سه روز بعد از اعتراضات مردمی در سیستان و بلوچستان نسبت به خشک شدن تالاب هامون و بی‌توجهی به وضعیت مردم آن منطقه، روز گذشته معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست نشست خبری برگزار کرد. این نشست البته به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها ( دوم فوریه برابر با ۱۳ بهمن‌ماه) برگزار شد اما صحبت از تالاب‌های خشکیده کشور بود و زمان هم محدود. تا جایی که پاسخ به چند پرسش موکول به بعد شد و جواب چند پرسش را هم به سایت سازمان محیط زیست ارجاع دادند. در این نشست مجازی مجتبی ذوالجودی که حالا سرپرستی معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست را برعهده دارد در پاسخ «پیام ما» درباره وضعیت هامون و نقش سازمان محیط زیست در این زمینه گفت: «اگر تالاب هامون خشک شود مشکلات آن فقط دامن ایران را نخواهد گرفت بلکه کشور افغانستان را نیز درگیر خواهد کرد از این رو تالاب هامون برای پویا بودن نیاز به دیپلماسی آب دارد.»

مشکل هامون مدت‌هاست بر دوش نبود دیپلماسی انداخته می‌شود و در این میان تلاش‌ها برای حل این مشکل هم ناکافی و بی‌نتیجه بوده است. آنطور که ذوالجودی می‌گوید هامون برای زنده ماندن به دیپلماسی آب نیاز دارد. او در این ارتباط توضیح داد: «با ساخت سد کمال خان توسط افغان‌ها، حقابه هامون به سمت ایران دچار چالش شد. از سوی دیگر متاسفانه مسائل داخلی در افغانستان به نحوی است که این مساله به خوبی مدیریت نمی‌شود، اما سازمان محیط زیست برای وزارت نیرو وزارت خارجه نامه زده و درخواست کرده تا موضوع را پیگیری کنند.»
ذوالجودی تاکید کرد: «این موضوع به عنوان یکی از مهم‌ترین کارها دنبال می‌شود و وزارت امور خارجه قول داده است تا مساله را پیگیری کند، در واقع در نهایت افغانستان باید قانع شود که این مساله نه فقط برای ایران برای خود افغانستان نیز مشکل‌ساز می‌شود چون معضل خشک شدن هامون فقط دامن ایران را نمی‌گیرد بلکه ریزگردهای آن افغانستان را هم تحت تاثیر قرار خواهد‌داد.» سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه تصریح کرد: «سازمان محیط زیست این کار را با جدیت دنبال می‌کند و علاوه بر این، از مراجع بین‌المللی هم کمک خواهیم گرفت تا درک بهتری از اهمیت این موضوع حاصل شود که امیدواریم در آینده نزدیک به نتایج خوبی برسیم.»
از جمله دیگر مواردی که حیات تالاب‌ها را در کشور تحت تاثیر قرار داده، حفر چاه‌های غیرمجاز در مجاورت تالاب‌هاست. این چاه‌ها در اطراف بسیاری از تالاب‌ها باعث تشدید روند خشکی شده و حقابه‌ها را هم بلعیده‌اند. با این همه این مشکل همچنان باقی مانده و پابرجاست. آرزو اشرفی‌زاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به پرسش به «پیام‌ما» درباره راه‌حل سازمان محیط زیست برای چاه‌های غیرمجاز در اطراف تالاب‌ها گفت: «مدیریت و مقابله با حفر چاه‌های غیرمجاز اطراف تالاب‌ها وظیفه وزارت نیروست و سازمان محیط زیست هم وظیفه نظارتی دارد و البته از وزارت نیرو پیگیر حل این مشکل هستیم.» به گفته اشرفی‌زاده در برنامه مدیریت زیست‌بومی درباره تالاب‌های میانکاله و زریوار طرح‌های دیده شده است. او در نهایت ابراز امیدواری کرد که سازمان محیط زیست برای سایر تالاب‌ها هم به نتیجه درستی برسد و مشکل حفر چاه‌های غیرمجاز در مجاورت تالاب‌ها با تلاش وزارت نیرو حل شود.
تامین حقابه تالاب‌ها وظیفه وزارت نیرو است
از دیگر مواردی که در این نشست بر آن تاکید شد، تامین حقابه تالاب‌ها بود. ذوالجودی تامین حقابه تالاب‌ها را وظیفه وزارت نیرو دانست و گفت که سازمان محیط زیست هم در چارچوب مسائل اداری و قانونی بر اجرای آن نظارت دارد: «بر اساس قانون، سازمان حفاظت محیط زیست نیاز آبی تالاب‌ها را تعیین کرده و وزارت نیرو هم مکلف به تامین آن است تا شاهد احیای تالاب‌های کشور باشیم.»
او حرف‌هایش را اینطور ادامه داد: «با توجه به خشکسالی‌ها و شرایط کم‌آبی کشور، وزارت نیرو برای تامین حقابه تالاب‌ها باید اغنا شود چون آنها هم مشکلات خودشان را در تامین آب مورد نیاز دارند، اما سازمان محیط زیست بر تامین حقابه‌ها اصرار دارد و به نحو جدی و درستی هم موضوع را پیگیری خواهیم‌کرد. در این راستا نشست با گروه‌های مختلف در وزارت نیرو جزو برنامه‌های سازمان است تا با همفکری به راهی درست در این مسیر برسیم که در حال انجام است.»
او اضافه کرد: «تالاب‌ها و به طور کلی محیط زیست حق‌الناسی که باید آن را حفظ کنیم و به نسل آینده برسانیم از این رو موضوع را با جدیت دنبال می‌کنیم. خوشبختانه در این راه حمایت رئیس‌جمهوری، معاون اول رئیس‌جمهوری و ریاست سازمان محیط زیست را هم داریم که امیدواریم به نتیجه خوبی برسیم.»
سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: «البته وزارت نیرو در این زمینه مسائلی را مطرح می‌کند که باید مورد توجه قرار گیرد از این رو در این نشست‌ها تلاش می‌کنیم تا موارد مطرح شده به بهترین نحو برطرف شود.»
شرایط تالاب جازموریان خوب است
از جمله دیگر پرسش‌های مطرح شده از سرپرست معاونت دریایی، به محل برگزاری مراسم روز تالاب‌ها برمی‌گشت. مراسم این روز که قرار است در تالاب بختگان برگزار شود این پرسش را ایجاد کرد که چرا بختگان برای این اتفاق انتخاب شده؟ او چنین پاسخی داد: «روز دوم فوریه برابر ۱۳ بهمن‌ماه روز جهانی تالاب‌ها است، این روز به مناسبت انعقاد کنوانسیون تالاب‌ها در رامسر نام‌گذاری شده که به عنوان یک معاهده بین‌المللی در سال ۱۹۷۱ با حضور ۱۸ کشور به تصویب رسیده بود و از آن زمان تاکنون در این روز با هدف آگاهی بخشی و افزایش مشارکت عمومی در تمام سطوح برای تقویت و احیای تالاب‌ها مراسمی برگزار می شود. در ایران این مراسم هر سال در کنار یک تالاب برگزار می‌شود که امسال تصمیم بر این شد که این مراسم روز پنج‌شنبه آخر هفته در کنار تالاب بختگان در استان فارس برگزار شود.»
ذوالجودی همچنین به مسئله بارش‌ها و اثر آن بر تالاب‌های کشور پرداخت. به گفته او در بارندگی‌های اخیر تعدادی از تالاب‌های کشور از جمله تالاب جازموریان آبگیری شدند و مشکلاتش تا حدی برطرف شد: «با توجه به پیش‌بینی سازمان هواشناسی مبنی بر بارندگی‌های نرمال و بیش از نرمال در زمستان امیدواریم موجب تغذیه منابع آبی و آبگیری تالاب‌ها شود. اکنون شرایط برخی تالاب‌ها که بر اثر بارندگی‌های اخیر آبگیری شده‌اند مناسب است که امیدواریم این مساله استمرار داشته باشد تا شاهد کم شدن بخش زیادی از مشکلات تالاب‌ها و کاهش ریزگردها باشیم.»
کاهش ۵۶ درصدی ورود آب از عراق به هوالعظیم
سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌ها سازمان حفاظت محیط زیست همچنین به وضعیت تالاب هورالعظیم اشاره کرد و گفت که آب تالاب هورالعظیم هم از داخل و هم از خارج یعنی ترکیه و عراق تغذیه می‌شود چون حقابه این تالاب باید از رود دجله تامین شود.
او توضیح داد: «وزارت نیرو تا حد بضاعت خود حقابه هورالعظیم را از کرخه تامین می‌کند اما با سد ایلیسو که ترکیه بر روی دجله احداث کرده است در تامین حقابه این تالاب مشکلات زیادی ایجاد شده است به طوری که با احداث این سد حدود ۵۶ درصد از ورود آب از عراق به این تالاب جلوگیری شده است، چون آب این رودخانه باید از عراق وارد تالاب شود که این سد مانع ورود آب به عراق و در نهایت به ایران و تالاب هورالعظیم شده است.»
ذوالجودی با اشاره به این موارد تاکید کرد که به نظر می‌رسد این روند می‌تواند خطرساز باشد و بر این اساس وزارت امور خارجه در حال پیگیری موضوع است. به گفته او از سوی دیگر به‌طور قطع پروژه گاپ (سدسازی گسترده در جنوب‌شرق آناتولی) در کشور ترکیه بر تالاب‌های بین‌النهرین تاثیر زیادی خواهد گذاشت که با توجه به اهمیت موضوع به‌طور جدی پیگیری می‌شود.