی ضامن تحقق اهداف نقشه راه آب کشور](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/photo1707299346-jpeg.webp)
در جهنم بودیم
|پیام ما| آتشسوزی در یک منطقهٔ جنگلی کوهستانی در اطراف شهر «وینا دلمار» شیلی که دسترسی به آن دشوار است، شروع شد و بهسرعت گسترش پیدا کرد. باغ گیاهشناسی که سال ۱۹۳۱ تأسیس شده، جزو اولین قربانیان این حریق گسترده بود و خیلی زود شعلههای آتش به محلههای شهر رسید. ساکنان محلهٔ کارگرنشین ویلا ایندیپندنسیا فرصت زیادی برای فرار نداشتند؛ گروهی از آنها توانستند جانشان را بردارند و بگریزند، اما همه اینقدر خوششانس نبودند. مقامات مسئول میگویند تاکنون ۱۲۳ نفر کشته و صدها نفر ناپدید شدهاند. بهگفتهٔ ماریسول پرادو، مدیر خدمات پزشکی قانونی شیلی با پاکسازی و برداشتن آوارها انتظار میرود تعداد کشتهشدگان افزایش یابد.
![در جهنم بودیم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/دیجیتال-1-jpg.webp)
آلودگی هوا قطعهای از پازل مسائل محیط زیستی
۱۴ بهمن ۱۴۰۲ اعلام شد تهران از ابتدای سال ۹ روز هوای پاک، ۲۰۸ روز هوای قابلقبول، ۹۰ روز هوای ناسالم برای گروههای حساس جامعه و ۱۲ روز هوای ناسالم برای همهٔ افراد داشته است. بنابراین، در ۳۲۰ روز از ابتدای سال ۱۴۰۲، ۹ روز هوای پاک و کمتر از سه درصد هوای پاک در تهران داشتهایم.
![آلودگی هوا قطعهای از پازل مسائل محیط زیستی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/6-1-jpg.webp)
خشک مثل«آقگل»
تالاب آقگل ملایر خشک است. از نظر قانون معلوم نیست کدامیک از دو استان همدان و مرکزی که تالاب «آقگل» درست در مرزشان قرار دارد، باید حقابهٔ این تالاب را تأمین کند. برداشتهای بیرویه از آبهای سطحی و رودخانههای روان بهسمت تالاب و آبهای زیرزمینی بهشکل فزاینده ادامه دارد. شهریور ۱۴۰۰ در شورای برنامهریزی استان همدان کتابچهای تصویب شد که براساس آن دستگاههای اجرایی مکلف بودند اقدامات اولویتدار برنامهٔ مدیریت جامع تالاب آقگل را اجرا کنند و پیشرفت کار را به ادارهکل حفاظت محیط زیست استان همدان گزارش دهند. ادارهکل محیط زیست همدان اعلام کرده با انجام مطالعاتی با عنوان «مطالعهٔ حوزهٔ آبخیز دریاچه نمک» در حال انجام این طرح است و امیدوار است تابستان آینده طرح به پایان برسد. حقابهٔ تعیینشده برای حفظ این تالاب دو میلیون مترمکعب است، اما معلوم نیست این حقابه از کدام محل و استان تأمین شود. تنها عنصر مشخص این میان خشکی تالاب است. بنابه اعلام ادارهکل محیط زیست همدان سال ۹۸ و پس از سیلاب زمستان ۹۷ و بهار ۹۸، آخرینباری بود که آقگل پرآب دیده شد.
![خشک مثل«آقگل»](https://payamema.ir/pubfiles/2023/09/تالاب-آق-گل-jpg.webp)
تأمین حقابهٔ ایران اختیاری نیست
|پیام ما| بیش از دو سال است که حقابهٔ ایران از هیرمند پرداخت نشده و مذاکرات ایران با طالبان برای رهاسازی آب بهسمت ایران بینتیجه مانده است. حالا «علیاکبر محرابیان»، وزیر نیرو، در نشست خبری اعلام کرده است که تأمین حقابهٔ ایران از هیرمند اختیاری نیست: «امیدواریم با ادامهٔ بارشها، طالبان نسبت به تخصیص حقابهٔ ایران اقدام کنند. در غیر اینصورت از ابزارهای قانونی و حقوقی استفاده خواهیم کرد.» این گفتهها درحالیاست که طی ۲۰ سال گذشته حتی در زمان ثبات نسبی افغانستان، یا در دوران ریاستجمهوری «اشرف غنی» نیز سیلابهای هیرمند بهسمت هیرمند رهاسازی میشد. از زمان تکمیل طرحهای سازهای آبی در افغانستان مانند تکمیل و بهرهبرداری بند انحرافی کمالخان دیگر حتی سیلابهای احتمالی هم امکان ورود به کشور ندارند. بهرغم آنچه در معاهدهٔ ۱۳۵۱ پیشبینی شده، ایران تاکنون نه از حکمیت استفاده کرده است و نه از ابزارهای حقوقی دیگر. گرچه بسیاری از کارشناسان حقوق و روابط بینالملل میگویند ایران ابزارهای گستردهٔ اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در برابر طالبان دارد که در دیپلماسی و مذاکرهٔ فعلی هیچ کدام را فعال نکرده است.
![تأمین حقابهٔ ایران اختیاری نیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/وزیر-نیرو-jpg.webp)
تالابهای ایران در مرز بحران
۱۸ سال قبل وقتی «طرح حفاظت از تالابهای ایران» در همکاری بین دولت ایران (سازمان حفاظت محیط زیست ایران)، صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی(GEF) و برنامهٔ توسعهٔ ملل متحد(UNDP) کار خود را شروع کرد، گمان نمیرفت در دو دهه بعد اغلب تالابهای ایران درگیر آسیببهای جدی و حلنشدنی باشند. خشکی گریبان بسیاری از تالابها را گرفته است و برنامههای مختلف دو دههٔ گذشته هم تأثیرات اندکی بر وضعیت گذاشتهاند. «علی ارواحی»، کارشناس مدیریت زیستبومهای تالابی که در سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ بهعنوان کارشناس فنی و در سال ۹۸ تا ۹۹ مدیر ملی طرح بوده است، حالا که به گذشته و فعالیتهای انجامگرفته در این مدت برمیگردد، تعمیم نیافتن الگوهای موفقی که بهصورت پایلوت عملیاتی شدند در سطح ملی و عملکرد جزیرهای را از جمله مشکلات و نقدهایی میداند که همچنان گریبان این طرح را گرفته است. او در روز جهانی تالابها از نقاط ضعفهای موجود در این حوزه و بیتوجهی سازمان محیط زیست و سایر ارگانها به اهمیت تالابها میگوید:
![تالابهای ایران در مرز بحران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/02/دیجیتال-jpg.webp)