بایگانی مطالب برچسب: مدیریت منابع
دوسوم آب «گلستان» را «گرگان» مصرف میکند
|پیام ما| بررسی وضعیت مصرف آب بخشهای مختلف کشاورزی، شرب و صنعت در محدودهٔ گرگان (حوضهٔ آبریز گرگانرود و قرهسو) نشان داد که مصرف آب در بخشهای مختلف محدودهٔ گرگان ۷۲ درصد کل مصرف آب استان گلستان را تشکیل میدهد نتایج میزان کارایی نظام فعلی نرخگذاری منابع آب سطحی و زیرزمینی در حوضهٔ آبریز گرگانرود نشان داد میزان کارایی نرخگذاری فعلی منابع آب سطحی بین ۰۱.۲ الی ۰۲.۶ درصد و منابع آب زیرزمینی ۰.۸۲ درصد است. میزان کارایی نرخگذاری منابع آب زیرزمینی در مقایسه با منابع آب سطحی در سطح بسیار پایینی قرار دارد. بررسی چالشها و مشکلات نظام فعلی نرخگذاری آب براساس نظر خبرگان (اعضای هیئتعلمی دانشگاه، کارشناسان مرتبط با آب سازمان جهادکشاورزی گلستان و شرکت آبمنطقهای گلستان) نشان داد مهمترین چالش نظام فعلی نرخگذاری آب در حوضهٔ آبریز گرگانرود، پایین بودن بهرهوری آب است. مهمترین چالش نرخگذاری آب در زمینهٔ مدیریت عرضه و تقاضای آب در حوضهٔ آبریز گرگانرود نیز بهترتیب یارانهای بودن حاملهای انرژی (برق) مصرفی در بخش کشاورزی و مقاومت اجتماعی بهرهبرداران در زمینهٔ نرخگذاری آب است.
بازسازی پس از سیل کافی نیست
طبق گزارش رئیس بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی و براساس آمار مرکز آمار در سال ۱۳۹۵، از کل واحدهای مسکونی واقع در آبادیهای درگیر سیلاب اخیر در استان سیستانوبلوچستان، نظیر منطقهٔ دشتیاری، حوالی چابهار و بندر کنارک، ۱۸ درصد آنها ساختمانهای اسکلتدار روستایی است و بیش از ۸۰ درصد مابقی از نوع خشتوگل و سنگوگل و حتی گل هستند. این مصالح بهدلیل ریزدانگی، در ذات خود خصوصیت جذب آب دارند. پژوهشگاه سوانح طبیعی کشور هم با تأکید بر وضعیت منازل مسکونی این مناطق در گزارشی که از سیل جنوب این استان در فروردینی که گذشت ارائه داده است، میگوید: «ساختمانهای روستایی این منطقه زمانی که در معرض آبگرفتگی قرار میگیرند، رطوبت را جذب و کلاً استحکام قبلی را از دست خواهند داد و تحتتأثیر عوامل محرک از قبیل وقوع زلزله هرچند ضعیف، احتمال تخریب کامل افزایش مییابد. به همین دلیل پژوهشگاه زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی، توصیه کرده است علاوهبر نوسازی واحدهای تخریبشده و آسیبدیده از سیلاب، ساختمانهای پابرجا با شرایط فوق نیز نیاز به نوسازی دارد و نمیتوان به بازسازی اعتماد کرد.»
«دشت کاشان» درگیر «النینو»
فرصتی برای پیگیری حقابهٔ هریرود
سریال سیلاب در بلوچستان
گزارش منتشرشده از سوی پژوهشکدهٔ اقلیمشناسی و تغییراقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور حاکی از تمرکز بارش هفتهٔ دوم اسفند ۱۴۰۲ بر شرق و جنوبشرق کشور، دامنهٔ شرقی کوههای زاگرس میانی، و دو سوی دامنههای البرز مرکزی و غربی بود. همچنین، بارش انباشته در جنوبشرق کشور با احتمال حدود ۷۵ درصد، بین ۳۰ تا ۸۰ میلیمتر بیش از نرمال پیشبینی شده بود. گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز، میزان بارشهای سیستانوبلوچستان از ابتدای سال زراعی جاری تا آغاز ورود سامانههای بارشی اسفند ۱۴۰۲ را ۱۶.۴ میلیمتر نشان میدهد که این رقم نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۶۸ درصد کاهش داشته و پس از فعالیت سامانههای اخیر، میزان بارش استان به ۵۴.۹ میلیمتر رسیده است که نسبت به دورهٔ مشابه بلندمدت ۱.۵ درصد افزایش را نشان میدهد. بیشترین میزان بارش سامانههای هفتهٔ اول اسفند گذشته از ایستگاههای شارک قصرقند با ۳۱۹ میلیمتر، عورکی ۲۱۷، باهوکلات ۲۰۷.۵ و نگور ۲۰۳ میلیمتر و کمترین میزان بارشها در ژالهای ۵.۵، محمدآباد ۵، قلعهرستم ۶، زهک ۶.۱ و زابل ۶.۷ گزارش شده است. اعدادی که بهنظر میرسد میتوانند تا حدی سیلاب را توجیه کنند. اما گزارشهای رسمی کارشناسی روایتی دیگر دارند. نه خاک تشنه و بی گیاه و نبات بلوچستان توان جذب آب را داشت و نه سدها توانستند کارا عمل کند. پس از جاری شدن سیلاب نیز خانههای فرسوده و ساختهشده در مسیل، تخلیه نشدن بهموقع سدها، اراضی تغییر کاربری داده شده و طرحهای آبخیزداری به اجرا درنیامده، همه دستبهدست هم دادند تا خسارت سیلاب بالا برود. پژوهشکدهٔ سوانح طبیعی در گزارشی که پس از سیلاب سال گذشته در جنوب سیستانوبلوچستان بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خسارت زد، علل تکرار وقوع سیلابها و خسارت بالای آن را فهرست کرده است که بهنظر میرسد همهٔ دلایل قابلمدیریت بود، اگر برایش برنامهای وجود داشت و ارادهای برای انجام.
نقش حیاتی فناوری به نفع سازگاری با تغییراقلیم
|پیام ما| مخاطرات مرتبط با تغییراقلیم شدیدتر از آنچه فکرش را میکردیم، به جان آدمها افتاده است. از سیلهای کشنده گرفته تا افزایش بیماریهای تنفسی و خشکسالیهای طاقتفرسا و تجربهٔ رویدادهای آبوهوایی شدید در سراسر دنیا، معضلی شده که حالا همهٔ سیاستگذاران را کموبیش به فکر چارهاندیشی انداخته است. در همین راستا، گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد از شش فناوری که میتواند به نفع سازگاری هرچه بیشتر انسان با این وضعیت استفاده شود، نام برده و تأکید کرده است نوآوری میتواند نقش حیاتی در آیندهٔ سازگاری با تغییراقلیم بازی کند. طبق این گزارش هوش مصنوعی، هواپیماهای بدون سرنشین، فناوری رصد زمین، محاسبات پیشرفته، اینترنت اشیا و واقعیت مجازی و افزوده میتوانند به نجات جان افراد در بلایای مرتبط با مخاطرات تغییراقلیم کمک کنند.
رهاسازی حقابهٔ بختگان نمایشی نبود
گروهی از انجمنهای محیط زیستی استان فارس، چندی پیش کارزاری در انتقاد به مدیریت محیط زیست این استان در شبکههای اجتماعی به راه انداختند و خواستار ورود سازمان حفاظت محیط زیست به این موضوع شدند. انتقاد انجمنها به آمار سرشماری در پارک ملی بمو، وضعیت دریاچهٔ بختگان، کاهش محدودهٔ مناطق چهارگانهٔ استان در جلسهٔ شورایعالی محیط زیست بدون ارائهٔ پیشنهادی برای ارتقای درجهٔ حفاظتی برخی مناطق آزاد و بیتوجهی به حفاظت مشارکتی برمیگشت. در گفتوگو با «عطا پورشیرزاد» از او خواستیم به این انتقادها که «پیام ما» روز گذشته در گزارشی مفصل به آنها پرداخته بود، پاسخ دهد.
چرخۀ حیات؛ کاهش ضایعات و استفادهٔ مجدد از منابع
ارزیابی چرخهٔ حیات (LCA) بهعنوان یک ابزار تحلیلی، پیامدهای محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی یک محصول، فرایند یا سیستم را در کل چرخهٔ حیات آن از استخراج مواد اولیه تا دفع و پایان عمر محصول مورد ارزیابی قرار میدهد. این رویکرد جامعنگر به تصمیمگیرندگان دیدگاهی ارزشمند در مورد پایداری ارائه میدهد. با کمیسازی تأثیرات سناریوهای مختلف، ارزیابی چرخهٔ حیات، صنایع را بهسمت شیوههای سازگارتر با محیط زیست سوق میدهد و رویکردی مبتنیبر داده برای صنایع فراهم میکند تا بتوانند انتخابهای آگاهانهای داشته باشند. این رویکرد با تجزیه و تحلیل اثرات محیط زیستی گزینهها و جایگزینهای مختلف، به شرکتها این امکان را میدهد که راهحلهای پایدار را اولویتبندی کنند. این رویکرد در طراحی و تولید محصول، بهینهسازی زنجیرهٔ تأمین، صنعت ساختمان و سازه، مدیریت پسماند، صنایع خودروسازی، گاز و پتروشیمی، کشاورزی و انرژی، برچسبگذاری و مارکتینگ محصولات کاربرد دارد و در زمینهٔ مدیریت پسماند، ارزیابی چرخهٔ حیات به شناسایی بهترین گزینههای پردازش پسماند از لحاظ محیط زیستی و طراحی سیستمهای مدیریت پسماند و تدوین سیاستهای اقتصاد چرخشی و کاهش تولید پسماند یاری میرساند و ابزاری جامع برای درک اثرات محیط زیستی و اجتماعی محصولات و فرایندهایی است که میتواند صنایع و مدیریت پسماند را بهسمت پایداری هدایت کند.