جستاری در باب کبوتر، سفر و صلح
برای بالهایم، بگذار بازگردم
برای مشتاقان به کاوش در لایههای عمیقتر اجتماعی، بازار پرندهفروشها و کبوتربازها دیدنی و شنیدنی خواهد بود
۲۷ آذر ۱۴۰۲، ۲۰:۴۵
۹ ژانویه ۱۹۴۹ وقتی «پابلو پیکاسو» یک تصویر لیتوگرافی از کبوتری سفید را خلق کرد، احتمالاً تصور نمیکرد که این اثر ساده، سه ماه بعد بر روی پوستر کنگرهٔ جهانی حامیان صلح پاریس قرار گیرد و بعدتر به نمادی از صلح تبدیل شود. طرح کبوتر که یکی از عناصر مشخص در آثار این نقاش اسپانیایی است، متأثر از پدرش، «خوزه روییس بلانکو»، بود که به غیر از نقاشی در سبک رئالیسم، یک کبوترباز بود و قفس بزرگی از کبوتر در جنوب فرانسه داشت.
کبوتر هزاران سال است که در بسیاری از فرهنگها مفهومی از آشتی، بخشش و عشق را رقم زده است. از کبوترِ حاملِ شمشیر در ژاپن باستان تا حضور کبوتر در غسل تعمید مسیحیان اولیه و از اساطیر یونان تا افسانههای آناتولی، نشان از حضور پررنگ این پرنده در جوامع انسانی دارد. همچنین بر اساس قصص کتب مقدس، نوح بعد از سیل عظیم، کبوتری را فرستاد تا خبر از جهان بیاورد و او با شاخهای زیتون بر منقار بازگشت که بیانگر امید و تجدید حیات است. با نگاهی به قدمت نمادین زیتون به عنوان سمبلی از صلح در قرن پنجم قبل از میلاد، تصویر حک شدهٔ زیتون بر روی سکههای امپراتوری روم و نامگذاری «طومار شاخهٔ زیتون» در کنگرهٔ قاره آمریکا در سال ۱۷۷۵، میتوان به اهمیت این گیاه در باورهای مردمان دست یافت که در پیوندش با کبوتر در یک توافق همگانی بهعنوان مظهری از صلح بهشمار میرود.
علاقه به کبوتر نه فقط در اروپا، بلکه به افغانستان، عراق، سوریه، مصر و به قلب خاورمیانه و ایران نیز سفر کرده است که از لابهلای قصهها و شعرها میتوان به نقش کبوتر در شکلگیری بخشی از فرهنگ عامه پی برد.
در ورود به برخی شهرهای ایران، دستههایی از کبوتر دیده میشوند که دایرهوار حرکت میکنند. در مرکز این دایرههای تودرتو، کبوتربازهایی قرار دارند که به قول خودشان «عشقبازی» میکنند. این اصطلاحیست که از اواخر قرن چهارم هجری در بین کبوتربازان رایج بوده و با وجود تغییرات سیاسی و اجتماعی ادوار مختلف در کشور ایران، همچنان رواج دارد.
با توجه به فرهنگ شکلگرفته حول موضوع کبوتر و تأثیراتش در مردمشناسی، معماری و کشاورزی، میتوان از منظر گردشگری به ابعاد گوناگون آن توجه کرد. چراکه اشاره به کبوتربازی در سفرنامههای برخی جهانگردان خارجی نیز بهچشم میخورد. برای نمونه، «ژان شاردن»، جهانگرد فرانسوی زمانی که به اصفهان دورهٔ صفوی سفر میکند، در سیاحتش از بازار پرندهفروشها از علاقهٔ وافر ایرانیان به کبوتر مینویسد و از کبوتردزدهایی میگوید که کارشان فروش کبوترهای دستآموزی است که بعد از مدتی دوباره به کبوترباز برمیگردند.
هرچند کبوتر نشانی از صلح است، اما به نظر میرسد نتوانسته آشتی را میان کبوتربازها برقرار کند و همچنان بر سر گرفتن کبوترهای یکدیگر رقابتی شدید وجود دارد. «اِیلیم یا یاغی؟»، پرسشی کوتاه اما گویای روابط منحصربهفرد کبوتربازها است. کبوترباز یاغی تا ابد یاغی میماند و کبوتری را که از دیگری ربوده پس نخواهد داد.
برای علاقهمندان به پرسهزنی در شهر و در مقیاس بزرگتر، گردشگران فرهنگی، بازار یکی از مهمترین جلوههای نمایش اقشار مختلف جامعه است و برای مشتاقان به کاوش در لایههای عمیقتر اجتماعی، بازار پرندهفروشها و کبوتربازها دیدنی و شنیدنی خواهد بود و در دنیای صد رنگ کبوترها و داستانهای عاشقانهٔ کبوتربازان میتوان به عالمی متفاوت سفر کرد.
«کبوتر یهودی» گرانقیمت، باهوش و باوفاست. «شاهیسفید» با اخلاق است، «میگسار» به قدری اوج میگیرد که قابل دیدن نیست و کبوتران «شاهزاده»، «طوقی»، «گردنبرنجی» و «خال قرمز» که اگر رنگ پرهای کبوتر با آنچه که میان کبوتربازها متداول است مطابقت کند، در آن صورت کبوتر پاک است و در غیر این صورت غلط دارد.
از نگاه معمارانه و پیوندش با کشاورزی و همچنین اهمیت استفاده از کود کبوتر، میتوان به کبوترخانههایی به قدمت ۱۲۰۰ سال اشاره کرد. نبود دسترسی به کود دامی مداوم در برخی از بخشهای مرکزی ایران، کشاورزان را به ساخت برجهای کبوتر در حاشیهٔ مزارع ترغیب کرد که بالغ بر هزاران پرنده را در خود جای میدهند. پراکندگی بالای جغرافیایی کبوتر و کشاورزی در تمام اقلیمهای ایران، منجر به تنوع طراحی ساختمان کبوترخانه شده است و همین همزیستی با طبیعت و استفاده از دانش بومی نشان دهندهٔ وجود شاخصهای پایداری در این مناطق است.
گردشگری فرهنگی، بررسی و تجربهٔ موضوعات کوچکی است که در روند جهتگیریهای کلان فرهنگی نقش مهمی ایفا کردهاند. موضوعاتی که ادبیات، روایتها، ارتباطات اجتماعی و نحوهٔ زیست یک جامعه را شکل داده است. کبوتر در بسیاری از نقاط جهان فقط یک پرنده نیست بلکه تجربهٔ زیستهٔ افراد در رابطه با درونشان است. مانند «پیکاسو» که کبوتر برایش نه فقط یک نماد سیاسی بلکه نمادی شخصی بود.
یک روز قبل از کنگره پاریس، «پیکاسو» صاحب فرزندی شد که او را «پالوما» به معنای کبوتر نامید. این نامگذاری و آثار بعدی پیکاسو به سبک هنری «ماتیس» با مضمون پنجرهای باز به همراه چندین کبوتر، ادای احترامی بود به دوست نقاشش که در زندگی خود، شاهد هر دو جنگ جهانی، جنگ داخلی اسپانیا و جنگ کره بود. همچنین درک او از مفهوم صلح به مثابه نیاز بشری را نشان میداد به گونهای که در سخنرانی کنگرهٔ صلح در سال ۱۹۵۰ چنین گفت: «من از زندگی در برابر مرگ و از صلح در برابر جنگ دفاع میکنم.»
منابع:
ژان شاردن. 1338. ساحتنامه شاردن . ( ترجمه محمد عباسی ). تهران: نشر امیرکبیر
Richard, L. (2014) The Dove: Picasso and Matisse
Ina Cole, I. (2010) Pablo Picasso: The Development of a Peace Symbol: Art Times
برچسب ها:
مطالب مرتبط
معاون سازمان حفاظت محیط زیست خبر داد
پایش کمی و کیفی ۶۰ درصد تالابها
ورود سامانه بارشی به غرب کشور در هفته آینده
افزایش چهار برابری جریمۀ شکار غیرمجاز حیاتوحش کارآمد است؟
کلاف سردرگم حفاظت
تحقیق مشترک یونسکو و فدراسیون جهانی روزنامهنگاران نشان داد
افزایش حملات خشونتبار به روزنامهنگاران محیطزیست
معاون محیط زیست دریایی و تالابها سازمان حفاظت محیط زیست:
هیچ بنبست محیط زیستی وجود ندارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان عنوان کرد
شرکت کربن تا سال 1405 باید بازسازی و جابهجا شود
عضو هیئتعلمی آب و هواشناسی دانشگاه خوارزمی مطرح کرد:
مطالبهٔ اقلیمی باید وارد ادبیات عمومی شود
شورایعالی محیطزیست مجوز معدنکاوی در پارک ملی ساریگل و منطقهٔ حفاظتشدهٔ انگوران را صادر کرد
چراغ سبز به معدنکاوان در غیاب کارشناسان
شورایعالی؛ منهای متخصصان محیط زیست
افزایش دمای کره زمین و آلودگیها در حال تهدید ورزش و جان ورزشکاران در نقاط مختلف دنیا است
نمیتوانم بدوم
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بهترین برند چرم ایران کدام برند است؟
- روغن صنعتی مایعی جادویی برای افزایش عمر مفید ماشین آلات
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید