بایگانی مطالب : محیط زیست
بدعت غلط در ارزیابی محیط زیستی
دیدهبان ارزیابی محیط زیستی بر این عقیده است که بند الف ماده ۲۲ برنامهٔ هفتم توسعهٔ کشور که در حال حاضر برای اصلاح به کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی بازگشته، نه بهنفع محیط زیست کشور و نه توسعهٔ پایدار است. این دیدهبان که ذیل «مدرسهٔ توسعهٔ پایدار» در پژوهشکدهٔ سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف ایجاد شده، از چهار سال پیش، مطالعه در مورد آسیبشناسی مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی را آغاز کرده است. بهنظر این دیدهبان، بدعتی غلط در سیاستگذاری براي ارزيابي محيط زيستي در حال شکلگیری است. همچنین باوجود گفتههای بعضی از نمایندگان مجلس، این بند نه مشارکت ذینفعان را تأمین میکند و نه شفافیت را تضمین میکند.
ضرورت توجه به مشکلات حوضههای آبریز
سناریوی کابوس
توفان مخرب «اوتیس» (Otis)، باعث شد تا خودمان را در یک لحظهٔ مهم و محوری در تاریخ پیشبینی آبوهوا ببینیم. توفانی که هفتهٔ گذشته آغاز شد و با سرعت ۱۶۵ متر برساعت و بارانهای شدید به ساحل رسید، به شهر ساحلی «اکاپولکو» در مکزیک برخورد کرد و جان حداقل ۴۸ نفر را گرفت. سرعت تبدیل اوتیس به یک توفان شدید، بیسابقه بود. در عرض ۱۲ ساعت، از یک توفان گرمسیری معمولی به یک توفان «رده ۵» رسید؛ ردهای که قدرتمندترین رده است و ممکن است در عرض یک سال، تنها چندبار در سراسر جهان رخ دهد. این رویداد نادر و هشداردهنده که توسط مرکز ملی توفان ایالات متحده بهعنوان «سناریوی کابوس» توصیف شده است، رکورد سریعترین میزان تشدید را در طی یک دورهٔ ۱۲ ساعته در شرق اقیانوس آرام شکست. اوتیس نهتنها ساکنان و مقامات را غافلگیر کرد، بلکه محدودیتهای ابزارهای پیشبینی فعلی ما را نیز افشا کرد.
اهمیت خلع سلاح در دوران تغییراقلیم
نجات موقت تالاب شادگان
بیش از یک سال از فعالیت غیرقانونی پتروپالایش در تالاب بینالمللی شادگان میگذرد؛ طرحی که بدون داشتن «طرح ارزیابی محیط زیستی» آغاز شد و بعد از چندماه واکنش فعالان، محیط زیست عملیات را متوقف کرد. حالا خبر رسیده که «گروه توسعهٔ اقتصاد ملل»، سرمایهگذار این پتروپالایش از ساخت آن صرفنظر کرده است. مدیرعامل این هلدینگ در نامهای به استاندار خوزستان که دیروز در کانالهای محلی منتشرشده اعلام کرده است: «این شرکت درصدد انصراف از اجرای طرح احداث پتروپالایشگاه شادگان در شهرستان شادگان است.»
پناه بر کوهستان
معاونت در قاچاق، بزه در نظر گرفته نمیشود
|پیام ما| از ابتدای دههٔ ۹۰ دولت شروع به برنامهریزی مجدد در مورد مدیریت قاچاق چوب کرد. آمار بالای از بین رفتن جنگلهای البرز و زاگرس، همزمان با شدت گرفتن بحث ثبت جهانی جنگلهای هیرکانی، افزایش نرخ بیکاری، مشکلات اقتصادی با شدت گرفتن تحریمها، ضرورت بازتعریف نظامی برای مقابله یا کنترل قطع بیرویهٔ درختان را نشان میداد. باوجوداین، هنوز هم نرخ بالای قاچاق چوب و اخبار و تصاویر رسیده از این رخداد که بهویژه در دو فصل پاییز و زمستان نیز افزایش پیدا میکند، این سؤال را ایجاد میکند که چرا هنوز بازار اقتصاد چوب، خارج از چارچوب قانون داغ است.
افزایش همیشگی قاچاق چوب
|پیام ما| فقط هفت ماه از سال گذشته است و آمار تکاندهندهای از قاچاق چوب اعلام شده است. سازمان منابعطبیعی اعلام کرده است که ۱۰ میلیون مترمکعب چوب فقط به قصد رفع نیاز جامعهٔ محلی مصرف میشود و این، علاوهبر شش میلیون مترمکعبی است که برای رفع نیاز کارخانههای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. کنترل استخراج غیرمجاز چوب درحالی در کشور بهدشواری انجام میشود که در اکثر موارد مبدأ و مقصد چوب برداشتشده مشخص است. بنابه آمار این سازمان شش ماه اول سال گذشته حدود دو هزار و ۵۳۹ مترمکعب قاچاق چوب در کشور صورت گرفت و امسال در شش ماه اول سال حدود سه هزار و ۸۵ مترمکعب چوب قاچاق شده است. بر این اساس، کشف قاچاق چوب نسبت به سال گذشته ۲۲ درصد افزایش یافته است. عددی که در محاسبهٔ تخریب جنگل به نسبت زایش آن بسیار بالاست. آنچه بیشازپیش میتواند نگرانکننده به نظر برسد این است که طی سالهای گذشته بهویژه از ابتدای دههٔ ۹۰ قاچاق چوب هر سال به نسبت سال قبل از آن با افزایش ۱۰ درصدی روبهرو بوده است. این آمارها یعنی جنگلهای ایران بهصورت مستمر و با سرعت قطع میشوند و از بین میٰروند.
بزهکاران جنگل
مطالعات نشان میدهد قاچاق چوب در شبکهٔ سازمانیافتهای از جامعهٔ محلی و دلالان انجام میشود
خطر قطع ۴۱ هزار درخت زاگرس
براساس گزارش ارزیابی «سد لیروک»، ۴۱ هزار درخت قطع خواهند شد. درختانی در زاگرس میانی و مرز استانهای لرستان و چهارمحالوبختیاری که از جمله انبوهترین درختان دانهزار منطقه بهشمار میروند. در صورتجلسهٔ ارزیابی اثرات محیط زیستی این سد تأکید شده که «دریافت مجوز صریح و بلاشرط برای قطع درختان از ادارهکل منابعطبیعی و ارائه به دبیرخانهٔ کارگروه ضروری است». از پارسال یعنی دو دهه بعد از شروع به کار این طرح، نمایندهٔ مردم الیگودرز پیگیر ساخت این سد شده است و توانسته برای آن در سال ۱۴۰۱ بودجه دریافت کند. این درحالیاست که مسئولان محیط زیست استان لرستان با راهاندازی این سد بهدلیل اثرات مخربش بر زاگرس مخالفند. چنان که معاون محیط انسانی حفاظت محیط زیست استان لرستان میگوید: «تاکنون مجوزی برای ادامهٔ فعالیت و ساخت سد ندادهایم و طرح ارزیابی در حال بررسی است. ما مخالف ساخت این سد هستیم و برخی بررسیها حتی تا قطع ۹۰ هزار اصله درخت را پیشبینی میکند.» او که نگران زاگرس و نابودی آن با طرحهایی از این دست است، میپرسد: چه توجیهی برای ساخت سد در این منطقه وجود دارد؟ هیچیک از مجریان پاسخی درست برای این پرسش ندارند.