بایگانی مطالب : محیط زیست
پارادوکس حفاظت از آبهای زیرزمینی
«ما در ایران با یک پارادوکس مواجهیم؛ سیاستگذاران عطش آب دارند، برنامههای توسعه آبطلب هستند و در مقابل عدهای تلاش میکنند مصرف آب را کاهش دهند. وضعیت ما مشابه مدرسهای است که نه معلم دارد و نه زیرساخت و نه در و پنجره، آن وقت عدهای میخواهند کلاس تقویتی در آن برگزار کنند. تا زمانی که این پارادوکس حل نشود، وضعیت آبهای زیرزمینی هم حل نخواهد شد.» اینها گفتههای «نعمتالله دهبندی»، مدیر پیشین گروه تلفیق و بیلان شرکت مدیریت منابع آب ایران بود که در نشست «تعادلبخشی آبهای زیرزمینی، وعده تا واقعیت» که دوشنبه، ۱۵ آبان، توسط اندیشکدهٔ تدبیر آب برگزار شد.
پایداری فدای ارزانی میشود
معماری میتواند شهر را برای زندگی آسانتر مهیا کند و معماری پایدار هم روشی است برای بهبود زیست در آن. معماری پایدار میتواند علاوهبر آنکه زیبایی را به شهر میآورد، حافظ محیط زیست و آیندهٔ آن باشد. «صمد ذواشتیاق»، فارغالتحصیل مهندسی معماری دانشگاه علم و صنعت ایران معتقد است موضوع معماری و پایداری شهرها که از دو دهه قبل در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه قرار گرفت، از ابتدا بهدلیل مسئلهٔ انرژی مطرح شد. ذواشتیاق که در دههٔ ۵۰ تجربهٔ حضور در دو دورهٔ پژوهشی مقطع فوق لیسانس (طرحریزی شهری، دانشکدهٔ هنرهای زیبا و مرمت ابنیه و شهر، دانشگاه پردیس اصفهان) را در عرصهٔ آکادمیک در چنته دارد؛ طرح مرمت و احیای بنای خانهٔ دکتر شقاقی (موزهٔ نقاشی پشت شیشه)، مدیریت هماهنگی (مدیریت واحد شهرسازی شرکت مشاور) طرح تفصیلی مناطق ۵ و ۶ شهر اصفهان، مدیریت طرح جامع شهرک مجتمع مسکونی کارکنان منطقهٔ پارس جنوبی (عسلویه)، سرپرست دفتر فنی طرح منطقهٔ شهری تهران، مدیریت مرحلهٔ اول طرح اسکان جمعیت استان تهران، عضویت کمیسیون (کمیتهٔ طرح تفصیلی) ادارهکل برنامهریزی و طرحهای شهرسازی شهرداری تهران و بسیاری دیگر را هم در کارنامهاش دارد. او حالا میگوید تا زمانی که مسئلهٔ پایداری در نگاه مسئولان از حالت «لوکس» خارج نشود، به هرکس اجازهٔ ساخت داده نشود و استفاده از انرژیهای نو جایگزین سوختهای فسیلی نشود، نمیتوان منتظر پایداری در معماری شهرها بود.
حملونقل شهری و توسعهٔ پایدار
طبیعت قصه میسازد
ایران مملو از اقوام و فرهنگهای مختلف است که درنهایت همهٔ ما را به یک زبان و خاستگاه پیوند میدهد. بسیاری از این فرهنگها برآمده از دل طبیعت هستند که با مرور زمان و رفتن بهسوی مدرنیته از آنها فاصله گرفتهایم. حالا گروهی جمع شدهاند و سعی کردهاند که هم دانش بومی گذشتهٔ ما را یادآوری کنند، هم قصههایی را که از دل طبیعت شکل گرفته و به نسلهای بعد منتقل شده است؛ درواقع تلاشی برای پیوند آدمها با سرگذشتشان. چیزی که «صونا آقابابایی»، مدیر ترویج علوم و فناوری موزۀ علوم و فنون دربارۀ آن میگوید: «میخواهیم نشان دهیم چه گسترۀ متنوعی در ایران وجود دارد.»
بدعت غلط در ارزیابی محیط زیستی
دیدهبان ارزیابی محیط زیستی بر این عقیده است که بند الف ماده ۲۲ برنامهٔ هفتم توسعهٔ کشور که در حال حاضر برای اصلاح به کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بازگشته، نه بهنفع محیط زیست کشور و نه توسعهٔ پایدار است. این دیدهبان که ذیل «مدرسهٔ توسعهٔ پایدار» در پژوهشکدهٔ سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف ایجاد شده، از چهار سال پیش، مطالعه در مورد آسیبشناسی مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی را آغاز کرده است. بهنظر این دیدهبان، بدعتی غلط در سیاستگذاری براي ارزيابي محيط زيستي در حال شکلگیری است. همچنین باوجود گفتههای بعضی از نمایندگان مجلس، این بند نه مشارکت ذینفعان را تأمین میکند و نه شفافیت را تضمین میکند.
ضرورت توجه به مشکلات حوضههای آبریز
سناریوی کابوس
توفان مخرب «اوتیس» (Otis)، باعث شد تا خودمان را در یک لحظهٔ مهم و محوری در تاریخ پیشبینی آبوهوا ببینیم. توفانی که هفتهٔ گذشته آغاز شد و با سرعت ۱۶۵ متر برساعت و بارانهای شدید به ساحل رسید، به شهر ساحلی «اکاپولکو» در مکزیک برخورد کرد و جان حداقل ۴۸ نفر را گرفت. سرعت تبدیل اوتیس به یک توفان شدید، بیسابقه بود. در عرض ۱۲ ساعت، از یک توفان گرمسیری معمولی به یک توفان «رده ۵» رسید؛ ردهای که قدرتمندترین رده است و ممکن است در عرض یک سال، تنها چندبار در سراسر جهان رخ دهد. این رویداد نادر و هشداردهنده که توسط مرکز ملی توفان ایالات متحده بهعنوان «سناریوی کابوس» توصیف شده است، رکورد سریعترین میزان تشدید را در طی یک دورهٔ ۱۲ ساعته در شرق اقیانوس آرام شکست. اوتیس نهتنها ساکنان و مقامات را غافلگیر کرد، بلکه محدودیتهای ابزارهای پیشبینی فعلی ما را نیز افشا کرد.
اهمیت خلع سلاح در دوران تغییراقلیم
نجات موقت تالاب شادگان
بیش از یک سال از فعالیت غیرقانونی پتروپالایش در تالاب بینالمللی شادگان میگذرد؛ طرحی که بدون داشتن «طرح ارزیابی محیط زیستی» آغاز شد و بعد از چندماه واکنش فعالان، محیط زیست عملیات را متوقف کرد. حالا خبر رسیده که «گروه توسعهٔ اقتصاد ملل»، سرمایهگذار این پتروپالایش از ساخت آن صرفنظر کرده است. مدیرعامل این هلدینگ در نامهای به استاندار خوزستان که دیروز در کانالهای محلی منتشرشده اعلام کرده است: «این شرکت درصدد انصراف از اجرای طرح احداث پتروپالایشگاه شادگان در شهرستان شادگان است.»
پناه بر کوهستان