درباره سید احمد وکیلیان پژوهشگر فرهنگ عامه که از دنیا رفت
قصهگویی از جهان اسطورهها
سید احمد وکیلیان شامگاه 28 آذر 1401 چشمانش را بست
۳ دی ۱۴۰۱، ۹:۴۰
| پیام ما |«امروز یاد شیراز افتادم، زمانی که در دوران کودکی به همراه مادربزرگم در حیاط میخوابیدیم، به آسمان زل میزدم، مادربزرگم تا زمانی که خوابم ببرد، برایم قصه تعریف میکرد و به این شکل بود که من به قصه علاقهمند شدم.» این بخشی از صحبتهای سید احمد وکیلیان در مراسم بزرگداشتی است که سال 95 برای او در سرای اهل قلم برگزار شد. او به عنوان پژوهشگر فرهنگ عامه همواره بر اهمیت قصه تاکید میکرد و دغدغهاش فراموش شدن فرهنگ قصه و قصهگویی در بین خانوادهها بود.
سید احمد وکیلیان شامگاه 28 آذر 1401 چشمانش را بست و پیکرش چهارشنبه 30 آذر در تهران تشییع و در قطعه نامآوران بهشت زهرا، به خاک سپرده شد تا سفر قصهگویی او از جهان افسانهها و اسطورهها برای همیشه به پایان برسد.
پژوهشگر به معنی واقعی کلمه
سید احمد وکیلیان متولد سال ۱۳۲۶ شیراز و فارغالتحصیل کارشناسی ارشد فرهنگ و زبان باستانی و از شاگردان انجوی شیرازی و تکمیلکننده پژوهشهای او بهعنوان پایهگذار فرهنگ عامه بود.
توجه بیشتر به حوزه کودک و نوجوان از دغدغههای این چهره پژوهشگر ادبیات کودک بود و بر آن تاکید میکرد. «چیستانهای خواندنی»، «مثلها و افسانههای ایرانی»، «افسانههای ایران»، «به روایت دیروز و امروز»، «تمثیل و مثل»، «رمضان در فرهنگ مردم» و …. از آثار به جای مانده او به شمار میرود.
مجید غلامی، جلیسه مدیرعامل خانه کتاب، در آیین بزرگداشت این پژوهشگر فرهنگ عامه گفته بود: احمد وکیلیان به معنی واقعی کلمه پژوهشگر است، اهل سخنرانی و کنفرانس برگزار کردن نیست و مردم به عنوان یک چهره پر سر و صدا او را نمیشناسند، بلکه او به وسیله کتابها و مجلهاش به مردم معرفی شده؛ مجلهای که با هزینه شخصی و با همت خانوادهاش تا به امروز منتشر شده است.
وکیلیان در این سالها بهعنوان شخصیتی دغدغهمند از نگرانیهایش برای فراموش شدن فرهنگ قصه و قصهگویی در بین خانوادهها سخن گفت و بارها و بارها بر این نکته تاکید کرد که قصههای مادربزرگها و پدربزرگها باید مانند بسیاری از کشورهای جهان -که حتی فرهنگشان با ما برابری نمیکند- جمعآوری و تدوین شود و در این راه تلاشهای بیوقفهای انجام داد.
او در گفتوگویی با ایبنا(خبرگزاری کتاب ایران) درباره اهمیت قصهگویی عنوان کرده بود: قصه برای کودکان از هر چیزی مهمتر است. افلاطون در کتاب جمهور سه بار اشاره میکند که مهمترین وظیفه مادران نسبت به فرزندانشان تعریف قصه برای آنهاست؛ یعنی از هزاران سال پیش تا کنون قصه جزو مهمترین سرگرمیها و آموزههای کودکان و نوجوانان بوده است.
وکیلیان با بیان اینکه قصهگویی تا قصه دیدن (فیلم و نمایش) بسیار متفاوت است، میگفت: امروزه ثابت شده که هرچه را که انسان با گوش میشنود حداکثر میزان ماندگاری را در ذهن دارد در حالیکه هر چیزی را که میخوانیم 50 درصد و چیزی را که میبینیم 10 درصد دارای ماندگاری است. شنیدن از همه چیز مهمتر و ماندگارتر است؛ در نتیجه دادن کتاب به دست کودکان در سنین کودکی و رها کردن آنها تاثیر چندانی در کتابخوان کردن بچهها ندارد؛ باید تجربههای خودمان و قصههایی را که برای ما گفته شده برایشان بگوییم و آنها بشنوند تا به کتابخوانی علاقهمند شوند. معمولا کودکی که قصه نشنیده است علاقه چندانی هم به کتاب خواندن پیدا نخواهد کرد.
پرداختن به چالش آب در فصلنامه فرهنگ مردم
اگر نام مجله تخصصی «فرهنگ مردم» را جستوجو کنید فقط با یک اسم روبهرو میشوید: سید احمد وکیلیان. شمارهها و مطالب آن شاید به سختی پیدا شود چرا که نه توزیع خوبی داشت و نه سایت مستقلی. اما احمد وکیلیان «فرهنگ مردم» را به تنهایی و با همکاری همسرش زهره زنگنه و با سرمایه شخصی خود از ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸ در شصت شماره منتشر کرد.
«در کنار تحقیقات و پژوهشها و فعالیت در حوزه کتاب، مشغول کار درباره مشکل و چالش آب در کشورمان در حوزه مطبوعات هستم. چون در کشورمان چالش و مشکل کمبود آب همیشگی است، تصمیم گرفتیم در فصلنامه فرهنگ مردم، به مسئله آب در فرهنگ ایران بپردازیم.» وکیلیان سال 93 در گفتوگویی با خبرگزاری مهر بر اهمیت آب و مشکلات آن در ایران از ایران باستان تاکنون تاکید کرده بود. آب از جمله موضوعاتی بود که او با کمک پژوهشگران و محققان فرهنگ عامه در شمارهای به آن پرداخت تا به آن از همه زوایای فرهنگی مردم ایران پرداخته شود.
این پژوهشگر فرهنگ عامه به عنوان مدیر مسئول این فصلنامه، بیش از ۱۵ سال مجله تخصصی فرهنگ مردم را منتشر کرد؛ مجلهای که برای انتشار با تنگناهای مالی مواجه بود و حتی گاهی به دلیل افزایش بی رویه قیمت کاغذ با تاخیر منتشر میشد.
به گزارش ایرنا، در آیین بزرگداشت سید احمد وکیلیان، محمد جعفری قنواتی درباره این نشریه گفته بود: احمد وکیلیان ویژگیهای برجستهای دارد که یکی از آنها نوآوری در پیشنهادات و اندیشههایش است که نمونه بارز آن را در راهاندازی فصلنامه «فرهنگ مردم» میبینیم.
آثار و تالیفات
از وکیلیان آثار و تالیفات و ترجمههای فراوانی در حوزه فرهنگ و ادبیات کهن و فرهنگ عامه منتشر شده است. علاوهبر «تمثیل و مثل»، «قصههای ایرانی به روایت دیروز و امروز»، «قصههای مردم»، «قصههای مشتی گلینخانم» و «گزیده هزار سال طنز فارسی»، از دیگر آثار وکیلیان «مثنوی و مردم: روایتهای شفاهی قصههای مثنوی» است که با همکاری محمد جعفری قنواتی منتشر شده است. در این کتاب تلاش شده تا روایتهای شفاهی در مثنوی مولوی در 50 قصه مورد بررسی قرار گیرد.
در واقع کتاب «مثنوی و مردم: روایتهای شفاهی قصه های مثنوی» شامل دو بخش از روایتهای شفاهی برخی از قصههای مثنوی است که در میان مردم ایران رایجاند. ترتیب و توالی این روایتها منطبق با دفترهای ششگانه مثنوی است. در بخش اول کتاب قصههایی آمدهاند که مولوی شرح کامل آنها را بیان کرده است. بخش دوم هم شامل تمثیلها و قصههایی است که بن مایهشان با چند بیت در مثنوی آمده است.
«چیستانهای خواندنی» کتابی دیگر از این پژوهشگر است که خود او درباره آن در مصاحبهای با ایبنا گفته بود: این کتاب را برای کودکان و نوجوانان نوشتهام که توسط انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شده است اما بیشتر کارهای من برای مربیان کودکان و نوجوانان است تا آنها بتوانند با تغییرات لازم از آنها برای کودکان و نوجوانان استفاده کنند.
تدوین دایرهالمعارف قصه نیز از دیگر همکاریهای مشترک وکیلیان و محمد جعفری قنواتی است.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
۵ اثر طبیعی استان کرمان ثبت ملی شد
معاون کمیته امداد کشور:
تلاش میکنیم کودک ترک تحصیل کرده در استان کرمان نداشته باشیم
مرمت و بازسازی «خانه شهر» کرمان به کجا میرسد؟
مجرمان در کرمان به جای زندان، درخت میکارند
محیط زیست کرمان: غازهای وحشی تلف شده در رفسنجان نمونهگیری میشود
آخرین وضعیت سفر در تعطیلات ۲۲ بهمن
ترافیک سنگین در قشم و گیلان و کمبود جا در بوشهر
۲۷ روز پس از حمله تروریستی کرمان
تعداد مجروحان بستری در بیمارستان به ۷ نفر رسید
شهادت نازنین آچکزهی یکی دیگر از مجروحان حادثه کرمان
۱۷ روز بعد از حادثه تروریستی کرمان
ترکشهایی که امکان خارج کردن آنها نیست
افزایش ۲۶ درصدی مرگهای منتسب به آلودگی هوا در ۱۴۰۱
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید