«زمانیکه یاقوت حموی جغرافیدان و نویسندۀ قرن هفتم هجری قمری در یکی از سفرهای فراوان خود به منطقۀ دماوند رسید، از مردم محلی شنید که گاهگاه صداهایی غریب از کوه میشنوند و ادعا میکردند که صدای زوزۀ ضحاک است
دماوند؛ اسطوره و فاجعه
آنان به او گفتند فریدون در آن کوه ضحاک (بیوراسب) را به بند کشیده است و مقدر است که همیشه در آنجا بماند
![دماوند؛ اسطوره و فاجعه](https://payamema.ir/pubfiles/2023/07/دماوند.jpg)
۱۲ تیر ۱۴۰۲، ۲۰:۵۲
«زمانیکه یاقوت حموی جغرافیدان و نویسندۀ قرن هفتم هجری قمری در یکی از سفرهای فراوان خود به منطقۀ دماوند رسید، از مردم محلی شنید که گاهگاه صداهایی غریب از کوه میشنوند و ادعا میکردند که صدای زوزۀ ضحاک است. آنان به او گفتند فریدون در آن کوه ضحاک (بیوراسب) را به بند کشیده است و مقدر است که همیشه در آنجا بماند. در حدود 800 سال بعد، روزی که من در یکی از روستاهای منطقۀ دماوند بر بام خانهای محقر ایستاده بودم…
تا آن قلۀ شکوهمند پر از برف را نظاره کنم، زنی محلی که از آنجا میگذشت درست همان داستان را برایم بازگو کرد. او با چهرهای جدی پرسید: آیا تا بهحال صدای زوزۀ ضحاک را شنیدهای؟ ما گاهگاه ضجههای او را از آن بالا میشنویم؟» «ساقی گازرانی»، دانشآموختۀ دکترای تاریخ از دانشگاه ایالتی اوهایو و محقق در حوزۀ اسطوره، کتاب خود را باعنوان «ضحاک، تاریخ از دل اسطوره» اینچنین آغاز کرده و در ادامه به این افسانه و روایتهای پیرامون آن پرداخته است.
دماوند برای ما ایرانیها تنها به ضحاک و دربند کردنش در این کوه خلاصه نمیشود. این کوه همان جایی است که آرش بر فراز آن ایستاد و مرز ایران و توران را مشخص کرد، زال در این کوه توسط سیمرغ پرورش یافت و گاو برمایه نیز فریدون را در کوهپایههای البرز و دماوند پرورش داد. هزار سال بعد «بهرام بیضایی» روایتی دیگر از آرش را بهشکل نمایشنامه نوشت و «سیاوش کسرایی» دربارۀ آن شعری سرود، همچنان که ملکالشعرای بهار این کار را دربارۀ دماوند پیشتر انجام داده است و این قله را «دیو سپید پای در بند» و «گنبد گیتی» خواند. با این حال باید هزار سال و بیشتر میگذشت تا دماوند معناهایی متفاوت از بخش اسطورهای خود یابد. نمونهاش صعود از این کوه به نشانۀ افتخار یا عادتی روزمره!
کسانی هستند که برنامۀ هرسالهشان ایستادن بر فراز این کوه است و گروه دیگری که با رؤیای این صعود تلاش میکنند با حضور مداوم در برنامههای آمادهسازی در مردادماه که بهترین زمان صعود است، از آن بالا بروند. بخشی از آلودگی آب و خاک دماوند به حضور همین کوهنوردان مربوط است که بدون برنامه، بدون مجوز و بدون ظرفیت برد از آن صعود میکنند و اغلب آنها از ازدحام حاکم بر این کوه هم گلهمندند. کمی آنسوتر معادن و دامداران را داریم که هرکدام بهنوعی به جان این کوه افتادهاند. یکی هر آنچه در درون کوه است بیرون میکشد و دیگری هر آنچه بر آن روییده! گاه در رسانهها دراینباره بحث میشود که دامداری باید متناسب با ظرفیت بُرد باشد و زمانی هم دربارۀ معدنکاوی در ارتفاعات بحثی درمیگیرد و باز موضوع مسکوت میماند.
در سالهای اخیر اما نام دماوند با چند مقولۀ دیگر هم گره خورده، ترافیک و ویلاسازی! کسانی که از مسیر فیروزکوه وارد تهران میشوند، میدانند در دماوند گرفتار ترافیک خواهند شد که یکی از دلایلش به مالکان همین ویلاها برمیگردد. همچنان متقاضیان بیشتری هم هستند که میخواهند در این منطقه خانهای برای آخر هفتههایشان داشته باشند، همین موضوع به قطعهبندی زمینهای بیشتر در این منطقه منجر شده است؛ حتی اگر هنوز نتوانسته باشند خدماتی مانند آب و برق را دریافت کنند.
دماوند در میانۀ این هیاهوهای پیرامونش آرام است، هالهای از ابر قله آن را فراگرفته و اگر هوا سالم و پاک باشد حتی از کاشان هم میتوان این قلۀ رمزآلود را مشاهده کرد. اما دماوند در عین آرامش هفتهزارساله، خاموش نیست و در غیاب مراکز خاص و ویژهای که بتوانند رفتارش را زیر نظر داشته باشند، یک روز مواد مذاب از آن فوران میکند؛ روزی که گذارهها آنچه را که در اطراف این کوه ساخته شده است، از بین ببرد و گازهای سمی و خاکسترهای آتشفشانی تا صدها کیلومتر به سمت شرق یعنی سمنان و ساری و گرگان را در خود فرو برد. آن روز گرچه ضحاکی نیست که قل و زنجیرهایش را پاره کند، اما دیوی بیدار خواهد شد که آرامش را از ما خواهد ربود. پس از آن روز، آیندگان در کنار آرش و فریدون و ضحاک و زال از مردم و مسئولانی سخن خواهند گفت که آرامش را بهمعنای خاموشی گرفته بودند و قربانی توهم خود شدند.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
![سیاست غیرمنسجم مانع اجرای قانون آب](https://payamema.ir/pubfiles/2023/07/بنفشه-زهرایی-1-jpeg.webp)
سیاست غیرمنسجم مانع اجرای قانون آب
مطالب مرتبط
![معدنی از طلای قابل کشت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/Getty-Images.jpg)
دانشمندان میگویند گنجینهای ۱۰۰ ساله از گندم میتواند به امنیت غذایی در جهان کمک کند
معدنی از طلای قابل کشت
![«اکوآرت»، جنبشی هنری برای نجات زمین](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/جمعیت-زنان-و-جوانان-حافظ-محیط-زیست-گیلان.jpg)
آموزش هنر اکولوژیک میتواند به ایجاد فرهنگ محیطزیستی در مدارس و جوامع کمک کند
«اکوآرت»، جنبشی هنری برای نجات زمین
![وزیر باید الفبای گردشگری را بداند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال-9.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با دو فعال صنعت گردشگری دربارهٔ ویژگیهای وزیر آیندۀ میراث فرهنگی
وزیر باید الفبای گردشگری را بداند
![گام کوتاه برابری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/2120173_361.png)
گام کوتاه برابری
![استفاده از باورهای مذهبی برای مقابله با کمآبی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/حقابه-خشکسالی-تالاب.jpg)
استفاده از باورهای مذهبی برای مقابله با کمآبی
![معیارها و مؤلفههای انتخاب رئیس سازمان حفاظت محیطزیست](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سازمان-حفاظت-محیط-زیست.jpg)
شبکه تشکلهای مردمنهاد محیط زیست در نامهای به رئیسجمهور منتخب اعلام کرد
معیارها و مؤلفههای انتخاب رئیس سازمان حفاظت محیطزیست
![تهیه تجهیزات اطفای حریق برای همیاران طبیعت](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/اطفای-حریق.jpg)
فرمانده یگان حفاظت محیطزیست استان تهران:
تهیه تجهیزات اطفای حریق برای همیاران طبیعت
![ضرورت تأسیس مرکزی منسجم برای پژوهشهای محیط زیستی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سدچمشیر.jpg)
برای پاسخ به ابرچالشهای کشور چه باید کرد؟
ضرورت تأسیس مرکزی منسجم برای پژوهشهای محیط زیستی
![ویژگیهای سکاندار محیطزیست ایران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/سازمان-محیط-زیست-1.jpg)
کارشناسان و فعالان محیطزیست پاسخ میدهند
ویژگیهای سکاندار محیطزیست ایران
![احتمال وجود عامل انسانی در شروع آتشسوزی جنگلهای «دزپارت»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/آتشسوزی.jpg)
فرماندار شهرستان «دزپارت» اعلام کرد:
احتمال وجود عامل انسانی در شروع آتشسوزی جنگلهای «دزپارت»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید