پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | نگاه سطحی به حیات‌وحش در گزارش‌های ارزیابی

نگاه سطحی به حیات‌وحش در گزارش‌های ارزیابی





۱۲ خرداد ۱۴۰۰، ۷:۴۹

تنوع ‌زیستی دربرگیرنده تمامی اشکال حیات بر روی کره‌زمین است و اگر بخواهیم خیلی ساده بیان کنیم هر آنچه امروزه ما به عنوان حیات می‌شناسیم وام‌دار وجود تنوع‌ زیستی است. تنوع ژنتیکی، تنوع گونه‌ای و تنوع زیستگاهی نمودهای اصلی آن بر روی کره‌زمین‌ هستند، که امروزه تنوع فرهنگی نیز به عنوان یکی از نمودهای دیگر آن مطرح است. بنابراین ارزش و اهمیت تنوع زیستی بسیار ساده و به راحتی قابل درک و فهم است. ولی آیا ما توانسته‌ایم تا کنون اقدامات اصولی را در راستای حفاظت از تنوع زیستی انجام دهیم؟ با وجود انتقادات فراوان در این حوزه، اما در حال حاضر مطالعات و طرح‌های بسیاری در جهت حفاظت از محیط زیست که بخشی از آن‌هم با هدف حفاظت از تنوع زیستی و کارکردهای آن است انجام می‌شود اما نکته اصلی و قابل تامل در این مطالعات توجه نکردن به هسته اصلی تنوع زیستی یعنی حیات‌وحش است. اگر نگاهی گذرا به مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیست در کشور داشته باشیم، می‌توان دید که داده‌ها و اطلاعات بخش حیات‌وحش بسیار سطحی و با اشتباهات فاحش گزارش و منتشر می‌شوند. در واقع به ندرت در مطالعات محیط زیستی در کشور از کارشناسان متخصص اکولوژی و تنوع زیستی بهره گرفته می‌شود. نتایج عمده این مطالعات برای جلوگیری از تاثیرات منفی بر تنوع زیستی انجام می‌گیرد، به خاطر استفاده از داده‌های غیر مستند قابل اتکا نیستند.

تنوع ‌زیستی دربرگیرنده تمامی اشکال حیات بر روی کره‌زمین است و اگر بخواهیم خیلی ساده بیان کنیم هر آنچه امروزه ما به عنوان حیات می‌شناسیم وام‌دار وجود تنوع‌ زیستی است. تنوع ژنتیکی، تنوع گونه‌ای و تنوع زیستگاهی نمودهای اصلی آن بر روی کره‌زمین‌ هستند، که امروزه تنوع فرهنگی نیز به عنوان یکی از نمودهای دیگر آن مطرح است. بنابراین ارزش و اهمیت تنوع زیستی بسیار ساده و به راحتی قابل درک و فهم است. ولی آیا ما توانسته‌ایم تا کنون اقدامات اصولی را در راستای حفاظت از تنوع زیستی انجام دهیم؟ با وجود انتقادات فراوان در این حوزه، اما در حال حاضر مطالعات و طرح‌های بسیاری در جهت حفاظت از محیط زیست که بخشی از آن‌هم با هدف حفاظت از تنوع زیستی و کارکردهای آن است انجام می‌شود اما نکته اصلی و قابل تامل در این مطالعات توجه نکردن به هسته اصلی تنوع زیستی یعنی حیات‌وحش است. اگر نگاهی گذرا به مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیست در کشور داشته باشیم، می‌توان دید که داده‌ها و اطلاعات بخش حیات‌وحش بسیار سطحی و با اشتباهات فاحش گزارش و منتشر می‌شوند. در واقع به ندرت در مطالعات محیط زیستی در کشور از کارشناسان متخصص اکولوژی و تنوع زیستی بهره گرفته می‌شود. نتایج عمده این مطالعات برای جلوگیری از تاثیرات منفی بر تنوع زیستی انجام می‌گیرد، به خاطر استفاده از داده‌های غیر مستند قابل اتکا نیستند.

متاسفانه در بخش آموزش نیز اطلاعات منتشر شده توسط بخش‌های مختلف فعال در حوزه محیط زیست اطلاعات نادرستی را به مخاطب انتقال می‌دهند. این آموزش‌های اشتباه در آینده خود مشکلات زیادی برای تنوع زیستی خواهند شد، چنان‌که نتیجه اشتباهات مشابه را امروزه می‌توان در جامعه و در قالب‌های مختلف مشاهده کرد.
بنابراین برای اینکه طرح‌های ارزیابی محیط زیست، گزارش و مطالعات مرتبط با تنوع زیستی در کشور اثرگذاری مطلوب خود را داشته باشند و نتایج منتشر شده مستند و قابل برنامه‌ریزی باشد، باید ارزیابی درستی در حوزه تنوع زیستی و توسط متخصصان اکولوژی و تنوع زیستی انجام گیرد. هزینه‌های انجام شده بیشتر بر روی فعالیت‌های ارزیابی و آزمایشگاهی است و فعالیت‌های میدانی و نمونه‌برداری‌های قابل قبول از تنوع زیستی در مطالعات محیط زیست باید به صورت جدی‌تر مورد توجه قرار گیرند. استفاده از کارشناسان اکولوژی و تنوع زیستی در بخش آموزش‌های مرتبط با تنوع زیستی به عنوان مشاور می‌تواند به میزان قابل توجهی از انتشار آموزش‌های اشتباه و گمراه کننده جلوگیری نماید.امیدواریم سازمان‌های متولی در آینده توجه بیشتری را به حوزه به تنوع زیستی داشته باشند و در ارزیابی‌ها و فعالیت‌های نظارتی خود به مقوله تنوع زیستی بهای بیشتر بدهند. در واقع استفاده از کارشناسان و مشاوران حوزه اکولوژی و تنوع زیستی حداقل کاری است که می‌توانیم در مطالعات و ارزیابی‌های محیط زیست داشته باشیم. متاسفانه ما برای حفاظت از بستری در تلاش هستیم که اطلاعات ما از این بستر بسیار بسیار محدود است و حداقل شناخت موجود نیز به دلیل نادیده گرفتن متخصصان و کارشناسان حوزه اکولوژی و تنوع زیستی در اکثر مواقع جای بحث و تامل دارد.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *