پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | ایران‌شناسِ بی‌هیاهو

دربارۀ «عباس گروسی» به‌بهانۀ برگزاری مجلس بزرگ‌داشت و برپایی نمایشگاه عکس‌هایش

ایران‌شناسِ بی‌هیاهو





ایران‌شناسِ بی‌هیاهو

۲۴ آبان ۱۴۰۲، ۱۸:۳۲

بیش از چهاردهه در تاریخ، باستان‌شناسی، میراث فرهنگی، میراث کشاورزی، دام‌داری سنتی و آیین‌ها به تحقیق و تدقیق پرداخت اما آن‌طور که باید و شاید قدرش دانسته نشد و به‌تقریب ناشناخته از دنیا رفت.

«عباس گروسی» که اگر بود، چهار روز دیگر، هشتادوچهارساله می‌شد، اگرچه در دانشگاه تهران، در رشتۀ زبان و ادبیاّت عرب درس خواند و تحصیلات عالیه‌اش را نیز در مؤسسۀ آسیایی دانشگاه پهلوی (دانشگاه شیرازِ کنونی) تجربه کرد اما اوج مداقّه‌های قوم‌نگارانه و مردم‌شناسانه‌اش از سال ۱۳۴۹ آغاز شد و توانست تا وقوع انقلاب، تتبّعات مهمی را به ثمر بنشاند.

 

او در آن‌سال، به «مرکز تحقیقات روستایی» در وزارت اصلاحات ارضی و تعاون‌ روستایی که یک‌سال پیش‎تر تأسیس شده بود، پیوست و چندی بعد، راهی نهادی شد که محصول اصلاحات ارضی بود و «انجمن ملّی خانه‌های فرهنگ روستایی» نام داشت و تا پاییز ۱۳۵۵ در این مجموعه ماند. در این سال امّا به‌سبب تسلّط کامل بر متون عربی و سفرنامه‌های عربی و فارسی و هم‌چنین تجربه‌ در زمینۀ تحقیقات روستایی و جغرافیای تاریخی، به دعوت نادر افشارنادری که از یک سال قبل، ریاست بنیاد تازه‌ای با نام «مؤسسۀ پژوهش‌های دهقانی و روستایی ایران» زیر نظر وزارت تعاون و امور روستاها که جایگزین مرکز تحقیقات روستایی شده بود – را عهده‌دار شده بود، به آن‌جا رفت. نتیجۀ این دوره کوتاه، سه تک‌نگاری‌ بود که هر سه در سال ۱۳۵۶ و با همکاری فرهاد ورهرام که در آن زمان مسئولیت واحد فیلم و عکس و دستیار تحقیق این مؤسسه را داشت – به انجام رسید؛  تک‌نگاری‌های «جزیرۀ هرمز» و انتشار گزارش «مطالعات اجتماعی و اقتصادی جزیرۀ هرمز» -، «بزمان، یکی از مناطق ایرانشهر» – و انتشار گزارش «الگوی سکونت در منطقۀ بزمان» – و «انگور دیم در بوشهر» و ساخت مستند «انگور دیم» در سال ۱۳۷۶ -.

پس از انقلاب، تا نیمۀ دهۀ شصت، با مؤسسۀ مطالعات هامون وابسته به سازمان برنامه و بودجه در مطالعات چند طرح جامع برای «یزد»، «جازموریان» و «چهارمحال و بختیاری» همکاری کرد و دراین‌اثنا، برای چند مستند ازجمله «کاریز رویشی از باران» (با موضوع آب و آب‌‎یاری در ایران)، «دانه‌های روغنی» (با موضوع کشت دانه‌های روغنی در شمال ایران)، «هور دورق» (تالاب شادگان) برندۀ عنوان بهترین فیلم مستند سومین جشنوارۀ فیلم فجر در سال ۱۳۶۳ – پژوهش کرد که این سیر، در سال ۱۳۷۵ با مستند «سده‌سوزی» و در سال ۱۳۸۷ با مستند «غذاهای آیینی جندق» پایان یافت.

  

حاصل سفرهای تحقیقاتی او در ایران، دو کتاب «جغرافیای تاریخی ناحیۀ بمپور بلوچستان» در سال ۱۳۷۴ و «تاریخ آب و آبیاری استان کرمان» در سال ۱۳۸۲ و چندین مقاله ازجمله مدخل «پنج‌کوت‌» – یکی‌ از انواع‌ سهم‌بری‌ از محصولات‌ کشاورزی‌ در مناسباتِ تولیدیِ به‌جا مانده‌ از دوره‌ نظام‌ ارباب‌ ـ رعیتی‌ در برخی‌ از مناطق‌ ایران‌ – در جلد پنجم دانشنامۀ جهان اسلام و «بَراهویی» – اتحادیه‌ای از طایفه‌های براهویی‌زبانِ پراکنده در استان سیستان‌وبلوچستان و برخی نقاط همجوار در کشورهای پاکستان و افغانستان در جلد یازدهم دائرهالمعارف بزرگ اسلامی (به‌اتفاق محمدسعید جانب‌اللهی) است.

براین‌همه باید چندین‌هزار برگ یادداشت، عکس و نگاتیو را هم علاوه کرد که حالا قرار است تعدادی از آن‌ها در نمایشگاهی در گالری تابستانِ خانۀ هنرمندان ایران، از جمعه، ۲۶ آبان تا دوشنبه، ۶ آذر به نمایش درآیند. هم‌چنین به‌همین‌بهانه، مجلس بزرگ‌داشت او که ۱۱ مرداد ۱۳۹۳ در هفتادو‌پنج سالگی درگذشت با حضور مرتضی فرهادی، فرهاد ورهرام و فرهاد نظری و به‌همت مریم حیدری، جمعه ۲۶ آبان، ساعت ۱۷ در سالن استاد جلیل شهنازِ خانۀ هنرمندان ایران به‌نشانی خیابان طالقانی، خیابان موسوی شمالی برگزار می‌شود تا بهتر و بیش‌تر ببینیم و بدانیم او چه ایران‌شناسِ ایران‌مداری بود اما بی‌سروصدا ایران را پویید و جویید و البته میراثی ماندگار به یادگار گذاشت.

 

 

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:





پیشنهاد سردبیر

مطالب مرتبط

تیشه بر سقف بنای قاجاری

خانۀ تاریخی «مدیری» در لنگرود در خطر تخریب قرار دارد

تیشه بر سقف بنای قاجاری

وزیر باید الفبای گردشگری را بداند

گفت‌و‌گوی «پیام ما» با دو فعال صنعت گردشگری دربارهٔ ویژگی‌های وزیر آیندۀ میراث فرهنگی

وزیر باید الفبای گردشگری را بداند

لرستان برای رونق گردشگری نیازمند ثبت جهانی آثار است

مدیرکل میراث فرهنگی لرستان:

لرستان برای رونق گردشگری نیازمند ثبت جهانی آثار است

زنگ‌ خطری جدی برای باغستان سنتی قزوین

زنگ‌ خطری جدی برای باغستان سنتی قزوین

خطر بیکاری ۷۰۰ پرستار و ۲۰۰ پزشک

تغییرات عجیب در مدیریت بیمارستان محب کوثر با اعتراض کادر درمان روبه‌رو شد

خطر بیکاری ۷۰۰ پرستار و ۲۰۰ پزشک

امید به پیمان‌سپاری ۲۰ درصدی صنایع‌دستی

بانک مرکزی کورسوی امید به رونق صادرات صنایع‌دستی را کلید زد

امید به پیمان‌سپاری ۲۰ درصدی صنایع‌دستی

به ثبت جهانی «هگمتانه» امیدواریم

پاسخ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همدان به «پیام ما»:

به ثبت جهانی «هگمتانه» امیدواریم

وزیر ارشاد به آزادی رسانه‌ها متعهد باشد

انجمن‌های صنفی روزنامه‌نگاران تهران و عکاسان مطبوعاتی ایران در نامه‌ای به دفتر ٰرئیس جمهوری منتخب خواستار شدند

وزیر ارشاد به آزادی رسانه‌ها متعهد باشد

ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد

«شهناز نوحی» روانشناس، در گفت‌وگو با «پیام ما»:

ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد

وزیر باید الفبای گردشگری را بداند

گفت‌و‌گوی «پیام ما» با دو فعال صنعت گردشگری دربارهٔ ویژگی‌های وزیر آیندۀ میراث فرهنگی

وزیر باید الفبای گردشگری را بداند

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر