|پیام ما| سفر رئیس‌ دولت سیزدهم و هیئت همراه او به چین در حالی از ۱۴ فوریه آغاز شد که همزمان با این مناسبت خیابان‌های پوشیده از برف تهران پر از دستفروشانی است که گل‌های قرمز، خرس و عروسک‌های قرمز و همین‌طور قلب‌های قرمز برای فروش گذاشته‌اند. رابطه تهران و پکن که پیشتر و در پی مطرح شدن قرارداد همکاری ۲۵ ساله نقل محافل داخلی و خارجی شده بود اینک با سفر «سید ابراهیم رئیسی» وضعیت جدی‌تری به خود گرفته است. اسناد همکاری میان دو کشور در حالی امضا شد که جمهوری اسلامی روزهای سختی را در ۴ ماهه اخیر چه در سیاست داخلی و چه در عرصه بین‌المللی پشت سر گذاشته است و حال باید دید این سفر می‌تواند مثل شکلات‌هایی که دیشب بین عشاق رد و بدل شده کام سیاسیون ایران را هم شیرین کند.

۲۰ سند همکاری میان مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران و چین در حضور روسای جمهور دو کشور به امضا رسید و این به جز مطرح شدن مسئله احیای مذاکرات برجام از سوی رئیس‌جمهوری چین است. موضوع مذاکرات همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، پیش از این بحث‌های مختلفی را برای دولتمردان کابینه دوازدهم مطرح کرده بود که با شیوع کرونا و محدود شدن فعالیت‌ها و سپس تغییر دولت کم‌رنگ‌تر شده بود. حال «سید ابراهیم رئیسی» و هیئت همراهش ۳ روز در پکن خواهند بود تا معادلات سیاسی میان دو کشور را تقویت کنند. هجمه‌ای که در زمان دولت دوازدهم درباره مذاکره میان ایران و چین و عقد قرارداد همکاری ۲۵ ساله آغاز شد چه از گروه‌های منتقد دولت و از سوی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از ایران غیرقابل اغماض است. وضعیتی که امروز کمتر اثری از آن وجود دارد. در آن زمان فضای جامعه چنان شده بود که همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین را به قرارداد ترکمانچای تعبیر می‌کردند.
امضای ۲۰ سند همکاری
آغاز سفر دولتمردان ایرانی به چین با امضای ۲۰ سند همکاری میان مقامات عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران و چین در حضور روسای جمهور دو کشور همراه بود. به گزارش ایسنا، تفاهمات همکاری در زمینه مدیریت بحران، گردشگری، ارتباطات و فناوری اطلاعات، محیط زیست، تجارت بین‌المللی، مالکیت معنوی، کشاورزی، صادرات، بهداشت و درمان، رسانه، ورزش و میراث فرهنگی از جمله اسناد امضا شده میان مقامات جمهوری اسلامی ایران و چین است.

دولت با تغییر ریل‌گذاری در سیاست خارجی از تقلیل ­گرایی به سوی توازن‌گرایی حرکت کرده تا به جای تمرکز صرف به آمریکا و اروپا، مجموعه متنوعی از ظرفیت‌­های دیپلماتیک را برای تامین منافع اقتصادی کشور فعال کند

پکن به مشارکت سازنده در مذاکرات احیای برجام ادامه می‌دهد
در عین حال برنامه‌های این سفر فراتر از بستن و امضای قراردادهای همکاری میان دو دولت است. از جمله این برنامه‌ها اظهارنظر درباره برجام و احیای مذاکرات با گروه ۵+۱ است. رئیس جمهور چین دراین‌باره به همتای ایرانی‌اش گفت کشورش به «مشارکت سازنده» در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ادامه می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین به سید ابراهیم رئیسی گفت: چین به مشارکت سازنده در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای[برجام] ادامه خواهد داد.
شی همچنین به رئیسی گفت که چین از ایران در صیانت از حقوق قانونی‌اش و از پیشبرد راهکاری مناسب و در سریع‌ترین زمان ممکن برای مسئله هسته‌ای ایران حمایت می‌کند.
رئیس جمهور چین همچنین گفت: فارغ از تغییرات وضعیت منطقه‌ای و بین‌المللی، چین به طور مصمم، همکاری دوستانه با ایران را توسعه خواهد داد و موجب پیشبرد توسعه مداوم شراکت جامع راهبردی چین-ایران خواهد شد.
ایران و چین دوستان دوران سخت هستند
در همین حال ایسنا در گزارشی نوشت: رئیس جمهور ایران در دیدار رئیس کنگره ملی خلق چین، ایران و چین را دوستان دوران سخت توصیف و از حمایت‌های سازنده کنگره ملی خلق چین در جهت گسترش همکاری‌های دو کشور قدردانی کرد.
رئیسی که به دعوت رسمی رئیس جمهور چین به این کشور سفر کرده است، در ادامه برنامه‌های سفر سه روزه خود به چین با «لی جان شو» رئیس کنگره ملی خلق چین دیدار و گفت‌وگو کرد.
رئیس جمهور در این دیدار با تاکید بر اهمیت نقش همکاری‌های پارلمانی بر روند توسعه همکاری‌های دوجانبه، از حمایت‌های سازنده کنگره ملی خلق چین در جهت پیشبرد روابط راهبردی ایران و چین قدردانی کرد.
رئیسی در این دیدار با اشاره به سطح مناسب روابط دوستانه و قرابت‌های تاریخی دو کشور، از ایران و چین به‌عنوان دوستان دوران سخت یاد کرد و بر استمرار و تقویت مشارکت جامع راهبردی ایران و چین تاکید کرد.
در این دیدار ضرورت استفاده از ظرفیت ساز و کارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مورد تاکید قرار گرفت. همچنین با اشاره به دستاوردهای کنگره ملی خلق چین در تهیه و تصویب طرح‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای چین، بر تبادل تجربه در این زمینه تاکید شد.
تقویت مناسبات تهران-پکن؛ مقابله با استراتژی آمریکا و غرب
با سفر رئیس‌جمهوری کشورمان به پکن در این شرایط منطقه‌ای و جهانی علی‌رغم عکس‌العمل غرب و حساسیت‌هایی که در این راستا دارند، تحکیم روابط راهبردی دو طرف در دستور کار قرار دارد و فرصتی برای تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای به لحاظ سیاسی و اقتصادی است.
به گزارش ایسنا، گفته می‌شود بعد از ۲۰ سال رئیس جمهور کشورمان در سفری رسمی به پکن رفته تا تعاملات دو کشور از لحاظ اقتصادی و سیاسی را مورد گفت‌وگو و مداقه قرار دهد. قرار است در جریان این سفر اسناد و قراردادهایی میان دو کشور به امضا برسد تا روند اجرایی شدن سند ۲۵ ساله ایران و چین نیز تسریع شود. در همین راستا حسین امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه، احسان خاندوزی وزیر اقتصاد، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی، جواد اوجی وزیر نفت، سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی، سید رضا فاطمی‌امین وزیر صمت، محمدرضا فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی و علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در این سفر حضور دارند.
ایسنا همچنین در گزارش خود تاکید کرده دولت با تغییر ریل‌گذاری در سیاست خارجی از تقلیل ­گرایی به سوی توازن‌گرایی حرکت کرده تا به جای تمرکز صرف به آمریکا و اروپا، مجموعه متنوعی از ظرفیت‌­های دیپلماتیک را برای تامین منافع اقتصادی کشور فعال کند. بنابراین حوزه‌های اقتصادی، مهمترین محور سفر رسمی رئیس جمهور به چین است. در واقع دولت با تغییر ریل‌گذاری در سیاست خارجی از تقلیل ­گرایی به سوی توازن‌گرایی حرکت کرده تا به جای تمرکز صرف به آمریکا و اروپا، مجموعه متنوعی از ظرفیت‌­های دیپلماتیک را برای تامین منافع اقتصادی کشور فعال کند.
اهمیت سفر رئیس جمهور به چین از آنجایی مشخص می‌شود که او قبل از انجام سفر با مقام معظم رهبری دیدار و برنامه‌های کاری خود را تشریح کرد و مقام معظم رهبری نیز با ابراز خرسندی از برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته، برای رئیس‌ جمهور آرزوی موفقیت کردند.
اتخاذ سیاست همسایگی، اولویت­‌دهی برای همکاری و تجارت با همسایگان و استفاده از ظرفیت نهادهای منطقه‌ای همچون سازمان همکاری شانگهای و احیای ظرفیت ترانزیتی کریدورها (‌شمال به جنوب و غرب به شرق) از جمله اقدامات دولت برای گسترش دایره دیپلماسی اقتصادی و پیشبرد راهبرد ارتباط با منطقه بوده است.
باید در نظر داشت چین بزرگترین شریک تجاری ایران است و روابط دو کشور برخلاف یک دهه تحریم ایران همچنان ادامه یافته است. علاءالدین بروجردی، رئیس انجمن دوستی ایران و چین در این زمینه به ایسنا گفت که چین از معدود کشورهایی است که سوء‌پیشینه تاریخی در رابطه با ایران ندارد و در رابطه تاریخی چند هزار ساله با چین هر چه می بینیم همکاری‌های اقتصادی، دریانوردی، جاده ابریشم و فناوری است، بدون اینکه نقطه منفی در روابط دو کشور وجود داشته باشد.
کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه هم درباره سفر رئیس جمهور به چین در نشست خبری هفتگی خود اظهار داشت که این سفر در حوزه اقتصادی زمینه‌هایی را فراهم می‌کند که اولویت دو کشور است و ظرفیت خوبی برای این همکاری وجود دارد. او گفت: برنامه جامع همکاری‌های بلندمدت دو کشور را پیش از این امضا کردیم و این سفر می‌تواند جهش مناسبی را در اجرایی کردن برنامه‌های پیش‌بینی شده در این برنامه جامع ایجاد کند. برنامه جامع همکاری‌های دو کشور تا این مرحله نتایج خوب‌ و ملموسی در حوزه تجاری و اقتصادی با وجود تحریم های آمریکا داشته است.
سفر رئیس‌ جمهور به چین، نقطه عطفی در روند رو به گسترش روابط دوجانبه ایران و چین به‌عنوان دو کشور مهم و دو بازیگر در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی است، در عین حال فرصت خوبی برای توسعه مناسبات به ویژه تسریع در مسیر اجرای سند همکاری ۲۵ ساله دو کشور در زمینه‌های گوناگون است.
حجت‌الاسلام رئیسی پیش از عزیمت به چین تاکید کرد که اجرایی شدن سند راهبردی ۲۵ ساله در سفر به چین دنبال خواهد شد و امضای ۲۰ تفاهم‌نامه در دستور کار قرار دارد و آن چه مهم است این که ما باید روابط راهبردی دوجانبه خود را با چین دنبال کنیم. از طرفی در منطقه، عضویت در سازمان همکاری شانگهای ارتباط ما را نزدیک‌تر کرده است. عضویت ما در شانگهای باعث شد تا ارتباط با زیرساخت‌های اقتصادی منطقه‌ای قطعی شود و این ظرفیت خوبی در ارتباط با چین هم خواهد بود.
خدشه‌ناپذیر سیاست خارجی دو کشور بوده است. همچنین با توجه به اشتراکاتی که میان دو کشور وجود داشته موجب شده تا چین از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران برخوردار باشد. از جمله اینکه چین یک همکار اقتصادی و بازیگر مکمل اقتصادی مهم برای ایران به شمار می‌رود و یک کشور مستقل، بزرگ و قدرت نوظهور است.
با توجه به سیاست تحریمی غرب علیه ایران، چین جایگاه خاصی در سیاست‌های اقتصادی و تجاری ایران داشته و حتی در دوره پساتحریم نیز جایگاه خاص خود در مبادلات اقتصادی ایران را حفظ خواهد کرد. در واقع چین تنها قدرت بزرگی است که از توازن و تمایل به چالش کشیدن موقعیت مسلط آمریکا در پهنه سیاست بین‌المللی برخوردار است. چین به مهم‌ترین بازیگر در دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران به‌ویژه پس از پایان معافیت‌های نفتی بدل شده و از خریداران اصلی نفت ایران محسوب می‌شود.
ایران از نظر چین کشوری است که می‌تواند نقش مهمی در جاده ابریشم جدید بازی کند. ضمن اینکه موقعیت ژئوپلیتیکی ایران و تسلط بر تنگه هرمز برای حفظ امنیت صادرات انرژی از منطقه خلیج فارس از اهمیت اساسی برخوردار است
از سوی دیگر ایران به لحاظ استراتژیک در غرب آسیا دارای مرزهای مشترکی با ۱۵ کشور و کانال دریایی در سواحل شمالی و جنوب غربی است. همچنین با توجه به دسترسی ایران به مسیرهای پهناور ارسال کالا که غرب آسیا را به اروپا متصل می‌کند، ایران از نظر چین کشوری است که می‌تواند نقش مهمی در جاده ابریشم جدید بازی کند. ضمن اینکه موقعیت ژئوپلیتیکی ایران و تسلط بر تنگه هرمز برای حفظ امنیت صادرات انرژی از منطقه خلیج فارس در صورت هر گونه رویارویی بین آمریکا و چین از اهمیت اساسی برخوردار است.
رئیس جمهور در مقاله‌ای که در روزنامه مردم -ارگان رسمی حزب حاکم چین- منتشر شد تاکید کرد که دولت‌های ایران و چین که برنامه مشارکت جامع راهبردی را به عنوان الگوی تعاملات پایدار خود انتخاب کرده‌اند دارای اشتراکات و رویکردهای مشابهی به تحولات بین‌المللی هستند. دو کشور با سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی مخالفند و بر لزوم احترام به حقوق و منافع همه کشورها تأکید دارند.
او در عین تاکید کرد که سیاست جمهوری اسلامی ایران در تقویت روابط دوجانبه فارغ از تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی استمرار خواهد یافت و جمهوری اسلامی ایران از نقش چین در عبور از بحران کرونا، پیوستن ایران به سازمان شانگهای و الحاق به بریکس پلاس قدردانی کرده و در سایه برنامه مشارکت جامع راهبردی ۲۵ ساله آمادگی تقویت روابط دوجانبه با چین به‌ویژه در زمینه تولیدات صنعتی و فناوری‌های پیشرفته را دارد.