محدودههای طبیعی را نمیشود با مرزهای جغرافیایی تقسیم کرد
طبیعت مرز نمیشناسد
تالاب بینالمللی هامون شامل سه بخش در مرز ایران و افغانستان به صورتی قرار گرفته که قسمتی از آن در ایران و قسمتی در آن کشوراست
۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲، ۱:۰۰
تالاب بینالمللی هامون شامل سه بخش در مرز ایران و افغانستان به صورتی قرار گرفته که قسمتی از آن در ایران و قسمتی در آن کشوراست. همین موقعیت نشانگر این واقعیت است که محدودههای طبیعی را نمیشود با مرزهای جغرافیایی تقسیم کرد. چرا؟ چون طبیعت مرز نمیشناسد و برای حفظ طبیعت کشورها باید با هم همکاری کنند. به طور قطع تالاب بینالمللی هامون برای آینده شرق کشور و نیز برای استان سیستان و بلوچستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کما اینکه برای افغانستان و زندگی و معیشت ساکنان اطراف آن هم بسیار مهم است. به همین دلیل این تالاب از سالها قبل به عنوان «سایت رامسر» و جزو تالابهای ثبت شده در این کنوانسیون محسوب میشود و برنامههای حفاظتی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست و دستگاههای ذی ربط در دولت برای آن به اجرا درآمده است.
در معاهده سال 1351 میان دو کشور در مورد رود هیرمند به صراحت و بدون هر ابهامی حقابه ایران از رودخانه هیرمند تعیین شده است. البته چنانکه در خاطرات اسدالله اعلم از دوران پهلوی هم آمده، متاسفانه حق سیلابی تالابهای هامون دیده نشده و این نکته مهمی است. چون بخشی از حقابه هامون از طریق فراه و بخشی از طریق رودخانه هیرمند تامین میشود.
نظر به اهمیت موضوع، در سالهای بعد تلاش شد برای تالاب هامون برنامهریزیهایی از طریق بینالمللی و همکاریهای دو جانبه برای حفاظت از هامون و همکاریهای چندجانبه، منطقهای و محلی برای حفاظت، تامین حقابه و احیای آن صورت گیرد. حتی تنها سفر خارجی اینجانب همراه رئیسجمهور وقت جناب آقای خاتمی، به کابل بود تا به رغم شرایط ناپایدار افغانستان در ماههای اولیه ریاست جمهوری آقای کرزای، از ابتدا اهمیت هامون برای رئیس جمهور جدید مشخص شود.
دولت یازدهم که با شرایط سختتری درهامون مواجه شده بود، تلاش برای بهبود وضعیت را ادامه داد. از جمله متوجه شدیم که از طرف مرزبانی در دولتهای قبل یعنی عمدتا دولتهای نهم و دهم موانعی مقابل ورود آب به صورت سیلابی ایجاد شده بود که با همکاری وزارت کشور بخشی از این موانع برداشته و در سالهای 93 و 94 ورود آب افزایش یافت. همچنین همکاریهای محلی و منطقهای شکل گرفت که به نوعی این حقابهها را تامین کند.
برای تقویت این همکاریها مراسم روز جهانی تالابها در بخشهای خشک شده تالاب هامون با حضور نمایندگان نهادهای بین المللی، سفرای کشورهای مختلف و حتی اروپایی و افغانستان، همچنین رسانههای داخلی و خارجی برگزار شد. از سوی دیگر با حضور موثر ایران در کنگره جهانی «ذخیرهگاههای زیستکره» با وجود مخالفت دیگر کشورها، در سال 1394 موفق شدیم تالاب هامون را به عنوان یک ذخیرهگاه زیستکره به ثبت برسانیم. این اتفاق مهمی بود و از این منظر مکاتباتی را با افغانستان و سازمان ملل انجام دادیم. در این مکاتبات تاکید داشتیم که اینک هامون هم در سایت رامسر و هم به عنوان ذخیرهگاه زیستکره مطرح است و بنابراین نجات آن یک تکلیف جهانی به حساب میآید و باید همه کشورها همکاری کنند. به سازمان ملل گوشزد کردیم که ازافغانستان با هر دولت و سیاستی که دارد باید بخواهد تکالیفش را در ارتباط با حفظ محیط زیست انجام دهد.
طی دیدار با آقای اشرف غنی رئیس جمهور وقت افغانستان در تهران نیز بر این موضوع تاکید و در توافق اقتصادی-امنیتی میان ایران و افغانستان محور تامین حقابه هامون به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست آمد. ولی متاسفانه با مخالفت طرف مقابل مواجه شد و به رغم اصرار و پیگیری ایران بر این حق ذاتی و طبیعی خود، به نتیجه نرسید.
گزارشهای متعددی را سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر مخاطرات ناشی از سدسازهای بدون ارزیابی محیط زیستی و بدون توجه به حقابههای رودخانهها و تالابهای پایین دست در داخل افغانستان، منعکس کرد و با طرف مقابل هم این موضوع که سدسازیها نباید مخل فرآیند اکولوژیک رودخانه و تالابها شود، مطرح شد. باید بر این نکته تاکید کرد که تالابها ذخیرهگاههای مهم تنوع زیستی هستند و علاوه بر تامین معیشت مردم در تلطیف آب و هوا و حفظ اکوسیستم و ارزش های ذاتی طبیعت هر منطقه نقش مهمی دارند و این اهمیت را جامعه جهانی به خوبی میشناسد. بنابراین تلاش ایران برای حفظ تالاب بینالمللی هامون باید استمرار یابد و سازمانهای بینالمللی مانند سازمان ملل، یونسکو، کنوانسیون تالابها، کنوانسیون رامسر باید در این زمینه به کمک تالاب هامون بیایند. آنها وظیفه دارند و خودشان میدانند که تکالیفشان صرفا نوشتاری و شعاری نیست، بلکه باید عمل کنند.
در گذشته هم شاهد مواردی بودیم که افغانستان در اجرای تعهدات خود برای حقابه هامون تعلل می کرد، ولی با پیگیریها و جدیت دولت این حقابه تامین میشد. اکنون نیز دولت ایران باید با جدیت بسیار زیاد بر اجرای تعهدات بینالمللی و محیط زیستی دولت افغانستان تاکید ورزد که کوتاهی از حق طبیعت مساوی با نابودی معیشت مردم و از دست رفتن زیستگاه وسیع و مهمی از میهن عزیز است. دیپلماسی محیط زیست زمانی موفق خواهد بود که دستگاه دیپلماسی ایران با درایت و قدرت بتواند با معادلات منطقهای و جهانی تعامل کند.
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
۵ اثر طبیعی استان کرمان ثبت ملی شد
معاون کمیته امداد کشور:
تلاش میکنیم کودک ترک تحصیل کرده در استان کرمان نداشته باشیم
مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟
مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند
محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود
آخرین وضعیت سفر در تعطیلات ۲۲ بهمن
ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر
۲۷ روز پس از حمله تروریستی کرمان
تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید
شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان
۱۷ روز بعد از حادثه تروریستی کرمان
ترکشهایی که امکان خارج کردن آنها نیست
افزایش ۲۶ درصدی مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۱
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید